MİNAREYE YAPIŞTIRMA VE PLASTİK RESTORASYON
Erol KARA/Elazığ'da tarihi Harput Mahallesi'nde ki Ulu Cami'nin eğik minaresinin eğikliğinin 3,5 ile 7 derece arasında olduğu yapılan ölçümlerle belirlenirken, Vakıflar Genel Müdürlüğü Malatya Bölge Müdürlüğü tarafından başlatılan restorasyon çalışmaları devam ediyor.
Yapıştırma ve Plastik restorasyonun yapıldığı minarede, düşen orijinal tuğlalar sabitlenerek çatlaklar dolduruluyor.
Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Aytaç, Minarenin güçlü bir depremde yıkılma riskinin bulunduğunu belirterek, Bu eğilme yaklaşık 7 derecedir. Bu eğimle minarenin hala ayakta oluşu da ilginç durumdur. Bu eğilme düzeyi ile Pisa Kulesi’nden biraz daha eğridir. Bu anlamda literatüre geçtiğini de görüyoruz dedi.
Prof. Dr. İsmail Aytaç, “Miladi olarak bin 157 yılında Artuklu hükümdarı Fahrettin Karaaslan döneminde yapıldığı kabul edilmektedir. Ulu Cami, Büyük Selçukluların İran bölgesine yapmış olduğu geleneğe dahildir. Üstü açık bir avlusu bulunmaktadır. Bu planın dışında minaresiyle de ünlüdür. Çini ve sırlı tuğlanın kullanılmadığı Anadolu’daki ilk önemli minarelerden birisidir” dedi.
MİNARENİN AYAKTA KALIŞI İLGİNÇ
Günümüze gelene kadar şerefenin üst kısmının yıkıldığını aktaran Prof. Dr. Aytaç, “Tarihi kaynaklara baktığımızda ne zaman yıkıldığına dair bir kayıta rastlanmadı. Ancak şerefe ve üstündeki mevcut tuğla peteğe baktığımızda son 150 yıl arasında yıkılıp, üst tarafının tamamlandığı anlaşılmaktadır. Minarenin gövde kısmında da doğuya doğru bir eğilme var. Bu eğilme yaklaşık 7 derecedir. Bu eğimle minarenin hala ayakta oluşu da ilginç durumdur. Bu eğilme düzeyi ile Pisa Kulesi’nden biraz daha eğridir. Bu anlamda literatüre geçtiğini de görüyoruz. Harput Ulu Cami minaresi, 2014 yılından itibaren bağlı bulunduğumuz Malatya Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından çeşitli yönlerle takip ediliyor. Bazı araştırmalarda rüzgara karşı ve depremle ilgili gözlemler yıllık raporlar halinde takip ediliyor” diye konuştu.
MİNARE YAPIŞTIRMA İLE AYAKTA KALACAK
Restorasyon çalışmalarının devam ettiğini söyleyen Aytaç, “En son 2016 yılında düşen orijinal tuğlaların sabitlenmesi ve çatlakların doldurulması konusunda plastik restorasyon ön görülmüştü. Şu anda bunun uygulanmasına başlandı. 2014 yılından beri Vakıflar Bölge Müdürlüğü, üniversitelerimizle iş birliği yaparak hazırladığı raporlar doğrultusunda projeleri hazırlıyor. İlk uygulama olarak mevcut durumdaki sırsız tuğlaların dekorasyonundan kopmaması için yapıştırmalar gerçekleştirilecek. Bu haliyle minarenin yakın zamanda bir yıkılma riski görülmüyor. Ancak güçlü bir depremde yıkılma riskinin olduğunu belirtmek lazım” ifadelerini kullandı.
