GÖRSEL SANAT ÇOCUKLARIN YARATICILIĞINI GELİŞTİRİYOR

Estetik ve güzeli bilen bir toplum yetiştirmek için sanat eğitimin gereklidir. Sanattan kastımız sadece plastik sanatlar elbette olmamalıdır. Sanat eğitiminden bahsederken de sadece plastik sanatlar eğitimi değil, dramatik, ritmik, ve fonetik sanatları da içine alan geniş bir alanı düşünmemiz gerekmektedir. Burada görsel sanatlar eğitimi devreye girer ; çünkü hepimiz biliyoruz ki görerek öğrendiğimiz bilgiler daha kalıcı ve daha kapsamlı olmaktadır.Bu konuda daha fazla bilgi alabilmek için Bahçeşehir Okulları Görsel Sanatlar Öğretmeni Işıl TUNBAR KALMAN ile keyifli bir söyleşi gerçekleştirdik.

İLK OLARAK GÖRSEL SANATLAR DERSİ NE DEMEKTİR AÇIKLAR MISINIZ?

 Görsel Sanatlar, güzellik ve zevkle ilgilenen sanatlar için kullanılır. Bu terim ilk defa Fransızcada beaux arts olarak, resim, heykel, baskı gibi görsel sanatları tanımlamak için kullanılmıştır. Günümüzde daha çok, klasik veya akademik sanatla bağlantılı olan geleneksel görsel sanatlar anlamına gelir.

Güzel sanatlar teriminin ortaya çıkışındaki motivasyon, resim, heykel gibi görsel sanat ddigerarını; tekstil,seramik gibi zanaat ve uygulamalı sanatlardan ayırmaktı. Buradaki "güzel", sanat eserinin niteliğini değil, disiplinin estetikle bağlantısını vurgulamak için kullanılmıştır. Günümüzde icra edilen ve sadece resim, heykel ve baskıyla kısıtlı olmayan modern ve çağdaş sanat eserleri için açıklayıcı ve kapsayıcı olmadığından, buna alternatif olarak görsel sanatlar tabiri kullanılmaktadır.

KISACA SİZİ TANIYABİLİRMİYİZ?

BEN IŞIL TUNBAR KALMAN.1982 Kırklareli doğumluyum.Anadolu Lisesi çıkışlıyım.Azerbaycan Devlet Ressamlık Akademisi Resim Bölümü Mezunuyum.

Çok klişe bir cümle olacak belki ama resime ilgim küçük yaşlarda başladı.1980'lerde çocuk olduğum için o dönemlerde bugünkü gibi görsel zenginlik yoktu.TV'lerde  daha önce hiç görmediğim 
kıyafet tasarımları ve farklı insan karakterleri çizerdim.Evdeki perdeleri ,tülleri gizlice kesip bebeklerime elbise yapardım.Kıyafetlerimi çizip anneme diktirirdim ki hala öyle kıyafetlerimi çizip dikiyorum.
Anadolu lisesi çıkışlı olduğum için resim dersi arka planda kalıyordu;ama buna rağmen en yüksek notu sınıfta alan yine bendim.Aynı zamanda resim öğretmenlerimi rol modellerimdi.Uluslararası ekonomik ilişkiler okumak için gittiğim Bakü de Güzel Sanatlar sınavına girdim.Azerbaycan Devlet Ressamlık Akademisine kabul edildim.Sınıf arkadaşlarımın çoğunun babası ressamdı ve hapsi güzel sanatlar lisesinin seçilmiş öğrencileriydi.Resimde daha önce hiçbir eğitim almadığım için onları daima daha iyi buluyordum.Hocalarımız Sovyet döneminde yetişmiş önemli Azerbaycan ressamlarıydı.Birbirlerini çağırıp benim tablolarımı karşılarına alıp uzun uzun rusçaa konuşurlardı ve ilk yılımda ne konuştukları hakkında hiçbir fikrim yoktu..Sonradan öğrendim ki çalışmalarımı çok başarılı bulup değişik bir tarza ve ressam ruhuna sahip olduğumdan bahsediyorlarmış.3.sınıftan itibaren arkadaşlarımın 1 ay öncesinden başladıkları modeli yeni tuvalime yarım saat içinde tamamlayınca hocamın bana seslenişi şöyleydi'at fırçayı elinden,tamam senin bitti'' demesi kulaklarımda çınladı.Sonrasında arkadaşlarımın şaşkınlık içerisinde beni tebrik etmeleri benim için bir dönüm noktası oldu.Artık kendimden daha emin ve farklı hissediyordum.Yaradılışımdaki şifrelerin bir kısmını keşfetmiş olarak hayatımda her zaman resim sanatının önemli bir yer tutacağına inandım ve kararlarımı almaya başladım.Her zaman için bu keşif süreci geçerli içinde cevher her ne ise çok geç olmadan keşfetmeye yardımcı olmaya başladım.Şu anda da  Bahçeşehir Okullarında çalışmaktayım.

