'HEDEF, UNESCO KÜLTÜR MİRASI LİSTESİNE GİRMEK'

F.Ü Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Bölümü ve Kazı Başkanı Prof. Dr. İsmail Aytaç’ın başkanlığında ki çalışmalar yaklaşık 45 kişi ile devam ederken, Elazığ Belediyesi KUDEP Biriminin yaptığı çalışmalar göz dolduruyor.

Prof.Dr. Aytaç,”  Ülkemiz rahatladıkça biz Harput’ta Beklediğimizden daha fazla iç ve dış Turist ağırlayacağımızı tahmin ediyorum. Belediyemiz kendi ukdesinde olan evlerin restorasyon projesine yakında başlayacak. Bütün bunlar Harput’u nihai hedef olarak UNESCO Kültür mirası listesine yerleştirmeyi amaçlıyor.” dedi.

ŞİMDİYE KADAR  3 ULUSLARARASI MAKALE YAYINLADIK

Harput’ta üç tür çalışma yaptıklarını söyleyen Prof.Dr. Aytaç, Şimdiye kadar üç uluslararası makale yayınladıklarını söyledi. Aytaç,” Birincisi Kültür ve Turizm Bakanlığının Harput’un Güney ve Batı surlarının  restorasyon projesi. Bu restorasyon projelerinde daha önce kazı yapılmadığı için hem kazı yapıyoruz, hem proje revize ediyoruz.  Hem de uygulaması beraber devam ediyor. Böylece Restorasyon kurallarına uygun çalışmalar sürdürülüyor. İkinci çalışma Kültür ve Turizm Bakanlığı adına Fırat Üniversitesi adına benim başkanlığımda yapılan arkeolojik kazılar. Bu yıl 4. Sezonumuz. Ağustos ayı başlarında başladık, Aralık başlarına kadar devam edeceğiz. Kale içinde Arkeolojik kazılar devam ederken, kazı evinde de buradan çıkanların yıkanması tasnif edilmesi ve teknik çizimlerinin yapılması yapılıyor. Şimdiye kadar üç uluslararası makale yayınladık. Harput Kalesi buluntularıyla ilgili. 3 Ciltlik kitap hazırlığı devam ediyor. Bu yıl Güney surlarında Bizans katmanına rastladık.  Çok sayıda pişmiş kaplar ele geçirildi. Bir kaç Bizans sikkesi bulundu. Bunlar içerisinde kemik tarak ve kabartma önemli bir buluntu bizim için. Saray önünde ki çalışmalarda katman inmesine devam ediyoruz.  Yeni açmalar yapıyoruz. Bundan sonraki amcacımız Saray önü dediğimiz bölümde ki kısımların kazılarını bitirip restorasyon projesi haline getirmek. Yakın zamanda kale içindeki Osmanlı mahallesinin yarısını biz tamamladık. Artık orası restorasyon projesi aşamasına geldi.  Önümüzdeki günlerde oranın proje ihalesine çıkılacak.’’dedi.

HARPUT’U UNESCO KÜLTÜR MİRASI LİSTESİNE YERLEŞTİRMEYİ DÜŞÜNÜYORUZ

45 Kişi ile kazı çalışmalarını sürdürdüklerini söyleyen Aytaç, Şu anda zindan olarak bilinen yerin aslında bir su sarnıcı olduğuna işaret ederek, ama aynı yerde zindan var mı? sorusuna cevap olsun diye o zindandan batı alanında ki kısımda çalışmalarımız devam ediyor. Bu sene orada inşallah yapıları buldukça başka bir zindan var mı ? sorusuna cevabını elde etmiş olacağız dedi. Aytaç,”  Mevcut su sarnıcının da ışıklandırma sistemini yenilememiz lazım. Ayrıca sarnıcın basamakları 218 basamaktır. Onların restore edilecek kısımlarını projeye dökmeye çalışıyoruz.

Harput da ki üçüncü çalışma da Kale dışında ki, Elazığ Belediyesinin KUDEP Biriminin yaptığı çalışmalar çok sayıda hamamın kazıları bitti.  Projeleri kuruldan geçti uygulama safhasına gelindi. Hoca Hasan hamamı gibi Esediye Hamamı gibi onlarında projeleri çizim aşamasında.  Kızıl Kilisenin de projesi çizim aşamasında. Böylece Harput’tun içinde Belediyenin yaptığı çalışmalar Osmanlı Mahallesinde ki çalışmalar bizim kale içindeki çalışmalar kazı ve restorasyonlar bir bütünlük arz edecek.  Vakıflar Bölge müdürlüğü Esediye caminin proje uygulamasını sürdürüyor. Belediyemiz kendi ukdesinde olan evlerin restorasyon projesine yakında başlayacak. Bütün bunlar Harput’u nihai hedef olarak UNESCO Kültür mirası listesine yerleştirmeyi amaçlıyor. Yani Bilime ve Turizme kazandırmaya çalışıyor.” şeklinde konuştu.

