Tezkere nedir?
Ülkemizin çıkarlarını korumak veya uluslararası müttefikler ile başka ülkelerde asker bulundurmak için Cumhurbaşkanının hazırladığı ve meclisin onayına sunulan yazılı belgedir.
Devletimiz, değişik gerekçeler ile bugüne kadar onlarca tezkere çıkarmıştır.
-6 Aralık 1950 Kore savaşı tezkeresi. Türk askerleri "dünya barışını kurmak ve korumak" amacı ile bu tezkere ile BM ordularının saflarına katıldı.
-1964-1967-1974 yillarinda Meclis, Kıbrıs'a asker gönderilmesi konusunda çeşitli tarihlerde 3 kez izin verdi.
-Irak'ın Kuveyt'i işgali ile başlayan Körfez krizinde ,12 Ağustos 1990, 5 Eylül 1990,
17 Ocak 1992 tarihlerinde üç ayrı tezkere kabul edilmiştir .
-20 Mart 2003 yılı Irak tezkeresi.
-1992 tarihinde Bosna Hersek tezkeresi.
-1997 tarihinde İsrail Filistin çatışmalarında çıkarılan tezkere.
-1997 ve 1988 yılında çıkan Arnavutluk Kosova tezkeresi.
-2001 yılı Afganistan tezkeresi.
-2006 yılı Kongo Lübnan tezkeresi .Bu tarihten sonra 14 kez uzatıldı.
-2007 Irak tezkeresi çeşitli tarihlerde 6 kez uzatıldı.
-2009 Aden Körfezi ve Somali karasuları ve açıkları tezkeresi.
-2011 Libya tezkeresi.
-2012 Suriye tezkeresi.
-2014 Mali ve Orta Afrika tezkeresi
-2020 Azerbaycan tezkeresi.
-2021 ve 2023 Suriye ve Irak tezkereleri.
Yani bugüne kadar 70’ten fazla tezkere çıkarılmıştır.
Son yıllarda tezkere konusu üzerinden tartışmalar çıkmaktadır. CHP ve HDP tezkerelerde HAYIR oyu vermektedirler.
Gerekçe ise tezkerelerde bulunan "Gerektiğinde yabancı askerlerin Türkiye'de bulunması" maddesi olarak gösterilmektedir.
Peki "Yabancı asker" maddesi nedir?
2014 yılından önceki tezkerelerde yabancı asker bulundurma maddesi varmıdır?
Daha önceki tezkereler incelendiğinde "Gerektiğinde yabancı askerlerin Türkiye'de bulunması" maddesinin 2015, 2017 ve 2019 tezkerelerinde bulunmasına rağmen EVET oyu veren CHP'nin, HDP ile birlikte 2021 ve 2023 tezkerelerinde HAYIR oyu vermesi çelişkili ve tutarsız bir davranış olarak kayıtlara geçmiştir.
CHP'nin tezkerelerde hayır demesinin asıl nedeni HDP faktörüdür. Seçimlerde tek başına hiçbir başarı elde edemeyeceğini bilen CHP, başarılı olmak için HDP'nin oylarına muhtaçtır.
CHP, "yabancı asker" maddesini bahane etse de HDP'nin tehdidi yüzünden tezkereye "HAYIR" dediği herkesçe bilinmektedir.
ABD'nin Afganistan'a yönelik harekatı sırasında, 2001 yılında Başbakan Bülent Ecevit'in imzasıyla TBMM Başkanlığı'na sunulan tezkerede de aynı maddenin olduğunu görüyoruz Aynen şöyle:
."Anayasa'nın 92'nci ve 117'nci maddeleri uyarınca, gereği, kapsamı, sınırı, zamanı ve süresi Hükümetçe belirlenmek üzere, terörizme karşı başlatılan Sürekli Özgürlük Harekatı ve devamının icrası kapsamında, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) yabancı ülkelere gönderilmesi, yabancı silahlı kuvvetler unsurlarının Türkiye'de bulunması ve hükümetçe verilecek izin ve belirlenecek esaslar çerçevesinde bu kuvvetlerin kullanılması için hükümete izin verilmesinin gereğini arz ederim.''
Görüldüğü üzere daha önceki iktidarlar dönemlerinde de bu madde yer almaktadır.