RESİM YAPMANIN İNCELİKLERİNİ BİZE ANLATIRMI SINIZ?

Resim yapmak için çok iyi bir gözlemci olmanız ayrıca sabır, çok çalışmak ve araştırmak gerekir. Başarılı olmak için titiz ve özenli çalışmak da bunlar kadar önemlidir.

Profesyonel olarak resim yapanlar ya da yıllardır resim sanatı ile uğraşanlar resim çizmenin püf noktalarını bilirler. Ancak resim kağıtlarını yeni yeni karalamaya başlayanlar bu ip uçlarından haberdar olmayabilirler. Kalem ve kağıt başta olmak üzere malzeme seçiminde kalite, fiyat, ışık hatta çalışma ortamının bile resmin güzelliğini etkilediğini bilmeleri gerekir.

Resim yapmak ne kadar yeteneğe bağlı olsa da kullanılan araç ve gereçlerin, çok sayıda resim yapmanın ve ünlü tabloları incelemenin etkisi büyüktür. Resim çizmenin diğer incelikleri ise:

Resim Kâğıdınızı Dikkatli Seçin!

İlk kez resim yapacak olanlar amatör kağıtlarla işe başlamalılar. Amatör kâğıtların gramajları düşüktür, bu sebeple ucuzdur.
Amatör kâğıtlara yapılan çizimler istenilen sonucu vermez ve deforme olur.
Amatör kağıtlar daha çok eskiz için tercih edilmelidir.
Profesyoneller kağıt seçimlerini doğru yapacaklardır haliyle. Grenli ve grensiz olarak ayrılan kağıtlar kullanım alanlarına göre tercih edilebilir.
Grenli kâğıtlarda yüzey dokusunda çalışmak çok daha zordur.
Karakalem çalışmaları için grensiz yüksek gramajlı türler tercih edilmelidir.
160 gram ağırlığındaki kâğıtlar idealdir.
Kurşun kalemle çizim yapacak olanlar beyaz resim kağıdını tercih etmeliler.
Mürekkeple çizim yapacak olanlar aydınger kağıdını seçmeliler.
Ön çalışmalarda eskiz kağıdı kullanılmalıdır.
Resimlerini çoğaltmak isteyenler ozalit kağıtlardan yararlanmalıdırlar.

Kaleminizi Nasıl Seçeceksiniz?

Resim kalemleri sertliklerine ve uygulama alanlarına göre ayrıldığı için kalemler hakkında yeterli bilgi sahibi olmalısınız.
H kodu olan kalemler serttir, grafiklerde ve mimari çizimlerde tercih edilmelidir.
2H ve 3H gibi kodların büyümesi sertliklerin arttığı anlamına gelmektedir.
B kodlu kalemler yumuşaktır ve genelde taslak oluştururken kullanılmalıdır.
Kalemin yumuşaması çabuk kırılmasına neden olmaktadır.
Koyu gölgeler için 4B tercih edilmelidir.
Çizgi çizerken kalem, cetvel kenarına dik veya arkaya doğru çok az eğimli tutulmalıdır.
Yatay çizgilerin çizilmesi sırasında kalem 60 derecelik açıyla tutulmalıdır.
Yumuşak kalemleri araştırma resimlerinin çizilmesinde, pürüzsüz ve parlak yüzlü kâğıtlara resimlerin çizilmesinde, artistik resimlerde ve gölgelendirmede kullanmak gerekir.
Resimlerin istenilen düzgünlükte çizilebilmesi için kurşun kalemin ahşap kısmı yaklaşık 30-35 mm, grafit kısmı ise 7-9 mm arasında olmalıdır.
Takma uçlu kalemlerle de çizim yapılabilir.

