Koordineli Yıkım

Deprem gündemi, Elazığ’da çözülmesi gereken diğer sorunlara da gölge düşürmüş kamuoyu uzun süre bu sorunları tartışmak zorunda kalmıştı. Elazığ, 2020 yılında meydana gelen depremin 3. yılında artık bu gündemden yavaş yavaş uzaklaşırken bu kez 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli olarak meydana gelen deprem felaketleriyle sarsıldı. Bu depremlerin ardından Elazığ, yine ve yeniden deprem kaynaklı sorunlarla boğuşmaya başladı. Elazığ Valiliği koordinesinde Elazığ İl Özel İdaresi ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü ile Elazığ Belediyesi’nin de katkısı ile yıkımlar konusunda somut adımlar atılmaya başlandı.

VATANDAŞA SÜRE TANINIYOR

Elazığ’da vatandaşlara kendi yapısını yıktırması için, 10 gün anlaşma ve 30 gün yıkım için süre tanınıyor. Bu süre zarfında vatandaşın kendi yıkmadığı binalar,  Elazığ İl Özel idaresi tarafından yıkılıyor. 

İHALE SÜREÇLERİ HIZLI İLERLİYOR

Yıkımların daha hızlı yapılabilmesi için ise Elazığ İl Özel İdaresi tarafından bir komisyon kurulduğu ve komisyonda konuyla ilgili olan tüm kurumlardan üye bulunduğu öğrenildi. Bu sayede yıkımların daha hızlı ve koordinasyonlu yapılması bekleniyor. Elazığ’da yıkımlarda şehir merkezine öncelik veriliyor. Bina yıkımlarında ise önce vatandaşın kendi yapısını yıktırması bekleniyor. Belirlenen süre içerisinde vatandaş tarafından yıkılmayan binalar,  Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikli İl Müdürlüğü tarafından Elazığ İl Özel İdaresi’ne bildiriliyor. Bu süre içerisinde yıkımı yapılmayan yapılar metrekare usulü ile ihaleye çıkılarak İl Özel İdaresi tarafından yıktırılıyor. 

DEMİRİ OLMAYAN BİNALAR İÇİN AYRI İHALE YAPILIYOR

Kerpiç binalarda ise ihaleler davetiye usulüyle yapılıyor. İl Özel İdaresi geçmiş dönemdeki yıkımlar konusundaki tecrübeleri de kullanarak sürecin hızlanmasını sağlıyor. Özellikle şehirdeki metruk binaların birçok asayiş olayına ev sahipliği yapması nedeniyle kerpiç binaların yıkımının bir an önce tamamlanması büyük önem taşıyor.

ELAZIĞ’DA 10 BİN 694 BİNA AĞIR HASARLI

Elazığ Valisi Ömer Toraman, Elazığ’da ağır hasarlı olarak tespit edilen yapı sayısına ilişkin şu bilgileri verdi: "Elazığ'da 10 bin 694 binamız ağır hasarlı olarak kesinleşti, Bakanlığımızın talimatları çerçevesinde yıkımları için süreçleri işletmeye başladık.”

ELAZIĞ BELEDİYESİ DESTEK VERECEK

Elazığ Valisi Ömer Toraman, özellikle şehir merkezindeki yıkımlarda Elazığ Belediyesi’nin de destek vereceğini açıkladı. Vali Toraman ve Elazığ İl Özel İdaresi Genel Sekreteri Ali Şiş, daha sonra Elazığ Belediyesi’ni ziyaret ederek Başkan Şahin Şerifoğulları ile bir araya geldi. Yıkım firmalarının ağırlıklı olarak deprem bölgesine gitmesi ve yıkım firması bulmanın zor olması nedeniyle bu konuda imkanı olan tüm kurumların yıkım sürecine katkı vermesi bekleniyor.

BİNA YIKIMLARI BAŞLADI 

Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen 11 ilden biri olan Elazığ'da da yıkım süreci geç de olsa başladı. Ancak yıkımlar yapılırken Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının sırf yıkımlarla ilgili yayınladığı ve yapı ruhsatına tabi olan bina türü yapılar ile bunların yapısal güvenliğini etkileyen istinat benzeri diğer yapıların yıkım faaliyetlerinin çevre ve insan sağlığı ile güvenliğine zarar vermeyecek şekilde gerçekleştirilmesine ilişkin iş ve işlemlerin düzenlendiği yönetmelik 13 Ekim 2021 Tarihli ve 31627 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan  yönetmelik hükümlerine ne kadar uyularak gerçekleştirildiğine dair vatandaşlardan ciddi eleştiriler vardı. 

YERİNDE AYRIŞMA YASAL MI?

