Bed­ret­tin Ke­leş­te­mur

Beyin göçü

Bed­ret­tin Ke­leş­te­mur

Beyin göçü, “nitelikli, iyi eğitim görmüş, düşünen ve üreten işgücünün
yetiştiği az gelişmiş/ gelişmekte olan ülkelerden, gelişmiş ülkelere
giderek geri dönmemeleri…” olarak tanımlanıyor.
TDK sözlüğünde, Beyin Göçü şöyle tanımlanır; “ileri düzeyde donanıma
sahip olan kişiler (bilgi, sertifika, diploma, belge vb.)ve bilim
insanları ile uzmanların bir başka ülkede yerleşip çalışmak amacı ile
kendi ülkelerinden ayrılması…”
TUİK’in raporu yayınlandı. Bu raporda, en yüksek beyin göçü oranına
sahip iş alanları yer alıyor…
Bu alanlar şöyle, “Bilişim ve İletişim Teknolojileri, Mühendislik,
İmalat ve İnşaat, Doğa Bilimleri, Matematik ve İstatistik…” olarak
belirlenmiş…
Türk Öğrencilerin en fazla beyin göçü gerçekleştirdiği ülkeler, “ABD,
Almanya, Birleşik Krallık, Hollanda ve Kanada…”
En yüksek beyin göçüne sahip lisans programları şöyle, Moleküler
Biyoloji ve Genetik (yüzde 17,9), İşletme Mühendisliği (yüzde 10,2),
Elektronik Mühendisliği (yüzde 9.8),
Matematik Mühendisliği (yüzde 8,9), Bilgisayar Mühendisliği (yüzde 8,4)
Türk Üniversitelerinden mezun olan öğrencilerin en fazla tercih
ettiği, ‘hedef varış yeri…’ olarak, ABD, Almanya, Birleşik Krallık,
Hollanda, Kanada öne çıkıyor…
Türkiye İstatistik Enstitüsü (TÜİK), 2023 yılı içerisinde,
‘yükseköğretim mezunlarının yüzde 2’leri ülkemizden bir başka ülkeye
göç etmişler’ Göç Araştırmaları Vakfından da, aynı bilgileri alıyoruz.
İçerisinde yaşadığımız yer küresinde, kendi ülkesi dışında eğitim
yapan, ‘öğrenci sayısı 6 milyon…’
Bu öğrencilerin, ‘250 milyar doları aşkın bütçesi var’ Ortalama
öğrenci başı eğitim gideri 40 bin dolar…
Prof. Dr. Barış Erdoğan, “bir de ‘sanal beyin göçü’ var. Bu ne anlama
geliyor? Günümüzde internet aracılığıyla birçok gencimiz, Türkiye’den
hareket etmeden, yurt dışındaki firmalar için çalışıyor. Yani bedensel
olarak Türkiye’deler ama beyinleri yurt dışı için çalışıyor”
Türkiye'de beyin göçünün nedenleri; “eğitimli insanların üzerindeki
işsizlik baskısı, AR-GE’ye ayrılan yetersiz kaynaklar,  hayat
standardının düşük olması, iktisadi istikrarsızlık…” vesaire sebepler.
Yakın çevremizden de şunu iyi biliyoruz; Gerek lisans, gerekse yüksek
lisans düzeyinde beyin göçü yaşandığı gibi, özellikle de ülkemizden;
‘mühendisler, bilim adamları ve doktorlar gibi yüksek kalifiye
kişilerin kendi ülkelerini terk ederek gelişmiş ülkelerde çalışmayı
tercih etmeleri…’
Geçtiğimiz yüzyıl içerisinde, Dünya Savaşından önce çok sayıda bilim
insanının Hitlerden kaçıp ABD’ye yerleştikleri biliniyor. Albert
Einstein de Almanya’dan ABD’ye göç eden bilim insanlarından biridir.
Bütün bu göçler, ABD’nin gelişmesinde önemli rolleri vardır.
En çok ileri teknoloji üreten ülkeler hangileri, “ABD, Çin, Japonya,
Güney Kore, Almanya, Singapur, Birleşik Krallık, İsveç, İsrail,
Finlandiya…” Bu ülkeler, devasa alt yapılarıyla da ön plana
çıkıyorlar.
Bu ülkeleri bizler, devasa inovasyon merkezleri ve güçlü AR-GE
yatırımlarıyla gözlemliyoruz.
Türkiye, bir Japonya veya bir Güney Kore niye olmasın? Bu ülke, “ileri
teknoloji ihraç eden ülkeler arasında niye yerini almasın!”
2023 yılında, Dünya ihracatı toplam olarak, “23 trilyon 808 milyar dolar…”
Türkiye'nin 2023 yılı ihracatı, “255,8 milyar dolar…” Dünya
ihracatında, ülkeler arasında, 29.uncu sırada yerimizi alıyoruz.
Çin'in ihracatı (3 trilyon 380 milyar dolar) Avrupa Birliği'nin (2
trilyon 659 milyar dolar), ABD’nin, (2 trilyon 19 milyar dolar),
Almanya'nın (1 trilyon 688 milyar dolar),
Hollanda'nın (934 milyar 568 milyon dolar), Japonya'nın (717 milyar
315 milyon dolar)
Çin, ABD, Almanya, Hollanda, Japonya gibi beş gelişmiş ülkenin toplam
ihracatı (8 trilyon 738 milyar) Dünya toplam ihracatının yüzde
36’larını oluşturuyor… İsterseniz ilk 20 ülkenin ihracatını görelim;
İtalya (67 milyar 963 milyon dolar),  Fransa (648 milyar 481 milyon
dolar), G. Kore (632 milyar 226 milyon dolar), Meksika (593 milyar 012
milyon dolar),  Hong Kong (573 milyar 871 milyon dolar),
Kanada (569 milyar 257 milyon dolar), Belçika (562 milyar 439 milyon dolar),
Birleşik Krallık (520 milyar 691 milyon dolar), B.A. E. (487 milyar
778 milyon dolar),
Singapur (476 milyar 252 milyon dolar), Hindistan (432 milyar dolar)
Rusya (432 milyar dolar), İspanya (423 milyar 221 milyon dolar),
İsviçre (420 milyar dolar),
Burada bizler, Türkiye'nin hedeflerini artık büyültmesi gerektiğine inanıyoruz.
Hollanda’nın 2019 yılı tarım ürünleri ihracatı, “94,5 milyar Euro…”
Hollanda bu ihracat rakamlarıyla, ABD’den sonra, “tarım ihracatında
dünyada ikinci sırada yer alıyor!”
Hollanda'nın yüzölçümü, “41 bin 850 km2 Nüfusu ise sadece, “18 milyon
civarında…”
Konya İlimizin yüzölçümü ne kadar; “40 bin 841 km2…”Bizim tarımda
hedefimiz nedir? 85 milyon insanımızla geliniz birlikte sorgulayalım…
Beyin Göçünün sancılarını daha içten duyabiliriz…
Yüreğimizle, ülke gerçeklerine dokunalım!

Yazarın Diğer Yazıları