Tek Olsun, Temiz Olsun

2022 ve 2023'te Türkiye’de yılda iki kez asgari ücret artışı uygulamasına geçirildi. 2022 ve 2023 yılında yapılan çift zamlar da çalışanları rahatlatmadı çünkü enflasyon hız kesmeden artmaya devam etti. 

Mehmet Şimşek’in özellikle genel seçimlerin ardından ekonomi yönetimini devralmasıyla enflasyondaki artışın durgunluk sürecine girmesi ve ekonomideki parametrelerin iyileşme sürecine girmesi asgari ücretteki çift artış uygulamasının bu yıl uygulanmayacağının gerekçeleri olarak gösterilmeye başlandı. 
Çalışan kesimin enflasyon karşısında ezilmemesi adına hayata geçirilen bu uygulamanın 2024 yılında yapılmayacağının en net sinyali ise Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından verildi. Hakimiyet muhabirleri konuyu muhataplarına sordu. Hem asgari ücretle çalışanlar hem de işveren temsilcileri ile işverenler asgari ücret beklentilerini aktardı. 2024 yılı için asgari ücret beklentisi ise tek ve temiz bir artış yönünde… 

ERDOĞAN’DAN TEK ARTIŞ SİNYALİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan Dubai'de düzenlenen İklim Eylemi Zirvesi'nin ardından dönüşte uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı. Asgari ücretle ilgili soruyu da yanıtlayan Erdoğan 2024 yılında tek artış yapılacağının en net sinyalini şu ifadelerle verdi: "Asgari ücretle ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan şu anda çalışmalarını yapıyor. Bu çalışmalarını olgunlaştırdıktan sonra nihai tabloyu önümüze koyacak. Çünkü burada işçi, işveren temsilcileri ile görüşmelerini bitirdikten sonra bize neticeyi getirecek. Biz de kendisini dinleyeceğiz. Ondan sonra en uygun asgari ücret neyse bunun kararını vereceğiz. Bütün mesele tarafları mağdur etmeden bir neticeye varabilmek. Asgari ücret artışı zaten biliyorsunuz yıl içinde bir kezdir. Bir kez verilecek zamla bu iş biter. Bunun da sorumlusu birinci derecede Çalışma Bakanımız Vedat Işıkhan’dır. Biz vatandaşımızı bugüne kadar enflasyona ezdirmedik ve ezdirmeyiz. Ekonomi yönetimimiz bir yandan da enflasyonu dizginleyici adımlar attı, bunlar da sürüyor. İşaretler olumlu, yakında enflasyonun kalıcı bir şekilde dizginleneceğini göreceğiz. Enflasyon sorununu da tarihe karıştıracağız."

BAKAN IŞIKHAN: "UZLAŞMA VE MUTABAKAT ANLAYIŞIYLA HASSASİYETLE YÜRÜTECEĞİZ"

Öte yandan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, yeni asgari ücretin belirlenmesi çalışmalarına ilişkin, "Her zaman olduğu gibi bu süreci işçi ve işveren temsilcilerimiz ile birlikte uzlaşma ve mutabakat anlayışıyla, hassasiyetle yürüteceğiz." dedi.

İŞVEREN TARAFINDA BEKLENTİ NE?

Elazığ Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Turan Kurnaz, Elazığ Tuhafiyeciler ve Konfeksiyoncular Odası Başkanı Mitat Ulaş, ve Elazığ’da yüzlerce istihdam sağlayan İş İnsanı Emre Düşmez, asgari ücrete ilişkin görüşlerini Hakimiyet’e açıkladı.

