H. Burak Boyraz

Hakaret Suçu ve Öngörülen Cezası Nedir?

H. Burak Boyraz

Hakaret suçu, bir kimseye onur, şeref veya saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat etmek veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldırmaktır. İsnat olunan fiil veya olgunun, kişinin onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte olması gerekir. Yapılan somut fiil veya olgu isnadının, kişinin onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte olup olmadığı toplumda hakim olan örf adet ve düşünce yapısının dikkate alınmasıyla belirlenir. 

Hakaret suçu mağduru muhatap alan sesli, yazılı, veya görüntülü bir iletiyle işlenebilir. Bu durumda da aynı cezaya hükmedilir. Telefon yoluyla işlenen hakaretlerin mağdur tarafından kayda alınması halinde bu kayıtlar delil olarak kullanılabilir. Yine bunun gibi ortam dinlemesi yoluyla kendisine karşı işlenen hakaret suçunun tespitini yapan mağdurun bu tespitleri hukuka uygun delil olup Yargıtay kararları da bu yöndedir. Hakaret suçunun işlenmesinde seçimlik hareketlerden biri de “sövmek”tir. 

Bu durumda fail, mağdura herhangi bir somut isnatta bulunmamaktadır. Sövmek suretiyle sadece onur, şeref ve saygınlığına saldırmaktadır. Kişiye herhangi bir olayla irtibatlandırmadan, soyut olarak yakıştırılması halinde de hakaret suçu oluşur. Kötü bir niteliği veya huyu ifaden eden sözler, somut bir fiil veya olguyla irtibatlandırılmadıkları halde yine de hakaret suçunu oluşturur. 

Örneğin, bir kimseye “serseri”, “alçak”, “hayvan”, “hırsız”, rüşvetçi”, “sahtekar” gibi yaklaşımlarda bulunulması halinde de hakaret suçu oluşmaktadır. Dikkat edilmelidir ki; davranışın kişiyi küçük düşürmeye matuf olarak gerçekleştirilmesi gerekir. Sosyal Medyada Hakaret Suçunun İşlenmesi Sosyal medya üzerinden bir kişinin işlediği hakaret suçuna ilişkin gönderiyi, tweetini beğenmek kişisel bir değerlendirme olup beğenen açısından hakaret suçunu oluşturmazken bu tweetin retweet edilmesi Yargıtay’a göre hakaret suçunun oluştuğu anlamına gelmektedir. 

GIYAPTA HAKARET EDİLMESİ 

Gıyapta hakaret suçunun oluşması için, failin mağdur hakkında yaptığı hakareti kendisi dışında en az üç kişinin duyması gereklidir. Bunun aynı anda gerçekleşmesi de şart değildir. Failin ayrı ayrı yerlerde ayrı ayrı zamanlarda başkalarıyla konuşarak üç kişiye duyurması halinde de bu suçun unsurları oluşmakta olup toplu bir şekilde üç kişiye veya ayrı ayrı üç kişiye duyurulması arasında bir fark yoktur iki durumda da suç işlenmiş sayılır. 

KAMU GÖREVLİSİNE KARŞI HAKARET 

Hakaret suçunun kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenmesi halinde nitelikli hal olarak sayılmıştır. Kanun kamu görevlisini, kamusal faaliyetin yürütülmesine atama veya seçilme yoluyla ya da herhangi bir surette sürekli, süreli veya geçici olarak katılan kişi olarak tanımlamıştır. Kamu görevlisi kavramı, memur kavramından daha geniş bir kavramdır. Örneğin mahkemede tanıklık yapan kişi de tanıklık yaptığı sırada kamu görevlisidir. Dolayısıyla mahkemede tanıklık yapan kişiye yapılacak hakaret, bu kapsamda değerlendirilir. Fakat fail kişinin kamu görevlisi olduğunu bilmiyorsa ceza verilirken nitelikli hal uygulanmaz. 

HAKARET SUÇUNUN CEZASI 

Hakaret suçunun temel halinin cezası üç aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır. Hakaret suçunun kanunda öngörülen nitelikli hallerinin işlenmesi halinde cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz. Hakaret suçunun haksız bir fiile tepki olarak işlenmesi halinde verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir. Hakaret suçunun, kasten yaralama suçuna tepki olarak işlenmesi halinde, kişiye ceza verilmez. Son olarak mağdura somut bir fiil veya olgu isnat edilen faile, bu somut fiil veya olgunun ispat edilmesi halinde ceza verilmeyeceği hükme bağlanmıştır.
 

Yazarın Diğer Yazıları