YAŞAM KALİTESİ DÜŞMANI: BEL FITIĞI
Başak MERAL GÜNDÜZ/Halk arasında disk kayması olarak da bilinen bel fıtığı ağırlıklı olarak 30-60 yaş aralığında görülmekle birlikte hemen her yaşta insanın başına gelebilecek ve yaşam kalitesini büyük ölçüde düşürecek nitelikte yaygın bir rahatsızlık. Ülkemizde baş ağrısından sonra en çok şikayet edilen bel ağrısı ve bununla birlikte gelen bel fıtığının belirtileri nedir, sebepleri nelerdir ve bel fıtığı nasıl tedavi edilir? Doğu Anadolu Hastanesi Nöroloji Uzmanı Emrah ÖZDEN sorularımızı cevapladı;
BEL FITIĞINA YOL AÇAN RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
- Yaşlanma ve yıpranma
- Ağır kaldırma
- Yaralanmalar
- Kilo alımı
- Ters hareketler
- Sigara kullanımı
- Hareketsizlik
- Sık araba kullanmak
BEL FITIĞI NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Bel fıtığı, hastanede yapılan fiziki muayene ile tespit edilebilmektedir. Bunun yanında bel filmi, MR ve EMG gibi yöntemlere de başvurulabilir.
BEL FITIĞI NASIL TEDAVİ EDİLİR?
- Cerrahi dışı tedavi
Dinlenme: Şiddetli bel ağrısını dindirmek için genellikle 1-2 günlük yatak istirahati yeterli olmaktadır. Bunun yanında uzun süre ayakta kalınmamalıdır. Ayrıca hareketler yavaş ve kontrollü yapılmalıdır.
İlaçlar: Doktor tavsiyesi ile alınan kas gevşetici veya ağrı kesici ilaçlar bel fıtığına karşı fayda sağlamaktadır.
Fizik tedavi: Bel fıtığına yönelik bazı hareketler bel kaslarını ve karın kaslarını güçlendirmeye yardımcı olmaktadır. Bu tedavide ilk günler ağrılarda artma olabilir. Fakat seanslar bitene kadar sabredilmesi gerekir.
Epidural Steroid Enjeksiyonu: Ödemi ve yangıyı azaltmak için ağrıyan bölgeye iğne yapılır. Belirtilerin azalmasında en etkili yöntemlerden birisidir. Ancak bu uygulama daha çok şiddetli sancı olduğu durumlarda tercih edilmektedir.
- Cerrahi tedavi
Nadiren başvurulan bu tedavi idrar tutamama ve ayakta duramama durumlarda uygulanır.
Mikrodiskektomi: Bu yöntemle hastaya birkaç santimlik bir kesik atılarak sinirlere baskı yapan kısım alınır.
Endoskopik bel fıtığı ameliyatı: Bel bölgesinde orta hattan veya yan taraftan girilerek yapılır. Bu tedavide diğer yöntemlerden daha küçük bir cilt kesisi kullanılır. Ameliyatlar lokal ve epidural anestezi altında gerçekleştirilebilir. Ancak her fıtığın bu yöntemle ameliyat edilmesi mümkün değildir.
BEL FITIĞI TEKRARLAR MI?
Bel fıtığının % 5 oranında tekrarlama ihtimali vardır. Ayrıca daha önce fıtık oluşmamış disklerde zaman içerisinde yeni bir sorun oluşma ihtimali de bulunmaktadır
BEL FITIĞI KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Bel fıtığı, genellikle orta yaşlarda görülen bir durumdur. Ancak her yaşta çıkma ihtimali de bulunmaktadır. Bu rahatsızlığa neden olan faktörler ise şunlardır:
- Dikkatsiz spor yapmak
- Sürekli oturmak
- Ağır yük kaldırmak
- Egzersizlere ısınmadan başlamak
- Sigara ve alkol kullanmak
- Sinir-stres yapmak
BEL FITIĞI NASIL ÖNLENİR?
- Rahat kıyafetler tercih edilmeli
- Kısa topuklu ayakkabılar giyimeli
- Bel desteği sağlayan rahat bir sandalye tercih edilmeli
- Ayaklar döşeme üzerinde veya düşük bir yükseklikte dinlendirilmeli
BEL FITIĞI AĞRISI NASIL GEÇER?
- Ağrıyan bölgeye 5-10 dakika boyunca soğuk kompres yapılabilir. Bu uygulama, sancının başlamasının ardından 48 saat içinde uygulanması gerekir.
- Bel bölgesinde oluşan sancı bir kaç gün içinde geçmiyorsa ağrıyan bölgeye sıcak kompres uygulanılabilir
- Hareket ederek yürüyüşler yapılmalı. Ancak bel kesinlikle korunmalıdır.
- Ani önüşlerden ve bükülme hareketlerinden kaçınılmalıdır.
- Uzun süreli yatah istirahati yapılmamalıdır.
Soğuk kompres uygulanması: Bu uygulama ağrının başlamasının ardından 48 saat içinde uygulanması gerekir. Yapılan kompres sancının hafiflemesinde büyük yarar sağlamaktadır.
Sıcak kompres uygulaması: Bel bölgesinde oluşan ağrı 48 saatten daha uzun bir süre devam ederse sicak bir yastık ya da sıcak suyla alınacak bir duş ağrıların hafiflemesini sağlamaktadır.
Yatak istirahati: Ağrının şiddetinin artması durumunda doktor bir süre yatak istirahati isteyebilir. Bu dinlenme 1-2 günü geçmemelidir. Bunun nedeni uzun süren istirahatlerin rahatlamayı sağlamadığı gibi ağrıların artmasına da sebebiyet vermesidir.
Egzersiz: Bel ağrısı çekilen sırada yapılan egzersizler hastanın kendisini daha iyi hissetmesinde yardımcı olmaktadır.