Işık ve Geliş Açısı!

Çalışma ortamı doğru şekilde aydınlatılmalıdır.
Karakalem resim çizmek için çalışma ortamı mümkün olduğu kadar aydınlık olmalıdır. Işık kaynağı tepeden dik bir açıyla gelmelidir. Işık ne çok fazla ne de az olmalıdır.
Işık değerleri düşükse karakalem resim yaparken özellikle açık değerleri kullandığında yanlış tonlamalar yapılmasına neden olur.
Işık değeri çok fazla ise bu defa da resim üzerinde gereksiz parlamalara neden olur.
Işık değerini ortamın ve mekanın büyüklüğüne göre ayarlamalısınız.
Masa üstü aydınlatmalar tüm çizimler için uygundur.
Modelden çalışanlar ışığı gölgelerin kaybolmayacağı şekilde ayarlamalıdır.
Modelden çalışanlar az ışık kullanırlarsa resmin karanlık olmasına neden olurlar.

Çalışma Ortamını Hazırlayın!

Resim çalışmalarında en uygun ortam 45 derece açıya sahip olan platformlardır.
Platformlar doğru ayarlandığında perspektif hataları önlenmiş olur.
Gölgelendirmeler için yatay platformlar kullanılabilmektedir.

SANATIN TOPLUMDAKİ YERİ NEDİR SİZCE?

İnsanlar, sanat alanını bir uğraş, belki hobi belki de insanları olgunlaştıran bir çalışmalar bütünü olarak görmektedirler. Bilim alanı ise, insana gerçek dünyanın ürünlerini deney- gözlem yoluyla ve kesin bilgilerle insanlara sunan sistematize edilmiş be belirli bir sıraya konulmuş bilgi birikimidir demek doğru olacaktır.

Toplumun gelişmesinde sanat mı yoksa bilim mi daha önemli sorusuna ise kesin bir çizgi çizip evrensel bir cevap vermek imkansız olmasa da zordur. Ama şunu söylemek mümkündür ki; toplumların gelişmesinde sanatın rolü bilime göre daha fazladır ve toplumların gelişmesinde sanat daha fazla önemlidir.

Eski Türklerin nasıl yaşadıkları, neler yaptıkları, nasıl beslendikleri konusunda bir çok bilgiye sahibiz. Örneğin; ilk insanların paleolitik dönemlerde avcılık toplayıcılık yapıp hayvanlarla haşır neşir olduklarını biliyoruz. Bunları mağaralara çizdikleri resimlerden yani yaptıkları resim sanatından öğrenebiliyoruz. 

Eski Türklerde bile bu tarz sanat eserleri yapılmıştır, tabi ki o dönemlerde sanattan çok hayatlarını devam ettirmek için yapmışlardır ancak biz bu eldeki resimlerle, aletlerle o dönemlere ait bilgilere ulaşıp toplumu aydınlatabilmekteyiz.

Bu nedenle her ne kadar bilim ile sanat iç içe gibi görünse de toplumların gelişmesinde sanat, geçmişe daha büyük ışık tutmaktadır ve böylece toplumun ilerlemesi daha kolay olmaktadır.

RESİM DEYİNCE AKLINIZA GELEN İLK ŞEY NEDİR?

Renk ve şekillerin duygularla estetik olarak ifade edilmesi geliyor.

Güzel sanatlar deyince akla genelde resim, heykel, baskı gibi görsel sanatlar gelmektedir.

İnsanda heyecan ve hayranlik uyandiran sanatlar. Bu sanatlar marangozluk, demircilik, dülgerlik gibi, el işinden çok, ruh ve duyguyu ilgilendiren sanatlardir.

