Yerinde Dönüşüm Çıkmaz Sokak mı?

6 Şubat tarihinde Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle deprem bölgesinde binlerce bina yıkılırken binlercesi de hasar aldı. Yapı stoklarında meydana gelen bu büyük hasar sonucunda hızlı bir şekilde inşa süreçleri başladı.

Rezerv alanlarda yürütülen inşa çalışmalarının devam ettiği 11 şehirde son günlerde en çok konuşulan konulardan biri de yerinde dönüşüm konusu oldu. 

BAŞKAN GÜRKAN SÜREKLİ GÜNDEMDE TUTUYOR

Konuyla ilgili son günlerde kamuoyuna birçok açıklaması yansıyan Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan, son olarak şu açıklamayı yaptı:

MÜTABAKAT SAĞLANDI

"Geçtiğimiz gün Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanımızı misafir ettik. Akabinde İçişleri Bakanımızı misafir ettik. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanımız ile İçişleri Bakanımızın, halkımızın bizden talep ettiği yerinde dönüşüm noktasında mutabakat sağlandı."

DÖNÜŞÜMÜ MÜTEAHHİTLER YAPACAK

Yani Malatya’mızda depremden kaynaklı yıkılan konut ve iş yerleriyle ilgili yerinde dönüşüm gerçekleştirilecek. Yerinde dönüşüm yapılırken, bütüncül plan uygulaması, lokal adaptasyon uygulaması gerçekleştirilecek. Nasıl ki TOKİ, depremde evsiz kalanlara, evleri acil yıkılacak ve ağır hasarlı olanlara uydu kentler marifetiyle ev veriyorsa, yerinde dönüşümde de yerinde dönüşümü yapacak müteahhitler marifetiyle, site yönetimi ile birlikte anlaşması sonucunda yerinde plan kotlarına uymak kaydıyla ve TOKİ’de olduğu gibi aynı ödeme yöntemiyle yerinde dönüşümü devletimiz ve hükümetimiz destekleyecek.

500+500 FORMÜLÜ

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanımız Malatya’ya geldiğinde bu açıklamayı ifade ettiler. Malatya’ya halkının da büyük ekseriyetle istediği buydu. Örneğin, 30 daireden oluşan bir site var. Bu sitedeki 30 kişi anlaşacak ve 30 kişiye 500 bin hibe, 500 bin uzun vadeli kredi ile 30 kişinin adına yapılan anlaşma ile o para ilgili müteahhitte verilecek, depreme dayanıklı evler yapılmak kaydıyla, o evlerin yerinde dönüşümü sağlanacaktır.”

BAKAN ÖZHASEKİ "YENİ YASA" SİNYALİ VERMİŞTİ

Deprem bölgesinde geçtiğimiz günlerde temaslarda bulunan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki yerinde dönüşüm vurgusu yaparak bunu desteklemek amacıyla bir yasa hazırlğında olduklarını şu sözlerle duyurmuştu: "Siz bize müsaade edin, biz kendi yerimizi evinizi sağlamca yaparız diyorlar. Yeni yönetmeliğinize uyarız diyorlar. Biz bir taraftan hibe bir taraftan kredi vererek onları desteklediğimizde vatandaş bundan çok memnun oluyor. Bunu ısrarla istiyorlar. Bunun önünü açacak bir yasa hazırlığını da getiriyoruz şimdi." dedi.

YERİNDE DÖNÜŞÜM ÇIKMAZ SOKAK MI?

24 Ocak 2020 tarihinde büyük bir deprem yaşayan Elazığ'da da kentsel dönüşüm konusu uzun bir süre gündemde kalmıştı. Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle de bir kez daha birçok bina ağır hasar aldı. Bu doğrultuda özellikle şehir merkezi 3 yıldır adeta harabe halinde ve eski cazibesini de kaybetti. 

Yerinde dönüşümde Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan'ın Müteahhitlerin merkezde olduğu bir formülle dönüşümün yapılacağını açıklaması ise akıllara Elazığ’daki çıkmazı ve birçok güncel soruyu daha getirdi.

Şimdi hem yeni yasada yer alması gerekenleri hem de çıkmaza neden olan soruları vatandaş adına soruyoruz:

1-    Yerinde dönüşümü sağlayacak olan müteahhitlerden istenecek teminat mektuplarını karşılayacak müteahhit sayısı yeterli olacak mı?

2-    Müteahhitler bu teminat mektuplarını sağlasa bile bankalar düzenli ödeme yapabilecek nakit desteğini kaldırabilecek mi?

3-    Çok zor ama hadi bankalar bu nakit yükünü karşıladı diyelim peki 500 + 500 esasına göre vatandaşın ödemesi gereken toplam ücretin yarısını dönüşümün yapılacağı alan üzerinde hak sahibi olan vatandaşların tamamı karşılayabilecek mi?

4-    Toplam maliyetin yarısını nakit olarak ödeyemeyen vatandaşların tamamına kredi çıkacak mı?

5-    Çıkacak olan kredilerin her gün yükselen kredi faizlerinden bir farkı olacak mı?

6-    TOKİ tarafından yürütülen inşa çalışmaları nedeniyle her geçen gün nitelikli personel bulmakta zorlanan Müteahhitlerin nitelikli personel ihtiyacı nasıl karşılanacak?

7-    2-3 kişinin hak sahibi olduğu alanlarda bile uzun yıllar süren anlaşmazlıkların yaşandığı bilinen ülkemizde sayıların en az 30-40 olduğu alanlarda anlaşmaların sağlanması adına hangi yöntemler izlenecek?

8-    Artık her ay, her gün değil her saniye yükselen maliyetler nedeniyle müteahhitlere hak kaybı yaşamamaları adına destek verilecek mi?