Yıkımların, ilgili yönetmeliğin 10. Maddesinde yer alan; “Yıkım işleminin; çevre ve sağlık şartlarına aykırı olduğunun ve/veya can ve mal emniyetini tehdit ettiğinin ilgili idaresince tespit edilmesi halinde, 3194 sayılı İmar Kanununun 42’nci maddesinin üçüncü fıkrasına göre idari para cezası uygulanır.” hükmü yer almasına rağmen, ilimiz şehir merkezinde esnafların ve yaya sirkülasyonunun yoğun olduğu noktalarda yeterli güvenlik ve sağlık önlemlerinin alınmadan yıkım yapılması tepkilere sebep oluyordu. Denetimsiz yıkımların ardından yıkım sonrası yerinde ayrışma konusu tartışmaları yaşanmaya başladı.  

VALİ TORAMAN: “AYRIŞTIRMAYI ŞEHİR DIŞINA TAŞIYACAĞIZ” 

Yıkım çalışmalarını kısa bir sürede bitirmeyi hedeflediklerini belirten ve yıkım sonrası ayrıştırma işleminin şehir dışına taşınması için gerekli çalışmaları ve hazırlıkları yaptıkları söyleyen Elazığ Valisi Ömer Toraman, yıkım süreciyle ilgili şu bilgileri verdi: "Ağır hasarlı olan binalarımızın enkazlarını kaldırarak Elazığ'ın genel olarak riskli yapı stokunu ortadan kaldırmış olacağız. Öte yandan depremlerden sonra kalıcı konutların yapım çalışmalarına süratle başlandı. Elazığ'da şu an için 8 bin 300 civarında konut planlaması yapıldı. İnşallah bunlar hızlı bir şeklide inşa edilerek hak sahiplerine teslim edilecek. Böylece Elazığ 2000 yılı öncesi yapı stokunu yenileme açısından Türkiye'de örnek illerden biri haline gelecek. Enkazları dışarıdaki uygun hafriyat alanlarına taşıyıp, ayrıştırma gibi işlemleri orada yapmayı hedefliyoruz. O yüzden vatandaşlarımızdan çalışmaların olduğu yerlerde kısa bir süre için sabır talep ediyoruz. Şehir merkezinde ağır hasarlı bütün betonarme binaların yıkımını Elazığ Belediyesi iş birliği ile kısa sürede tamamlayacağız.”

DENETİM YETERSİZ

Elazığ’da başlayan yıkım sürecinde vatandaşların yakındığı diğer bir konu ise yeterli denetimin yapılmaması. Vatandaşlar özellikle küçük çaplı firmalarla anlaşılmaması, yıkımlarda toz ve duman oluşmasını engellemek amacıyla yeteri kadar su kullanılmasını istiyor. Yıkımların neden olduğu toz ve duman bölgeyi ziyaret eden Elazığ Valisi Ömer Toraman’ın paylaştığı bir fotoğraf karesine de yansıdı. İşte o fotoğraf:

YERİNDE AYRIŞTIRMAYI HATAY YASAKLADI 

6 Şubat’ta yaşanan depremlerde ağır hasar alan Elazığ’da bir yandan ağır hasarlı binalarda yıkım işlemleri sürerken diğer yandan yıkılan binalar yerinde ayrıştırıldığı yönünde sorunlar gündeme geliyor.  Depremlerde en çok hasar alan illerden olan Hatay Valiliği aldığı kararla yerinde ayrıştırmayı yasakladığını açıkladı. Bu karar sonrası Elazığ Valiliğinin yerinde ayrıştırmayı yasaklayıp yasaklamayacağı merak konusu haline geldi. 

ELAZIĞ’DA YASAKLANMALI MI?

Tüm olumsuzluklara ve yönetmelik maddelerine uyulmadan yapılan yıkımların hem bölge esnaflarını hem de vatandaşları mağdur edecek şekilde günlerce devam etmesinden de oldukça rahatsız olan Elazığlılar, bu konuda yetkililerin ciddi adımlar atmasını bekliyor. Öte yandan yerinde ayrıştırmanın yasaklanmasını ve valiliğin belirli bölgeler tespit ederek, ayrıştırmanın belirlenen bölgelerde yapılmasını talep ediyorlar. Yıkımlar konusunda hassas olan Elazığ Valisi Ömer Toraman’ın da konuya duyarlılık göstereceğini ifade eden vatandaşlar, yıkım çalışmalarının kısa süre içerisinde tamamlanmasını,  çevre güvenliği ve insan sağlığını tehdit eden bu tür konuların artık Elazığ’ın gündeminden çıkmasını istiyorlar.