Ayrıca yaptığım araştırmada,2014 ve 2015 yıllarında, BM Güvenlik Konseyi DEAŞ ile mücadele kararı almıştır.
Türkiye ile 80 ülke ve NATO ile Arap ülkelerinin de aralarında bulunduğu 5 uluslararası kuruluş bu koalisyonda yer almıştır. Koalisyona üye ülkeler personel, malzeme, silah, araç, hava üssü, limanlar ve hava sahaları gibi alanların kullanımında işbirliği yapmaktadır.
İşte Türkiye, sınır dışında yapılan operasyonlar için, uluslararası meşruiyet için tezkereye bu maddeyi koymaktadır.
Yoksa bugüne kadar yabancı askerlerin gelip Türkiye'ye yerleşmesi gibi bir durum söz konusu değildir.
2019 tezkeresinde Kılıçdaroğlu,
"Orada askerlerimiz var, o askerleri korumamız lazım. O askerlerin burnunun kanamaması lazım. O nedenle de bu tezkereye, askerlerin hatırı için oğlunu gönderen askerlerin annelerinin hatırı için, o çocukların burnu kanamasın diye içimiz yana yana evet diyeceğiz." demesine rağmen daha sonraki tezkerelerde, HDP ile birlikte HAYIR oyu kullanması, böylesine milli ve beka sorunu olan bir konuda ne kadar samimiyetsiz olduklarının göstergesidir.
"2023 tezkeresi mecliste görüşülürken
Müsavat Dervişoğlu, CHP ve Yeşil Sol Parti'nin HAYIR tercihini eleştirerek şöyle demiştir.
"CHP’nin “2015 yılından beri Türkiye Büyük Millet Meclisine gelen tüm Irak-Suriye tezkerelerinde 'yabancı silahlı kuvvetler' ibaresi bulunmasına rağmen benzer tezkerelere 2015, 2017 ve 2019’da “EVET” oyu vermek, 2021’de de "HAYIR" demek ve şimdi de "HAYIR" denileceğini söylemek CHP açısından izaha muhtaç bir çelişkidir."
Olaya askeri açısından bakarsak çok daha farklı hususları görebiliyoruz.
S-400'lerin Türkiye'de konuşlanması ve Türk askerinin S-400 kullanımı konusunda eğitilmesi için Rus askeri Türkiye'ye bu madde sayesinde davet edilebilmiştir.
NATO kararıyla ülkemizde bulunan Patriot füzeleri için Hollanda'dan gelen askeri ekip bu maddeden hareketle ülkemize gelebildi.
Şanlıurfa'da ABD askeri ile oluşturduğumuz harekat merkezi de bu maddeye dayanarak oluşturulabildi. Amacımız da Suriye'nin kuzeyinde terörden arınmış bir bölge oluşturmaktı. Ama ABD yan çizdiği için oluşum dağıldı.
Başka ülkeler ile Türkiye'ye tatbikat ve eğitimler kapsamında gelen askerler de bu kapsamdadır.
Yine ayrıca bugün Türkiye ile Azerbaycan ve Pakistan gibi ülkelerin askeri alanında yakın işbirliği bulunmaktadır. Olası bir zorunlulukta, ülkemize, dost ülkeleri davet etmek de bu madde kapsamında düşünülmelidir.
Yine ayrıca bizim de bulunduğumuz Ortadoğu coğrafyasında dengeler her gün değişmektedir. ABD ve batılı ülkelerin bölgeye müdahale ederek haritayı yeniden düzenleme amaçları olduğunu biliyoruz. Rusya ve Çin gibi ülkeler de, ABD ve Batı'nın bu hesaplarını bildiği için bölge ülkeleri ile işbirliği içerisindedirler. Ülkemiz de bu anlamda başta Rusya olmak üzere çeşitli ülkeler ile stratejik işbirliği anlaşmaları yapmıştır. Olası büyük bir savaşta,' ülkemizin diğer ülkeler ile işbirliği çerçevesinde' müttefik olan diğer ülkeler ile 'askeri işbirliği çerçevesinde' ülkemize davet edebilir.
"Gerektiğinde yabancı askerlerin Türkiye'de bulunması" maddesi işte bu yüzden tezkerelerde yer almaktadır.