HARPUT KALESİNDE 6 AYRI GİZLİ ZİNDAN VE GEÇİT VAR

Kalede 6 ayrı gizli zindanın ve geçit olduğunu söyleyen Prof. Dr. İsmail Aytaç,  bunların üç tanesinin gözle görüldüğünü ileriki aşamalarda bu geçitleri de temizleyip ışıklandırmayı planladıklarını söyledi. Aytaç,” Normalde iç kalelerin etrafında hendek yada dere olur. Harput kalesinin etrafı keskin hendek ve doğal kütle üzerinde yükseliyor. Dolayısıyla hem su ihtiyacı için, hem de kuşatma da gizli baskınlar yapabilmek için bu tür dehlizlerin geçitlerin olması doğaldır. Dehlizlerin varlığı Anadolu da en az 2000 Yıldır var. Kalede olması normaldir. “ dedi.

RESTORASYON ÇALIŞMALARI BETERSE  İÇ VE DIŞ TURİST AĞIRLAYACAĞIZ

4. Sezondur çalıştıklarını söyleyen Prof.Dr. İsmail Aytaç, alan geniş ekip oldukça, bütçe oldukça, çalışmalar belki 8-10 Yıl sürer.  Burada ki amaç kazıp bırakmak değil. Kazılan alanın restore edilmesidir diye konuştu. Aytaç,” Bizim amacımız de restore edilen kısımların Turizme kazandırılırken geri kalan alanda bu tür arkeolojik kazıların sürdürmek mahiyetinde.  Çünkü Turizme açıldığında güvenli bir hale geldiğinde bilimsel çalışma diğer alanda sürdürülür ama insanlar da bu anlamda faydalanmış olur. Harput genelinde ki bu tarihi eserlerin restore edilmesi ve Turizm e kazandırılması kullanıma açılması ile daha faza sahip çıkılacaklardır ve Turizme katkı sağlamış olacaktır. Turizm şirketleri Elazığ Turizm dernekleri gibi kurum ve kuruluşlar Harput’u Turizm güzergahına almaya çalışıyorlar. Nitekim üç yıl önce alınmıştı. 2 Yıl önce de Bazı turlar geldi ama Bazı güvenlik endişeleri nedeniyle iptal edilmişti. Ülkemiz rahatladıkça Biz Harput’ta Beklediğimizden daha fazla iç ve dış Turist ağırlayacağımızı tahmin ediyorum tanıtım çalışmaları sürdürülüyor. Ama Dikkatli olmamız gereken husus bu Turizm yoğunluğu olmadan yapılması gerekenleri park alan yeşil alanları ulaşım alanları ve kazı ve restorasyon çalışmaların bir an önce bitirmek.’’dedi.

ETNOGRAFYA MÜZESİNİN KURULMASI GEREKİYOR

Elazığ Belediyesi KUDEP biriminin Harput’ta ciddi çalışmalar yaptığına dikkat çeken F.Ü Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Bölümü ve Kazı Başkanı Prof. Dr. İsmail Aytaç, Elazığ Belediyesi Kale önündeki hamamı başkanımızın ifadesine göre bir Kent Müzesi yada hamam müzesi olarak düşünüyor. Ama Arkeoloji müzesinin yanında bir de Harput ‘ta Etnografya müzesinin kurulması gerekiyor.  Burada ki müze çeşidini attırmak lazım diye konuştu.

Aytaç,” Harput’tun kültür havzası olması nedeniyle uluslararası alanda da önemli bir isminin olduğuna dikkat çekerek, bu anlamda hem Türkiye içinde hem Yurt dışından Hatta Güney Amerika’dan bile gelenler var. Harput daha fazla marka olma durumunda şeklinde konuştu. Aytaç,”  Turizmde tabi ki, tek nokta yerine birbirine tamamlayan güzergâhların varlığı çekicidir. Onun için Dünya Kültür mirasında yer alan Divriği Külliyesi, Nemrut Dağı, Hevsel Bahçeleri Listeye girdi. Derken Harput’u da bu yolda ki çabaları bu bölgeyi bir kültür Turizmi açısından canlı halle getirecektir.  Özellikle Orta çağ ve ilk çağ açısından bölge çok zengindir. Unutulan bir şey var Elazığ ‘da Keban projesi içinde 36 Höyük te kurtarma çalışmaları yapılmıştı. Arkeoloji konusunda aslında Elazığ bir marka konumunda. Âmâ Elazığ Bunu çok gündemde tutmadı. Önümüzdeki yıl da Keban projesinin başlamasının 40 Yıllı ODTÜ tarafından bir çalışma yapılıyor. Belediye Başkanımız bunla ilgili girişmelerde bulunuyor. Arkeoloji müzesinin yanında bir de Harput ‘ta Etnografya müzesinin kurulması gerekiyor. Burada ki müze çeşidini attırmak lazım. Elazığ Belediyesi Kale önündeki hamamın başkanımızın ifadesine göre bir Kent Müzesi yada hamam müzesi olarak düşünüyor bunla ilgili fikir alışverişi de devam ediyor. Kale içi çalışmaların dışında ki çoğu alanı KUDEP bünyesinde kendi yapıyor. Çeşmeler, Konaklar hamamlar ve Kiliseler i KUDEP başkanlığında Elazığ Belediyesi yürütüyor. Bende sanat tarihi danışmanı olarak onlara destek veriyorum. Bir ortak akıl ile çalışmalar devam ediyor.” dedi.