Güzel sanatlar teriminin ortaya çıkışındaki motivasyon, resim, heykel gibi görsel sanat ddigerarını; tekstil, seramik gibi zanaat ve uygulamalı sanatlardan ayırmaktı. Buradaki "güzel", sanat eserinin niteliğini değil, disiplinin estetikle bağlantısını vurgulamak için kullanılmıştır. Günümüzde icra edilen ve sadece resim, heykel ve baskıyla kısıtlı olmayan modern ve çağdaş sanat eserleri için açıklayıcı ve kapsayıcı olmadığından, buna alternatif olarak görsel sanatlar tabiri kullanılmaktadır.

GÖRSEL SANAT DERSİNİN FAYDALARI NELERDİR?

Görsel sanatlar dersimizde amacımız; Çocukların yaratıcılık yönlerini geliştirmek. Temel sanat bilgilerini çocuğun yetenek düzeyine paralel olarak kazandırmak. Çocukların çevre ile ilgili gözlemlerini, izlenimlerini, duygularını, düşüncelerini ifade edebilme yeteneği kazandırmak. Çocukların okul ve okul sonrası yaşantılarını, olumlu etkileyecek iyi alışkanlıklar kazandırmak. İş sevgisi aşılamak ve rastladıkları zorlukları kendi iradeleriyle yenebileceklerini öğretmek.

Aletleri ve malzemeleri tanıtmak, bunlar arasındaki ilişkileri ve kullanışlarını anlatıp öğretmek. Sanatın özgürlük olduğunu kavratmak ve Diğer dersleriyle ilişkilendirerek çok yönlü bakış açısı kazandırmaktır. 

           Resim genel anlamda bireyin iç dünyasının kağıt üzerine aktarılmış biçimi ve zihinsel gelişim göstergesidir. (Alıntı: Manga İpek 2010) Birey yani öğrenci kendi iç dünyasını görsel sanatlar dersin de özgürce kağıdına çizerek boyayarak keserek yapıştırarak istediği malzeme ve istediği boyutta yansıtır. Bunu yaparken de aklını kullanır, düşünür karar verir ve uygular. Bu şekilde hem öğrenir hem de kendisini ifade eder. İyi bir görsel sanatlar dersi eğitimi alan öğrenci sıradan ezberden kiliseleşmiş matematik formüllerini kullanmaktansa farklı formüller üretmeye çalışır, yaratıcılığını da katarakta işi daha da büyütür. Cümlenin yüklemini bulmak için her cümlede otomatiğe bağlayıp yüklem sondadır diyerek cümleye bakmaz cümleye daha farklı sorular sorar yüklemin cümlenin neresinde olduğu konusuna daha farklı yaklaşır, 1453 İstanbul un fethi hakkında Fatih Sultan Mehmet karadan neden gemileri yürütmüş diye gerçekten merak eder. Araştırır inceler. Her formül, her cümle, her harita unutmayalım ki; bir sanat ürünüdür. Rönesans sanatçılarından Leonardo Da Vinci Ne kadar iyi bir ressam ise aynı zamanda bir mimar bir bilim adamıdır. Kendisi Öğretmeni Ressam Verrochio’nun atölyesine çırak olarak girip görsel sanatlar eğitimi almıştır.

Ulu önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’de; Cumhuriyet'in kuruluşunun ardından, toplumsal dehasını bir kez daha göstererek Türk Ulusunun kültürel alanda da gelişiminin şart olduğunu belirtmiş, kültür ve sanat alanında da birçok yenilik getirmiştir. Türkiye'de yüksek bir medeniyet seviyesine ulaşılması hedefini yakalayan Atatürk, sanata verdiği önemle modern Türk sanatlarının öncüsü ve mimarı olmuştur.

Örnekleri, önem verenleri, önem verenlerin neler yaptıklarını Görsel Sanatlar Dersinin Önemini açıkladıkça ve yazdıkça bitiremeyiz ki...
 Kısaca Görsel Sanatlar Dersimizde öğreniyor, uyguluyor, öğretiyor, düşünüyor ve sorguluyoruz. Tüm bunları da diğer derslerimizde de farkında ve ya farkında olmadan kullanıyoruz.Derslerimiz dolu dolu enerjiyle geçiyor.Merakla hevesle dersimizi bitiriyoruz.

