Uykusuzluk Ciddi Sorunlara Neden Olabiliyor

 Ramazan ayında gece sahur yapılması ve geç saatlere kadar uyanık kalınması nedeniyle birçok kişi beslenme alışkanlığının yanı sıra uyku saatlerinde de büyük sorunlar yaşıyor. Özellikle sabah erken saatte uyanmak zorunda olan ve yoğun bir iş hayatı olan kişilerin uyku düzeninin bozulması başka hastalıklara da neden olabiliyor.

Düzenli, dengeli ve sağlıklı bir yaşam için uyku düzeni oldukça önemli. Peki özellikle ramazan ayı sonrasında uykumuzu düzene sokmak, uyku düzenini sağlamak için tam olarak neler yapmalıyız? Konuyla ilgili görüşlerini aldığımız PEDATEM Psikiyatri Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı Psikiyatrist Dr. Ömer Deniz, ramazan ayının bitmesiyle birlikte beslenme düzeninin yanında uyku düzeninin de etkilendiğini belirterek, yetersiz uykunun hem bedensel hem de ruhsal açıdan ciddi anlamda sorunlara neden olabildiğini söyledi. Sağlıklı yetişkin bir bireyin günde ortalama 7-8 saat uykuya ihtiyacının olduğunu kaydeden Psikiyatrist Dr. Ömer Deniz, “Ramazan ayının bitmesiyle beraber eski düzene dönüş başlıyor. Bedenimizin biyolojik saati bozuluyor. 1 ay boyunca sahura kalkmak, uykunun bölünmesi, mide dolu olunca uykuya tekrar geçememe sabah yorgun ve bitkin uyanılmasına sebep oluyordu. Şimdi insanların büyük çoğunluğu eski düzenlerine geçişte zorlanabiliyor. Sağlıklı bir vücudun günde en az 7-8 saat uykuya ihtiyacı vardır. Uyku da belirli saatlerde olduğunda kaliteli uyku oluyor. Uykudaki düzensizlikler uyku kalitesini de olumsuz etkiliyor. Mesela hafta sonu fazla uyuruz ve aslında kendimizi çokta dinlenmemiş hissederiz. Normal uyku ritminin dışına çıkmak aslında doğru değil. Kişinin her gün aynı saatte uyup aynı saatte uyanması gerekir. Uyku süresinin azlığı gibi uykunun fazlalığı da rahatsızlıktır ve tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Buna ‘hipersomnia’ diyoruz. Uyku düzenindeki bozukluğun bize en çok htirdiği bulgular halsizlik, bitkinlik, yorgunluk. Bunlar kişiyi bedensel olarak rahatsız ettiği gibi ruhsal olarak da mutsuz olmamıza neden oluyor. Bundan dolayı ramazan bitiminde vücudun eski düzene bir an önce geçmesi gerekiyor” diye konuştu.

İLK ETAPTA İLAÇ ÖNERMİYORUZ

PEDATEM Psikiyatri Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı Psikiyatrist Dr. Ömer Deniz, uyku düzenini sağlamak için ilk etapta ilaç kullanımını önermediklerini belirterek, öncelikle uyku hijyeninin sağlanması için bir takım tavsiyelerde bulunduklarını ifade etti. Uyku hijyeninin sağlanması için yatak odasının uyku için uygun hale getirilmesi gerektiğini vurgulayan Deniz önerilerini ise şöyle sıraladı: “Yatak odasında bilgisayar, televizyon gibi cihazlar bulundurulmamalı. Yine uyuduğumuz ortam gürültülü ve ışıklı olmamalı. Mümkünse özellikle yaz aylarında uyumak için evdeki en serin odalardan biri tercih edilmeli. Uyku saatlerine dikkat edilmesi çok önemli. Her gün aynı saatte uyuyup aynı saatte uyanmaya özen gösterilmeli. İyi bir uyku hijyeni için sigara, alkol, kafein içeren yiyecek ve içeceklerden uzak durulması gerekiyor. Çünkü bunların içerisinde uyanıklık sağlayıcı, beynimizin uyku merkezini olumsuz etkileyen maddeler bulunuyor. Bu nedenle en azından uykuya geçmeden 5-6 saat önce bunları tüketmemeliyiz. Uyuma saatinden önce aşırı yemek yememeliyiz. Uyumadan önce basit egzersizler de faydalı olabilir. Tüm bu önerilere rağmen kişi uyku düzenini sağlayamıyorsa o zaman uyku ilaçlarına başvurabiliriz. Uyku ilaçlarının bağımlılık yaptığı yönündeki söylemler kesinlikle gerçeği yansıtmıyor. Kişinin uykuya dalmasını kolaylaştıran ve kaliteli uyku uyumasını sağlayan bir takım ilaçlardan faydalanıyoruz. Bu ilaçların uzun süre kullanılması gerekmiyor. Uyku düzeni sağlandıktan sonra çoğunlukla ilaçlara ara veriyoruz.”

PEDATEM Psikiyatri Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı Psikiyatrist Dr. Ömer Deniz, kişilerin uykusu gelmediği anlarda yatakta dönüp durmak yerine yataktan kalkıp normal aktivitelerine devam etmeleri gerektiğini kaydederek, “Çünkü uyku dönemsel olan, belirli aralıklarla olan bir şeydir. Uykunuz gelmiyorsa yataktan çıkın ve tekrar uykunuz geldiğinde yatak odanıza gidin” dedi.

ALKOL UYKU BOZUKLUĞUNA YOL AÇIYOR

Bazı kişilerin uyuyabilmek için alkol aldığını ancak bunun son derece yanlış olduğunu belirten Psikiyatrist Dr. Ömer Deniz, “Bazı kişiler uykuya dalabilmek için birkaç kadeh alkol almayı tercih ediyor. Evet alkol ilk başlarda belki uyku hali verebilir ama derin uykuya dalmayı zorlaştırıyor. Dolayısıyla dinlendirici olmayan bir uyku ortaya çıkıyor. Kişiler gündüz kalktıklarında yorgun ve bitkin oluyorlar. Bu da uzun vadede uyku bozukluğuna yol açıyor. Uyku eğer ertesi gün dinlendiriciyse yeterli ve etkilidir. Yine sigara kullanımı da uyku kalitesini olumsuz etkileyen etkenlerin başında geliyor” dedi.

YAZ AYLARINDA RUHSAL HASTALIKLAR ARTIYOR

Deniz, ramazandan sonra ya da yaz aylarında bir takım ruhsal hastalıklar artış gösterdiğine dikkat çekerek sözlerini şöyle sürdürdü: “Depresyon, anksiyete gibi hastalıklar tetikleniyor ve uykuyu bozabiliyor. Bununla ilgili de uzmana danışarak gerekli değerlendirmelerin yapılması ve uyku kalitesinin artırılması gerekir. Ramazan ayından sonra uyku sorunu yaşayanlara önerim öncelikle uyku hijyeniyle ilgili sunduğumuz önerilere dikkat etmeleri. Tüm bunlara rağmen hala uyku düzensizlikleri devam ediyorsa bir uzmana danışarak destek almalılar.”