KURNAZ: “DEVLET DESTEĞİNİ ARTIRMALI” 

Elazığ Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Turan Kurnaz, 2024 yılında uygulanacak asgari ücret için görüşlerini şu ifadelerle özetledi: “Gönül ister ki asgari ücret 22 bin lira olsun. Ama tahminimce 16-17 bin olur.  Hayat şartları çok ağırlaştı ve geçinmek çok zor. Ev kirası ödeyenler iki tane öğrenci okutanlar çok zor şartlarda geçimlerini yapmaya çalışıyorlar. Bu insanlara belirli bir sosyal yaşam güvencesi sağlanması gerekiyor.  Asgari ücretin iyileştirilmesi gerekiyor. İyileştirme yapılırken işverenin işine ne kadar gelir artış sonrası eleman sayısında küçülmeye  giderler mi?  İşverenin ödeme gücünü de düşünmek gerekiyor.  Asgari ücretin beklentilerin üzerinde artması işsizliği de arttırabilir.  Bu konuda devletin ve işverenin fedakarlık etmesi gerekiyor. Devletin asgari ücret desteğinde bulunması işverenin yükünü bir nebze olsun azaltacaktır. Devletin ciddi düşünüp asgari ücretli için fedakarlıklar yapması lazım. Vatandaşlarımız insanca yaşamını idame ettirsinler. “

ULAŞ: “ASGARİ ÜCRET DİĞER ÜCRETLERİ ETKİLEMEMELİ”

Elazığ Tuhafiyeciler ve Konfeksiyoncular Odası Başkanı Mitat Ulaş ise görüşlerini: “Asgari ücret belirlenirken bağımsız olması gerekiyor. Asgari ücret artışı  Bağ-Kur ve SGK primlerini ve bazı kamu alacaklarını otomatik olarak artıracaktır. Bunun bir an evvel bir kanun ile ayrılması gerekiyor.  Bu yapılabilir mi evet görüşünü aldığımız üst düzey bürokratların fikirleri bunun olabileceği yönündedir.  Birçok kalemi olumsuz yönde etkilediği için bir taraf düzeltmeye çalışırken diğer tarafı zorda bırakmamak lazım.  Günümüz şartlarında 16-17 bin TL civarında bir asgari ücret belirleneceği kanaatindeyim.” ifadeleriyle aktardı.

DÜŞMEZ: “15-16 BİN TL ARASINDA OLABİLİR”

Elazığlı İş İnsanı Emre Düşmez ise asgari ücretin 15-16 bin TL arasında uygulanabilir olduğunu belirterek: “Şirketlerimizde 350’e yakın  personel çalıştırıyoruz. Hepsinin iyi bir şekilde yaşamını sürdürmesini isteriz. Bir işveren olarak beklentim asgari ücretin 15-16 bin TL arasında olabilir.  Daha fazlası da olabilir. Bu kez işveren maliyetlerini artıracaktır. Fiyat belirlerken bunları da göz önünde bulundurmak gerekiyor. Devletimizden SGK indirimi ya da  vergi indirim şahsen beklemiyorum. Devletimizin güçlü olması gerekiyor.” şeklinde konuştu.

ELAZIĞLI VATANDAŞLARIN BEKLENTİSİ NE?

Hakimiyet’e konuşan Elazığlı vatandaşlar ise asgari ücret beklentilerini şu ifadelerle aktardı:

“HAYAT ŞARTLARIMIZ DEĞİŞMEYECEK”

Vatandaş 1: “11 bin 400 lira para alıyorum, sigortam yatıyor. Elazığ’da Doğukent Mahallesinde oturuyorum 6 bin lira kira veriyorum. Önümüzde kış var, doğalgazı, elektriği, suyu var. Ne yiyip ne içeceğiz? Asgari ücret çok az şu anda. Asgari ücret zam alırsa bile hayat şartları değişmeyecek her şey yine çok pahalı olacak. Onun için Allah yardımcımız olsun. Bir eve en az 17-18 bin lira girmeli.

“EN AZ 20 BİN TL OLMALI”

Vatandaş 2: “Asgari ücret en az 20 bin TL olmalı. Geçinemiyoruz, her şey zamlandı. Her şey aldı başını gidiyor. Gençlerimiz geçinemiyor. Örneğin çocuk sahibi olan bir aile geçinemiyor asgari ücretle. En düşük kiralar 5-10 bin TL arasında. Bu şekilde geçinemiyoruz. En az 20 bin lira olması lazım.