Görsel Sanatlar Eğitiminin amacı bireylerin kendilerini çizgilerle, renklerle, biçimlerle ifade ederek, algısal yetilerini geliştirmek, zihinsel yetilerini görsel biçimler yolu ile ifade edebilmelerine yardımcı olmak, ve kendilerini özgürce ortaya koyabilmelerini sağlamaktır.Daha ne olsun...

Görsel sanatlar eğitim sisteminin vazgeçilmez öğelerinden bir tanesidir.Eğitim sistemini düşündüğümüzde öğrenci yalnızca bilginin pasif bir alıcısı ve depolayıcısı olarak görülmektedir.İşte tam bu noktada sanat eğitimi ve spor ile ilgili dersler devreye girmektedir. Okullar ezber ve kitabi bilgilerin okutulduğu bir yer değil, kişiliğin kazandırıldığı bir yer olmalıdır.Günümüzde eğitim sisteminden beklenen sadece belli bilgi ve becerilerin öğrencilere aktarılması değil , daha da önemlisi değişik sentezlerle farklı farklı ürünler ortaya koyabilme yeteneğinin geliştirilmesidir.Bu durumun gerçekleşeceği derslerin başında Görsel Sanatlar dersi gelmektedir.
Görsel Sanatlar Eğitiminin temelinde, öğrenciyi gözle düşünmeye alıştırmak, doğaya, olaylara ve yaşama bilinçle bakmayı öğretmektir.Özellikle ortaöğretim düzeyinde ki gence kendini ifade etme ve iletişim kurma olanağı verir.
Günümüz okullarında verilen bu dersin amacı herkesi sanatçı yapmak değildir.Ancak çağdaş dünyanın bir gereği olarak herkes sanattan bir parça anlamak zorundadır.

ÖĞRENCİLERİNİZİN DERSİNİZE BAKIŞ AÇISI NASIL?

Görsel Sanatlar dersinde amacımız çocukların sanat görüşlerini geliştirmek, yaratıcılıklarını ortaya çıkarmak, özgür düşüncelerini sanatsal çalışmalarına yansıtmalarını sağlamak, zamanlarını iyi değerlendirirken üretici olmanın hazzını da yaşamaktır.İnanın ders bitince üzülen öğrencilerim var..

Çocuklarımızın ve gençlerimizin estetik duygularını geliştirerek daha özele ulaşmalarını sağlamak, hiçbir okul öğrencisinin henüz tanımadığı sanatsal ürünlerin ilk bizim öğrencilerimize ulaştırmak, doğal malzemelerle harmanlayarak uygulamalarda kullandırmak da hedeflerimizin arasında yer almaktadır.

İlkokul:

Kendi yeteneklerinin bilincinde, başarılı, kişiliği olan insanlar, mutlaka sanatın verdiği renkli ve çok boyutlu dünyadan geçmiştir. Kültür okullarında görsel sanatlar dersi,  renkli ve çok boyutlu bakış açısına sakip olan dünyasını öğrenciyle paylaşır ve bunu yaparken öğrencilerin eğlenmelerini sağlar. Sanatın kendi konularını öğretmenin yanı sıra,  sanattan yararlanarak çocuğun gelişimini desteklemeyi hedefleyen bir eğitim biçimini sergiler.  Görsel sanatlar kültürünü, müze bilincini ve görsel sanatlarda biçimlendirme ögelerini öğrenirken grup çalışması yapar, okul içi ve okul dışı projelerde görev alma hazzını yaşar, açtığı sergilerle eserlerini arkadaşlarıyla paylaşma fırsatı yakalar.  Kullandığı yeni malzemelerle heyecanını yüksek tutar.

Ortaokul: 

Başarı düzeyi yüksek belli bir çalışma disiplini kazanmış öğrencilerimizin görsel sanatlar dersinde yaratıcılığını kullanan, çevresine karşı duyarlılığını yitirmeyen, çevresinde olup bitenin farkında olan, meraklı, soru soran, olayları birbiriyle ilişkilendiren bireyler olmasını sağlamayı hedefliyoruz. Bazen bir grafiker olup logo, amblem tasarlayan öğrenciler; bazen bir ressam olup akrilik boya ile tuvdigererini renklendiriyor, bazen bir vitray ustası gibi cam üzerine çalışabiliyorlar.

