Bayram: Eski, Yeni ve Şimdi
Rüveyda Sadak
Ve şimdi Bayram… Bayramınızı tebrik ederek iyi dileklerde bulunmak, bilinen bir gelenekseldir. Güzel temennilerin devamındaki şeker ikramıyla gerçekleşen nezaket, topluma dair olumlu davranışlar içerir. Ramazan, oruç ile sabır ve iftar ile de şükürdür. Huzur ve bereketiyle farklı bir özelliğinin olduğunu düşündüren yine Ramazan olmuştur. ‘Komşusu aç iken, tok yatan bizden değildir’ hadisine binaen toplumsal bir farkındalığı ifade ederek yardımlaşmayı detaylandıran ince düşüncenin adıdır, Ramazan. Günümüz ve değişen yaşam koşulları ve dolayısıyla modernin, hayatları yönlendirmesiyle değişim gerçekleşebiliyor. Bu toplumsal değişim içinde her şeye rağmen yine de gelenekselin dışına çıkılmıyor. Modernleşme sürecinde bireyler, teknoloji platformundan sosyal medya, telefon gibi yapay alışkanlıklarla dönüştürülmeye çalışılan sanal bir kurgu içinde yaşıyor. Anlam tutarsızlığı kapsamında, mesaj gönderirken bile kısaltılarak yazılan bir modernliği belirtmeye çalışıyor, modern yaşam. Peki neydi, Ramazan? Oruç’tu. Sabır, şükür ve karşıdaki insanları anlama çabasıydı yani. Ve Ramazan bitti. Beraberinde gelen ödüllendirme, bayram ile neticelendi. Sağlık ile huzur ile bayramı karşılamak ve böylece bayrama dahil olabilmenin sevindirdiği bireyler olarak, bir bayram denilsin ki bayram olsun. Çok bilinen bir söyle vardır, ‘Nerde o eski bayramlar’ şeklinde özetlenen şikâyet sebebiyle şimdiki bayramlar, fazla önem arz etmiyor gibi düşünülüyor. Hâlbuki değişen zaman ki değişen, sadece hayat koşulları yani aslında insan yine aynı insan. Oysaki bayramı bayram gibi yaşamak hâlâ gerçekleşen toplumsal bir değer. Toplumun toplumsallaşması için bağlı olunan toplumsal değerler, hayat şartlarına rağmen zaman aşımına uğrasa da geleneksele bağlılık, mekân fark etmeksizin her zaman aynıdır. Bir bayram düşünün. Zamanın değil, samimi muhabbetlerin gerçek olduğu ve akıp giden saat süresi yerine vefalı diyalogların gerçekleştiği çokluk yani böyle bir kalabalık. Bencilliğin hükmü dışında, aynı samimiyet içinde yer alan insanlar topluluğunun gülerken yine hep birlikte güldüğü bir bayram manzarası seyretmek, bayram için hatırlanan güzel temennilerden olmalı. Demek ki değişen zamana bağlı modern yaşam, koşullar ne olursa olsun geleneksel değer bağlamında insanı pek fazla etkileyemiyor. Modern, modernleştirmeye(!) çalıştığı gelenek kavramını yok etmeye çalışırken her şeye rağmen değerler sosyolojisi konusunda başarısız oldu. Bayram, samimiyetiyle hep bayram olarak devam ediyor. Modernin değiştirdiği hayat şartlarına rağmen izole edilmeyen bayramın, tüm gelenekselliğiyle bayram gibi yaşandığı toplum bireyleri için bayramınız mübarek olsun. Mutlu, sağlıklı, huzurlu bir bayram temennisiyle iyi bayramlar.
