Bir Çürük ki Elma Değil, Süresiz Medya Sosyal
Rüveyda Sadak
Yıllardır bilinen bir geçmiş ile sosyal medya çeşitliliği… Kullanımının yaygınlaşmasıyla kullanıcılara birçok alternatif sunan medya sosyal, bireysel gerçeğin sosyal kavramı ile etkinliğini artırdığı platformların, miş gibi kanıksanmasına imkân sağlıyor. Bireyin güne sosyal medya ile başlayıp ekrana saatler harcayarak geçirdiği zaman, yine birey tarafından limitsiz bir şekilde kullanılıyor. İzlenen bazı paylaşım videolarındaki gerçek olmayan birçok içerik, bireylerin sürekli seyretmesi ile ilgi odağına dönüşüyor. Her şeyin teknoloji ile mümkün olduğu geleneğin beraberindeki sosyal medya bağlılığı, hız kesmeden devam ediyor. Medya sosyalin, bilim literatüründeki (!) kelimelerinden olan story, like gibi kavramlar, toplumun vazgeçilmezi değil tabiî ki. Fakat kelimelerin, bireyi ve toplumu, olumlu ya da olumsuz yönden etkilemesi gibi bir durum da maalesef doğru olabilir. Sosyal medya devasa bir kendi içinde dünya iken, beynin asıl önemli olanı göz ardı etmesi, minimize edilecek bir doğru değil. Saatleri ifade eden sosyal medya süresi; beyni, yorgun haliyle tekrar bireye iade ediyor. Ve yılın sözcüğü seçimi yapıldı. Bu aslında yeni değil, yıllardır var olan bir alışkanlığın olumsuz sonuçlarını açıklıyor. Fazla süreli ve beyne aşırı yüklenen bir sosyal medya seyrinde, biyolojik olarak sinyal verilmesi sonucu ortaya çıkan bir olumsuzluk şeklinde düşünülebilir. Kavram, Brain Rot olarak beyin çürümesi, erimesi şeklinde ifade ediliyor. İletim ve dolayısıyla iletişim, teknoloji aracılığıyla devamlılık sağladığından böylece doğalın doğası 5N 1K örneğinin aksi bir tutum görülüyor. Nitekim internette harcanan saatler, bilmiyorum şeklinde tecrübeye değil teknolojiye sorulan bir hale dönüşüyor. Biyolojinin sağlıklı biçimde devam etmesi mümkün olmayınca, radyasyon gibi olumsuz bir kimya gerçekleşiyor. Bu da çürüme gibi bir isim ile adlandırılıyor. Yalnız mevcut sorun, bilinen tabir ile yılların yorgunluğu gibi bir kavram değil de her gün alışkanlık gösteren birkaç saatten fazla artışıyla mutlu sanılan mutsuzluğu, ifade etmesiydi. İnsan bir makine değil ki durmadan, ekran yanılsaması ile sosyal medyaya rakip bir gerçeklik olabilsin. İnsan, canlı bir varlık olması sebebiyle dayanıklılığını yitirebilecek potansiyele sahip bir canlı. Çürümenin genel ifade ile beynin fonksiyonel birikimini işlevsiz hale getirerek, geniş kapsamlı hasarlara yol açması vaktin ekrana kilitlenmesiyle mümkün oluyor. Nitekim gelişen teknolojide bilmek değil, aksine bilmemenin kavram olarak hiyerarşisi önemli görülüyor. Öyle ki sürekli ifade ettiğimiz, günümüz alışkanlığı sosyalin, sosyal medya dilinde bilinmesi için uzmanlık (!) şart imiş. Bunun için de tecrübe yerine, karmaşık içerikteki video ekrana devamlılık giderek bir alışkanlığa dönüşüyor. Gündelik rutinlerde; mesajın sms, selam kavramının slm, mrb olması da bir tesadüf değil. Sessiz harflerle sağlanan bir iletişimin, kullanılmayan sesli harfleri, sebebi bilinmeyen bir görsel oldu, son yıllarda. Bu bile okunan bilgiyi değersizleştirmek için maalesef yeterli olabiliyor. Söz konusu önem ve değer türü fark etmeksizin, seyir artışı ile brain rot kavramının kullanımına dair yaygınlık, sebep oluşturuyor. Toplumsal olarak bu bir sorun ve internetin yoğun kullanımından kaynaklanan gerçek bir problem. Önceki yıllara göre bu yıl, internetin özellikle medya sosyal videolarını yoğun kullanımın %230 artışı, bireydeki uzun süreli ekrana yoğunlaşma tüketimini, aslında azaldıkça çoğalır farkındalığının sağlanması gerektiğini belirtiyor. Bir teknoloji ürünü akıllı ekranların çok yönlü kullanımı ve izlenen sosyal medya çeşitliliğine karşı zorunlu sanılan mobbing, farklı seçenekleriyle beyne dair yorgunluğu manipüle ediyor. Medya sosyalinde, beyni yormak yerine organik olan doğalı benimsemek, zor sanılsa da tabiî ki imkânsız değil. Günümüz için süreklilik ifadesi teşkil eden medya sosyalde çevrimiçi/online tutum, beyin konusunda bir inisiyatif kullanır mı? Zararı, kâr manipülasyonuyla saatlere tekabül eden sosyal medya alışkanlığı, yoğun ekranlarda devam ederken meydana gelen aşırı internet kullanımı için az kullanımlı kâr strateji, makul bir farkındalık olabilir.
