Elazığlılar dikkat! Kritik karar Meclise geliyor, her şey değişecek!
24 Ocak 2020 ve 6 Şubat 2023 tarihinde büyük deprem felaketleriyle yüzleşen ve Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı kentsel dönüşüm programının başarıyla uygulandığı şehir olan Elazığ, tüm dünyaya kentsel dönüşümün önemini bir kez daha göstermiş oldu.
Türkiye, dünyadaki en tehlikeli fay hatlarının üzerinde bulunuyor. Tarih boyunca birçok şiddetli depremle sarsılan ülkemiz ne yazık ki bugüne kadar kentsel dönüşüm ve depreme hazırlık konusunda istenilen seviyeye gelemedi. Ancak 2020 yılında bir felaketi yaşayan Elazığ, başarılı dönüşüm çalışmaları sonucunda 2023 yılında Kahramanmaraş merkezli depremlerden şiddetli bir şekilde etkilenmesine rağmen can kaybı vermemesiyle tüm dünyaya örnek bir şehir oldu.
TARİHİ ADIM ATILIYOR
Elazığ’da deprem sonrası yapılan çalışmalar adeta Türkiye’ye örnek oldu. Kahramanmaraş merkezli depremlerin yaralarının sarılması için yapılan çalışmalar, Elazığ’da kazanılan tecrübeler ve kazanılan deneyimle birlikte daha hızlı ve etkili bir şekilde yapılıyor. Ancak burada öne çıkan en önemli husus ise kentsel dönüşümün önemi. İlerleyen günlerde kentsel dönüşümün önündeki engellerden en büyüğünün ortadan kaldırılması için önemli bir adım atılacak. İşte Meclise gelmesi beklenen çalışmanın detayları.
BU HAFTA TBMM’YE GELECEK
Kentsel dönüşümün önündeki en büyük engellerden biri olan kat maliklerinin uzlaşması konusunda 3’te 2 zorunluluğu kalkıyor. Bu hafta TBMM'ye gelmesi beklenen düzenlemeyle kentsel dönüşüm kararı almak için salt çoğunluğun yeterli olması planlanıyor. Düzenleme TBMM'de kabul edilirse, kat maliklerinin yarısından bir fazlasının oyu ile kentsel dönüşüm kararı alınabilecek. Böylece kentsel dönüşümün hızlanacağı öngörülürken, kat maliklerinin ihtiyacı olan finansmanla ilgili destek planı da masada.
DÖNÜŞÜMÜ HIZLANDIRACAK KARAR
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, Meclis'e gelmesi planlanan 6306 sayılı yasadaki değişikliklerin temel amacının kentsel dönüşümü hızlandırmak olduğunu belirterek şu bilgileri verdi:
“Burada ana parametre 2/3 olan arsa payı ile ilgili düzenlemenin değiştirilmesi. 2/3'e ulaşmada zorluk çeken binalarla ilgili ciddi bir ilerleme sağlanabileceği düşünülüyor. Birçok yerde 1 puan gibi oranlarla kentsel dönüşüme ulaşamayan apartmanlar olduğunu görüyoruz. Salt çoğunluk birçok binanın kentsel dönüşüme girmesi konusunda kolaylık sağlıyor.”
DEVLET DEVREYE GİRİYOR
Ali Güvenç Kiraz dönüşümün finansmanının nasıl sağlanacağı ile ilgili de önemli bilgiler verdi. Devletin hem hibe hem de kredi planı üzerinde çalıştığını belirten Kiraz, kredi desteği konusunda kamunun yeni bir model üzerinde çalıştığını söyledi. Kiraz yeni modelle ilgili şu bilgileri verdi:
“Bu model; tapuda ortaklık. Buradaki genel bilgi şu; kamu yani devlet yenilemek istediğiniz binada hissedar oluyor. Ama bu, mülkiyet hakkını bertaraf eden bir hissedarlık olarak tanımlanmıyor. Hak sahibinin ölümden sonra da o kişinin varislerine devletin sahip olduğu hisseyi alması için öncelik tanınıyor.”
DEVLET SATIŞTAN PAY ALACAK
Kiraz, modelin nasıl uygulanacağı ile ilgili şunları söyledi:
“Kamunun payı bir değerdir. Hak sahibinin ölümünden sonra varisler binayı satmak isterse, kamu, dönüşüm desteği için başta hangi oranda ortak olduysa yine o oranda satıştan pay alıyor. Diyelim ki devlet sizin dairenizin dönüşümü için yüzde 20 destek vererek ortak oldu. Daire satıldığında güncel satış fiyatı ne ise yüzde 20'sini alıyor. Bu uygulama, finansmanın sağlanmasında büyük katkı sağlayacaktır. Desteğin ipotek olarak değil, hissedar olarak verilmesi bu düzenlemenin en önemli taraflarından biri. Devlet dairenizin bir kısmına verdiği kredinin değerine göre hissedar olacak. Artık ilk defa kamu, 'ipotek yapmayacağım, hissedar olacağım, hiçbir zaman ortaklığın sonlandırılmasını istemeyeceğim' diyor. Devlet bu parayı hissedar olarak hibe ediyor aslına bakarsanız."
KENTSEL DÖNÜŞÜM İÇİN DESTEK HIZLANMALI
Gayrimenkul uzmanı Rıdvan Akgün de salt çoğunlukla birlikte vatandaşa finansman desteği sağlanması gerektiğine vurgu yaptı. İnşaat maliyetlerinin arttığına dikkati çeken Akgün, “Salt çoğunluk kararıyla kentsel dönüşümün hızlanması olumlu. Ancak inşaat maliyetleri çok arttı. Vatandaşlar kentsel dönüşüm için finansman bulamıyor. Yüzde 50 benden derken bu kalan yüzde 50'nin ödenmesi konusunda da destekler gerekiyor. Bu destekler olmazsa vatandaşın metrekaresinin yarısını müteahhide vermesi gerekebilir. Bununla birlikte sigorta sisteminin devreye girmesi, inşaatı bitirme garantilerinin verilmesi gerekiyor” dedi.
KAPRİSLERE GÖRE KENTSEL DÖNÜŞÜM YAPILMAZ
İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa da düzenlemeyle ilgili, "Sistemin önündeki engeller kalkmalı. İnsanların kişisel komplekslerine, kaprislerine göre kentsel dönüşüm yapılmaz. Bu kanun çıkmalı ve uygulanmalı. Çünkü bu sözünü ettiğim gerekçelerle binalar senelerce uygulama göremiyor" diye konuştu.
Kaynak: Haber Global/Ertan Altan, Derleyen: Elazığ Hakimiyet Date/Tarih: 04/10/2023