MOSKOVA İZLENİMLERİ-2

Kızıl Meydan, Cafe Puşkin ve Nazım

Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik’in daveti ile MITT Moskova 2015 Turizm ve Seyahat Fuarı için Moskova’dayız. Şehir Moskova ismini 1147’de almış. Suzdal Prensi Yuri Dolgoruki Moskova’nın kurucusu olarak biliniyor. Şehrin 7 tepe üzerine kurulduğu söylenir ama şimdilerde bu yedi tepeyi görmek mümkün değil.

Rusya’nın Başkenti Moskova’da gelenlerin mutlaka ziyaret ettikleri yerlerden ilkini biz de ziyaret ediyoruz.

Kızıl Meydan…

Rusların dışarıya pazarladıkları ve önemli ölçüde turist çektikleri Kızıl Meydan'a ulaşmak için yola çıktığımızda saatlerce yollarda bekleyeceğimi hiç düşünmemiştim. Türkiye'de İstanbul'un trafiği çekilmez denir lakin Moskova trafiği daha berbat.  Moskova'ya göre Elazığ trafiği hiç yok denecek kadar azdır. Bir trafik ışığından diğerine abartısız yarım saatte gidiyorsunuz. Buna rağmen Ruslar'daki sabıra ve disipline hayran kaldım. Korna sesi, sabırsız tacizkar sürücüleri görmemek oldukça şaşırtıcı. 

Ekonomik krizde olduğu ifade edilen Rusya'da lüks araçların ve dünya markalarının her tarafta boy göstermesi beni şaşırtan diğer konuların en başında geliyor. Rusların meşhur Lada'sı yerine bolca Avrupa markalarının en üst sınıflarını yollarda görüyorsunuz.

Türkiye'de lüks sınıfa giren otomobillerin Moskova’da sahipleri tarafından taksi olarak kullanılıyor. Moskova'da taksi kullanacaksanız kesinlikle yolun başında gideceğiniz mesafe için pazarlık yapmanızı öneririm. 1000 ruble istenen mesafeye pazarlıkla 500 rubleye gidiyorsunuz. Eğer Rusya'ya seyahat edecekseniz ve Rusça bilmiyorsanız 'İngilizce konuşur durumu kotarırım' diye hiç düşünmeyin. Çünkü Ruslar İngilizce bilmiyor! Türkçe bilmeniz Moskova'da dezavantaj değil aksine avantaj. Çünkü ya bir Özbek ya da bir Azeri ile mutlaka karşılaşırsınız. 'Biz kardeş' diyen Azeri taksici ile uzun uzun sohbet ederek yol aldık.

Ve sonunda geçmişte görkemli törenler ile buyrukların açıklandığı önemli olaylara ev sahipliği yapan meydandayız. Kızıl Meydan Çar’ın buyruklarının açıklandığı, halka seslendiği yer.  Ve idamların büyük acıların da yaşandığı yerin adıdır...  Şimdilerde ise Rusya’nın en çok turist çektiği turistik alanların başında geliyor. 

Moskova'da yemek yenecek en güzel mekanlardan biri Cafe Puşkin'dir. Ünlü Rus Edebiyatçı Aleksandr Puşkin'in isminin verildiği Cafe, Puşkin meydanına açılan sokağın hemen köşesinde yer alıyor. Otantik bir mekanda tarihi kitaplar arasında insanın ruhunu dinlendiren müzik eşliğinde yapılan servis yemeğin tadına tat katıyor.

Aleksandr Puşkin Rus Edebiyatının kurucusu olarak kabul edilir. Her yazar/şair gibi o da cezalar almış, takip edilmiş ve aşık olmuş. Aşkından uzun süre ayrı kalan Puşkin rivayet odur ki sonunda aşkına kavuşmuş lakin bu kez aşkı için düello yapmak zorunda kalmış. Karısına kur yaptığını öğrendiği  George Charles d'Anthès ile düelloya tutuşmuş. Karnından vurulan Puşkin bir kaç gün sonra hayatını kaybetmiş.

Puşkin Meydanı'ndan ayrılıp Kızıl Meydan'a doğru yürüyoruz. Hediyelik eşya satan küçük alışveriş dükkanlarında en çok rağbet edilen ürün Matruşka! Açtıkça içinden bir başka bebeğin çıktığı Matruşkalar'ı alırken mutlaka pazarlık yapın. Meydan’da Lenin’in, Putin’in benzerleri ile fotoğraf çektirirseniz yine pazarlık yapın. 1000 ruble ile başlayan fiyat kişinin pazarlık gücüne göre 200 rubleye kadar düşüyor.

Moskova içerisinden nehir geçen ender şehirlerden biri.  Nehir deyince öyle küçük bir nehir algılanmasın. Üzerinde liman bulunan bir nehir. 13 Milyon insanın taşındığı Moskova’da 1 Milyon insan nehir üzerindeki araçları kullanıyor.

Moskova'da geniş caddelerin kenarları intizamlı şekilde yeşillendirilmiş. Göstermelik yeşili asla kastetmiyorum, en az 8 şeritli yolların etrafı bir o kadar geniş şekilde yeşille bezenmiş. Doğrusu yüzyıl öncesinden planlanan şehrin bu şekilde korunmuş olması Türkiye'den bakınca oldukça şaşırtıcı ve imrendirici. 

Moskova'da geçmişten bugüne gelen binalar da estetik kaygılar gözetilerek inşa edilmiş. Binaların dış yüzünde o binada çalışmış, yaşamış, ülkeye hizmet etmiş insanların kabartmaları ve isimleri yer alıyor. Bence bu uygulama o bina ile insanların duygusal bağ kurmasını sağlıyor. 

Moskova’ya gelip Moskova metrosunu görmemek olmaz. Her biri sanat şaheseri olan metro istasyonları göz kamaştırıyor. “Kızıl Kapı”, “Sokolniki” ve “Mayakovskaya” istasyonları, birer mimari şaheser.  İşte bu nedenle insanlar metro için kullanmak değil ‘görmek’ kelimesini kullanıyorlar.

Moskova’ya gelince Nazım Hikmet’i ziyaret etmemek olmazdı. Değerli meslektaşlarımla birlikte Nazım Hikmet’in mezarını ziyaret edip saygıyla andık. Sosyal Demokrat Yazar Nedim Soylu için bu ziyaret bambaşka anlamlar taşıyordu. 12 Eylül’ü yaşayan Nedim Soylu’nun Nazım Hikmet gibi bir şairin ülkesinden uzakta yatmasının anlamı çok derindi.

Türklerin Moskova hikayesi önceleri olumsuz başlamış. Özellikle tekstil konusunda Ruslarla önemli bağlantılar yapan bazı art niyetli firmalar sözlerinin gereğini yapmayınca burada ticaret yapan Türkleri zor duruma sokmuşlar. Bundan 10 yıl öncesinde Moskova'da vitrinlerde 'Türk Malı Satılmaz' levhaları asılıymış. Türkiye geçen 10 yıllık sürede bu kötü imajın izlerini büyük ölçüde silmiş ama Moskova'daki tekstil pazarını da diğer ülkelere kaptırmış.

MITT Moskova 2015 Turizm ve Seyahat Fuarı'ndaki Türkiye varlığı ve gösterilen ilgi büyük değişiminde göstergesi. Türkiye artık oyunu kuralına göre oynuyor. Art niyetli firmalara geçit verilmiyor.