 “AİLEYİ GEÇİNDİRMEK ZORLAŞTI

Vatandaş 3: “Asgari ücretin en az 15-16 bin lira olması lazım. Şimdi kiralar arttı, bir aileyi geçindirmek için en az 15 bin lira olmalı.”

“ASGARİ ÜCRETE ZAM GELİNCE HER ŞEYE ZAM GELİYOR”

Vatandaş 4: “20 bin lira olması lazım. Hiçbir şeye para yetmiyor ki. Asgari ücrete zam gelince her şeye zam geliyor.”

“ASGARİ ÜCRET AİLEYİ GEÇİNDİREBİLECEK BİR ÜCRET OLMALI”

Vatandaş 5: “Asgari ücret bir aileyi geçindirmeli. Benim 4 çocuğum var ve asgari ücretle çalışıyorum. Kirayı nasıl ödeyeceğim, çocukların masraflarını nasıl karşılayacağım diye kara kara düşünüyorum. Bir tek ben değil, bütün halkımız bu durumda. En az 24 bin TL olmalı bence.”

“EN AZ 30 BİN TL OLMALI”

Vatandaş 6: “Ülkeye bakıldığı zaman asgari ücret en az 30 bini görmeli. Türkiye şartlarında 5 kişilik aileyi düşündüğümüz zaman, Cumhurbaşkanı’nın da dediği gibi aileler üç çocuk sahibi olduğunda, giderler, bir öğrenicinin masrafı düşünüldüğünde beş kişilik bir aile için 30 bin lira da yetersiz ama günümüz şartlarında 30 bin TL olması mantıklı olur. Eskiden bir asgari ücretle alınan altını hesaplarlardı. Şimdi yumurtayı hesaplıyorlar. Yumurta 90 lirayı buldu, bir asgari ücretlinin alabileceği yumurta kolisi sayısı ancak 100 olabiliyor. Eskiden bu 500 kolilere kadar çıkabiliyordu.”

“İNSANLAR GEÇİNEMİYOR”

Vatandaş 7: İsterim ki 40 bin lira olsun. İnsanlar geçinemiyor. Kiralar çok pahalı, Allah yardımcımız olsun. Bir de çoluk çocuk olduğu zaman evlerine ekmek götüremiyorlar. Emekliler de çok zor durumda, herkes biliyor. Hiçbir gelirleri yok insanların. 

“VATANDAŞ YORULDU ARTIK”

Vatandaş 8: “25 bin lira olması lazım. Bir ekmek olmuş 14 lira. Bir nüfus 10 tane ekmek alsa 140 lira. Bir kilo çay 80, bir kilo mandalina 15 lira. Vatandaşlar yoruldu artık. Hakikaten çok zor. Bir evde üç kişi bile çalışsa geçinemiyor.” 

“EV KİRALARI 10 BİN TL OLMUŞKEN İNSANLAR NASIL GEÇİNECEK?”

Vatandaş 9: “18 bin 500 lira olmalı. Bir ev kirası 10 bin lira. 4 çocuklu bir aile nasıl geçinsin? Bunlar ne yiyecekler ne içecekler, yakıt parası, doğalgaz parası, telefon parası…”

“İŞVERENİ DE DÜŞÜNMEK LAZIM

Vatandaş 10: “En az 15 bin lira olmalı. Şimdi iş vereni de düşünmek lazım. Geçim sıkıntısı, ekonominin kötü gidişatı, bunlar önemli sebepler. Gönül ister ki 20-25 bin olsun ama iş vereni de düşünmemiz lazım. Asgari ücrete zam geldikçe her şeye zam geliyor. Üretici de zam yapıyor. Zarara uğrayan yine asgari ücretli oluyor. Zammın gelmesiyle gelmemesi arasında hiçbir fark kalmıyor.”