Günün bir vakti, koku yetimizi kaybettiğimizi fark etsek aklımıza tek şey gelir. Teste bile gerek duymayabiliriz. Söz konusu duyu yitiminin, kötü kokuları da almama yönünü düşünüp kendini teskin eden olmaz herhalde.
Bir an önce sağlığımıza kavuşmayı, koku duyumuzun da eskisi gibi randımanlı olmasını umarız. Burnumuza pis kokuların gelmesini, gelebilmesini arzularız.
Güzel olanlarını duyumsayabilmek kadar değerlidir, kendi bedenimizden ve çevreden gelen kötü kokuya duyarlı olmak. Yaklaşma ve uzaklaşma eylemlerimizin önemli bir kısmında koku faktörü belirleyici.
Görsel ya da işitsel cazibe, kötü kokunun etkisiyle anında değersizleşir. Tersi de doğru bunun. Güzel bir koku, çekicilik için yeterli olabiliyor.
Hem güzel hatıraların kendine özgü güzel kokuları yok mu zihnimizde? Anne evi, çocukluktaki bayramlar, ilk teravih, okulun ilk günü, ilk kitap, ilk buluşma...
Kokunun insan ruhundaki etkisi ile ilgili olarak Patrick Süskind 'in "Koku" adlı romanı enfestir. Filmi de harikadır ayrıca.
İnsani güzelliklerin kendine has güzel kokuları vardır. Riyasız bir davranış olsun yeter. Belki de riyadan arındığı oranda güzel olan ortaya çıkıyor.
Riyanın, yeni tabirle piarın, algı oyunlarının sosuyla yapılan sözde hayırları sevmiyoruz, sevemiyoruz. Kötü kokularından ötürü sanırım.
Her neyse ve nasıl süslenmişse süslensin, oradan uzaklaşmak istiyoruz. Normal işleyiş böyle. Sağlıklı ve bozulmamış insan hali.
Sorun başka yerde. Sorun, koskoca riya perdeleriyle örtülü bencilliğin, dalaverenin, adam kayırmanın, yolsuzluğun, avantacılığın, şehvetperestliğin, görgüsüzlüğün, vandallığın, yalanın ve hizmet ettiği talanın bizi ve bizleri tiksindirmemesi.
Tiksinme yetimizi kaybetmek, insanlığımızı kaybetmemizin en önemli aşaması.
Tiksinmek, bir şeyi, bir kimseyi, bir düşünceyi, bir davranışı vb. kötü, iğrenç ya da aşağılık bularak ondan uzak durma duygusuna kapılmak, iğrenmek, anlamına geliyor.
Lağım faresinin neden lağımdan tiksinmediğinin, lağım faresinin kendi normaliyle açıklanması mümkün.
Tiksinme yetisini kaybetmiş birinin, kendi normalini cennet sanmasını da anlamak zor değil.
Tiksinebilmek devrimci bir eylem olsa gerek.