Söylemeden geçemeyeceğim''Sanatsız Kalmış Bir Milletin Hayat Damarlarından Biri Kopmuş Demektir.” M. Kemal ATATÜRK’ün bu sözünden de anlaşılacağı üzere sanat, toplumlarda önemli bir yere sahip. Çünkü Görsel Sanatlar bireyleri her yönden destekler. Resim eğitimi alan öğrenciler çoklu zeka kuramına göre birçok alanda yaratıcılık sergiler ve çok yönlü bakış açısına sahip olur..
>Görsel Sanatlar Dersi, Çocukların ince motor kaslarının gelişmesini sağlar. Hayal dünyasını geliştirir ve birçok alanda üretken bireyler yetişir; bir şeyler ürettiğini gören bireylerin özgüvenleri yükselir ve karşılaştığı birçok sorunla baş edebilmeyi öğrenir. 
>Görsel Sanatlar eğitimi, toplumlardaki madde bağımlılığı, şiddet gibi birçok olumsuz davranışın ilerlemesine engel olmaktadır. 
> Görsel Sanatlar dersi disiplinler arası yaklaşımla diğer bütün derslerin anlaşılmasına da büyük katkı sağlamaktadır. Görsel sanatların bunlar gibi daha birçok faydası vardır.Artık ülkemizde de Görsel sanatlara ve Resim öğretmenlerine değer verilmelidir; tıpkı Atatürk’ün özdeyişinde olduğu gibi… Hayat damarlarımızı koparmayalım; çünkü; SANAT MEDENİYETLERİN IŞIĞIDIR......

Bu arada; Bahçeşehir öğretmenleri olarak; velilerimiz her zaman bize büyük destek ve yüksek bilinçle iç arayışlarımız keşiflerimiz bir ömür boyu devam edecek ama doğru zamanda yapılan keşifler bireylerin hayatta daha mutlu, pozitif,hayata sıkı sıkı bağlı güzelliklerin farkında olmalarını sağlayacaktır.
Yani şöyle bir şey, her insanın içinde bir ressam,bir şair,bir yazar,bir edebiyatçı var diye düşünüyorum.

Sanat bana göre yaşamın,doğanın,insanın güzelliklerine hayran olmasıdır.
Özellikle bu mevsimin renk cümbüşüne ,yaprak dökümüne güzelliğine kayıtsız kalmak mümkün değil..
Bahçeşehir öğretmenleri olarak misyonumuz;sadece başarı değil,mutlu,merhametli,duyarlı sevgi ve umut dolu çocuklar yetiştirebilmektir.Kültürel zenginliği ,tarihi dokusu ,doğası ile kendine hayran bırakan uğruna nice türküler yazılmış,romanlara konu olmuş şehrimiz de eğitimin ve sanatın her alanında başarılı ve güzel projelere imza atmak...

SON OLARAK NELER SÖYLEMEK İSTERSİNİZ?

Bu yıl beni heyecanlandıran projelerden biri ise 2016-2017 İstanbul Çocuk Bienalinde Elazığı temsilen katılacak olmam.
Çocukları çağdaş sanat disipliniyle erken yaşta tanıştırmayı hedefleyen Bahçeşehir Okulları 2.çocuk bienal çocukların kendilerini ifade ederek farklı düşünme yolları keşfetmelerini,sınırlandırılmadan kurtularak özgür ve özgün düşünme pratikleri geliştirmelerini amaçlıyor.
İnsanın yedi zekasından biridir görsel zeka unutmayalım...
Bakmakla yetinmemeli insan baktığını görmelidir.Resim baktığını görmek ,gördüğünü anlamak anladığını resmetmektir.Resim dersi bir ifade ve beceri dersidir. Çocuklarımız gözlem ,izlenim,duygu ,düşünce ve heyecanlarını resim ve fırça darbeleri hatta renklerle ifade edebilirler.Kendi kendilerini tanırlar.Bize vakit ayırdığınız için size ve Hakimiyet Gazetesine Teşekkür Ederim..Bienal de görüşmek üzere....