Yasa tasarısı: Emeklilik şartları kolaylaşıyor
Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) sunulan yeni yasa tasarısı, engelli bireyler ve sağlık sorunları nedeniyle çalışamayacak durumda olan vatandaşlar için emeklilik şartlarını kolaylaştırmayı hedefliyor. Yapılan düzenlemelerle, emeklilik süreci daha adil ve erişilebilir hale geliyor.
Tasarıya göre, engellilik oranı en az yüzde 40 olan sigortalılar, vergi indirimi avantajıyla yaş şartı aranmadan emekli olabilecek. Sigortalılık süresi 15 ile 20 yıl, prim gün sayısı ise 3.600 ile 4.400 arasında değişecek. Bu şartlar, sigortalının işe giriş tarihi ve engellilik oranına göre belirlenecek.
Bağ-Kur sigortalıları için de önemli kolaylıklar getiriliyor. Yüzde 60 ve üzeri engellilik oranına sahip olanlar, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.960 prim günüyle emekli olabilecek. Yüzde 50-59 engellilik oranı olanlar için 16 yıl ve 4.320 prim günü şartı aranırken, yüzde 40-49 arası engellilik oranına sahip sigortalılar ise 18 yıl sigortalılık süresi ve 4.680 prim günü ile emekliliğe hak kazanabilecek.
Devlet memurları için de benzer düzenlemeler yapılıyor. 1 Ekim 2008’den önce göreve başlayan ve en az yüzde 40 engellilik raporu olan memurlar, 5.400 prim gününü (yaklaşık 15 yıl) tamamlayarak emekli olabilecek. 1 Ekim 2008 sonrası göreve başlayan memurlar için de erken emeklilik şartları yeniden düzenleniyor.
MALULEN EMEKLİLİKTE BÜYÜK KOLAYLIK
Malulen emeklilikte, yüzde 60 ve üzeri iş gücü kaybı olan sigortalılar için yalnızca 1.800 gün prim ödeme şartı yeterli olacak. Daha önce, malulen emekli olmak için hem sigortalılık süresi hem de prim gün şartının tamamlanması gerekiyordu. Yeni düzenlemeyle bu süre şartı kaldırılarak sadece prim gün şartı aranacak.
KAPSAMA GİREN HASTALIKLAR
Malulen emeklilik hakkı tanınan hastalıklar listesi de güncelleniyor. Kanser, Parkinson, epilepsi, MS, organ nakli, şizofreni, bipolar bozukluk, siroz, demans ve görme kaybı gibi ciddi hastalıklar bu kapsamda değerlendirilecek.
ENGELLİ VE MALULEN EMEKLİLİK ARASINDAKİ FARKLAR
Engelli emekliliğinde, sigortalının engellilik durumu işe girmeden önce mevcut olmalı ve belirli sigortalılık süresi ile prim gün şartları aranıyor. Malulen emeklilikte ise engellilik oranı yüzde 60 ve üzeri olmalı ve rahatsızlık sigortalılık sonrası ortaya çıkmış olmalı. Bu durumda yalnızca 1.800 gün prim ödeme şartı aranıyor.
2008 ÖNCESİ VE SONRASI FARKLARI ORTADAN KALKIYOR
Yeni düzenleme ile 2008 öncesi ve sonrası sigortalılar arasındaki farklar kaldırılıyor. Artık, vergi indirimi yerine sigortalının çalışma gücü kaybı oranı dikkate alınacak. Bu, emeklilik başvurularının işleme alınma sürecini hızlandıracak.
YENİ DÜZENLEME KİMLERİ KAPSIYOR?
Tasa tasarısının kabul edilmesi halinde, engelli ve malul bireyler daha hızlı bir şekilde emekli olabilecek. Prim gün şartlarının düşürülmesi ve yaş şartının kaldırılması, çalışamayacak durumda olan vatandaşlar için büyük bir kolaylık sağlayacak.
Yasanın TBMM’de görüşülerek kabul edilmesiyle birlikte, erken emeklilik süreçlerinin daha adil ve erişilebilir hale gelmesi bekleniyor.
