Ülkelerin ve hatta coğrafyaların, iki önemli gelişmişlik parametresi vardır;
“Kişi başına düşen kâğıt tüketimi…”
“Kişi başına düşen elektrik tüketimi…”
Kâğıdın ilk kullanımı, “Uzakdoğu” ülkeleridir. M.S. 100 yılına kadar gider…
Tarihi İpek Yolu; Bu yol, ‘kültürleri buluşturan’ ticari hayatı, ‘bütünleştiren’ bir yol!
Kâğıt bu yol üzerinden, Orta Asya’dan; İran ve Arap dünyasına yayılır…
Kâğıdın, Müslümanlarca öğrenilişi, Talas Harbinden sonradır, 751 tarihleri!
Batı Dünyasına Haçlı Seferlerinden sonra, 12. yy’dan itibaren yayılır!
İlk kâğıt imalatı, Horasan Valisi El-Fazl’ın gayretleriyle, 793 tarihlerinde Bağdat’ta yapılır!
8. 9. Ve 10. yy’larda, İslam Dünyası, ‘kâğıdı’ kullanırken; büyük Kütüphaneler oluştururken;
Batı bundan bihaberdir. Bu dönem batı dünyasının, “karanlık çağıdır”
Avrupa Medeniyetini etkileyen en önemli unsur; İslam ve Endülüs Medeniyetidir…
Endülüs’te ilk Kâğıthane, 1144’lü yıllarda Satibe’de kurulur!
Kâğıt yapımı, İslam dünyasından 500 yıl sonra, Önce Fransa’da, 1189 yıllarında…
İtalya’da, 1278 yıllarında, Almanya’da, 1320 yıllarında, İsviçre’de, 1411 yıllarında,
İngiltere’de 1494 yıllarında, Rusya’da, 1577 yıllarında…
9. yy’larda Uygur Türklerinin, kendi isimleriyle anılan bir alfabeleri bulunuyor!
Uygurlar, ‘yazıyı’ biliyorlar, ‘kâğıdı’ kullanıyorlar, Uygurlar, ‘matbaayı…’ geliştirmişler…
Uygur, ‘uygar’ veya ‘medeni’ anlamlarına geliyor! Uygurların kullandığı matbaayı ve basılan kitapları, Avrupa’ya ilk götürenler, 1200’lü yıllarda, “Moğollar” olmuştur! Johannas Gutenberg’i etkileyen de; Uygurların kullandığı, “matbaa sistemi” olduğu bilinir.
Türkler, Anadolu’ya geldiklerinde, Malazgirt Zaferinde (1071) yüksek bir kültüre sahiptirler.
Yunus ve Mevlana Asrı, Anadolu’nun “aydınlanma asrıdır” Türklerin Anadolu’yu fetih yılları aynı zamanda; coğrafyanın da, ‘medenileşme’ süreci olarak tanımlanır!
Batı birçok kavramları, “Hak” Hukuk” “Adalet” “Devlet” “Millet” “Ordu” Türklerden öğrenmişlerdir. Bu kavramlar, “insan merkezli…” İnsanı esas alır.
(1096-1270) Haçlı Seferlerinin, siyasi hedeflerinde, “Türkleri Anadolu’dan atmak”
Avrupalılar için, “Türk” demek, “İslam” demektir! “Türkler Geliyor” denildiğinde; “İslam” hafızalara gelmektedir!
16. yüzyıl, tarihlerde; “Türk Asrı” olarak geçmektedir! Türklerin, “sosyal, kültürel, ekonomi, siyasi, askeri” alanlarda, ‘kesin hâkimiyeti’ vardır!
Matbaanın icadından sonra Avrupa’da, “zihni, fikri, dini, hukuki, edebi, ekonomik” alanlarda ‘zihni ve yapısal bir değişiklik’ gözlemlenmektedir. 16. 17. yy’lar, bu değişimin yaşandığı yıllardır…
Bu yıllar, “Avrupa’nın Rönesans’ıdır…” Bu yıllar; Descartes’i, Kepler’i, Kopernik’i, Galile’yi,
Newton’u, Pascal’ı, Bacon’u, Locke’yi yetiştirir.
18 yüzyıl Avrupa’nın “Aydınlanma Çağıdır” Bu yy’da; “Din, Hukuk, Ahlak, Hukuk” kavramları yeni nitelikler kazanmıştır. Bu yy’lardan itibaren, tarihin seyri de ‘değişmeye’ başlar!
“18 ve 19. yy’larda Avrupa’da Sanayi Devrimi” gerçekleşir! 1770’li yıllarda, İngiltere’de, “günlük gazete baskıları 10 milyonların üzerindedir…”
Lale Devri (1718-1730) bizlerdeki, “ilk batılılaşma hareketidir” batının üstünlüğünü kabul etmeye başladığımız bir dönemdir!
Matbaa bizlere, 1727 tarihinde gelmiştir ama (1730-1800) yılları arasında basılan kitap sayısı sadece, “45 civarındadır” Tanzimat’tan sonra, kitap yayınlarında artış görülür! Fikri ve Edebi Hareketlerde bu dönemlerde başlar! 1860 tarihi, ilk fikir gazetesi; Tercüman-ı Ahval’ in çıktığı tarihtir. Bu tarih, “Vilayet Matbaalarının kurulduğu” tarihlerdir. 1860’lardan sonra, bizlerde, “ilk değişim” başlayacaktır. Bu değişim, günümüze kadar da, ‘devam eden’ süreçtir! Bu ülkede, konuşmamız gereken konuların başında, “Kâğıt-Kitap ve Okuma” gelmelidir! 21. asrın sorusu da budur? Öyle ki, “iletişim teknolojileri” 1980’li yıllardan sonra bizleri nasıl etkiledi, geliniz birlikte bunları konuşalım, Bizleri nasıl etkiledi?
Geliniz birlikte bunları sıklıkla konuşalım!
