Elazığ Yarım Dönüşecek

Geçtiğimiz aylarda Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki’nin “deprem bölgesindeki dönüşümü hızlandırmak adına yeni bir çalışma hazırlığındayız” şeklindeki açıklamasının ardından gündeme gelen “yerinde dönüşüm” projesi için gerekli yasal düzenlemeler 15 Temmuz tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Peki bu düzenleme neleri içeriyor, Elazığ’da bu düzenlemeye ilişkin tepkiler ne durumda? İşte tüm ayrıntılarıyla yerinde dönüşüm….

ÖNEMLİ BİR DÜZENLEME

Konuyla ilgili bir bilgilendirme videosu yayınlayan Elazığ Stratejik Araştırmalar Derneği Başkanı ve Kentsel Dönüşüm Uzmanı Av. Murat Erdoğan, yasa değişikliğiyle ilgili şu bilgileri verdi: “6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depremlerin hasarlarının giderilmesi ve telafisi için 15 Temmuz 2023 tarihinde bir kanun tasarısı ortaya çıktı. Bu yasayla birlikte Afet Yasası’nın 26. Maddesi’nde bir kısım değişiklikler yapıldı. Bu değişiklikle birlikte yerinde dönüşümle ilgili kararlar alındı. Öncelikle yerinde dönüşümle ilgili bir arsada birçok malik olduğu zaman kararlar 3/2 çoğunlukla alınıyordu. Yapılan değişiklikle bu sınır yüzde 50+1’e düşürüldü.”

DÖNÜŞÜME KATILMAYAN MALİKLER NE OLACAK? 

Bu çok önemli bir gelişme çünkü vatandaşlar bir araya gelemiyordu. Peki yapılan değişiklikle karara katılmayanlar, işe girmeyenler ne olacak? Bunlarla ilgili de ilgili yasa da bir değişiklik yapıldı. Karara katılmayanların hisselerini devlet Hazine ve Maliye Bakanlığı adına alacak ve onların yerine de binaların yapılışını tamamlayacak. Daha sonra da bunların hissedarlarına satış yapacak. Bu şekilde çoğunluğu sağlamış olacak. 

KURUMLAR DA DEVREDE OLACAK

Yine daha önce maliklerin bir araya gelip arsayla ilgili ifraz tevhid birleştirme gibi proje değişikliği ile ilgili kararlar alması gerekiyordu. Bununla ilgili de yasa değişikliğiyle beraber artık kararı veren kurum bu işleri yapacak. Onların talimatları ile bu işler yürütülmüş olacak. Dolayısıyla çok önemli olan bir husus rahatlığa kavuşturulmuş oldu. 

BAŞVURULAR NASIL YAPILACAK?

Buradaki en önemli hususlardan bir diğeri ise başvuru sürelerinin hemen başlayacak olmasıdır. Başvuru süreleriyle ilgili tebligatlar da e-devlet üzerinden yapılacak. Sonuçlar da yine muhtarlıklar üzerinden idame edilecek. Ve bu da tebligat yasasına uygun olarak yapılmış olacak.

TÜZEL KİŞİLER DE FAYDALANACAK

Malum olduğu üzere bu depremlerden sadece gerçek kişiler fayda görüyordu.  Tüzel kişiler fayda göremiyordu. Bu yasa ile birlikte yerinde dönüşümle ilgili artık şirketler de tapu sahibi ise burada bir konut ya da işyeri için hibe ve destek alabilecekler. 

ELAZIĞ İSTEDİĞİNİ ALABİLDİ Mİ?

Konuyla ilgili bir açıklama da muhtarlardan geldi. Tüm Elazığ Muhtarlar Derneği, geçtiğimiz gün Ankara’ya yaptıkları ziyaret sonrası 24 Ocak 2020 tarihinde meydana gelen deprem sonrasında hasar alan yapıların da yerinde dönüşüm kapsamına alınması gerektiğin ilgili yerlere ilettiklerini ve bu talebin olumlu karşılandığını açıklamıştı. Ancak 24 Ocak depreminde hasar gören yapılar kapsama alınmadı. Tüm Elazığ Muhtarlar Derneğibu duruma tepki gösterirken şehrin en önemli problemi olarak gördükleri bu soruna ilişkin değerlendirmeleri ise şu şekilde:

“TALEBİMİZ KARŞILIK BULMADI”

“Geçen günlerde Ankara'ya yapmış olduğumuz ziyarette gerek Çevre Şehircilik Bakan Yardımcısı  Refik Tuzcuoğlu ve Eski Çevre Şehircilik Bakanı Murat Kurum ile gerekse de şehrimizin milletvekilleri ile yapmış olduğumuz görüşmede kendilerine yerinde dönüşümle alakalı sıkıntılardan bahsetmiştik. Türkiye genelinde 24 Ocak 2020 depreminin sadece Elazığ’ı ve kısmi olarak Malatya’yı etkilemiş olması nedeniyle beklentilerimizi iletmiştik ancak karşılık bulamadık.”

“SİYASİLER BU KONUNUN ÜZERİNE DÜŞMELİYDİ”

Bizlerin milletvekillerimizden beklentimiz bu konunun üzerine düşmeleriydi. 24 Ocak 2023 tarihinde meydana gelen 6.8 şiddetinde hasar alarak yıkımı yapılan yapılar dönüşmediği müddetçe 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli meydana gelen depremlerden sonra hasar alıp yıkılan yapıların yerinde dönüşümünün sorunu çözeceği düşüncesinde değiliz. 

“KARŞILIK ALAMADIK”

Bizim şehrimiz 2020 yılında meydana gelen deprem nedeniyle ciddi yaralar aldı. Bu yaraların sarılabilmesi için mutlak manada bu kapsama alınması gerekiyordu. Şu an o mahallelerde in cin top oynuyor. Hükümetin makul destekler sunarak bu mahallelerimizin dönüştürülmesini sağlamasını beklerken ne yazık ki karşılık alamadık. 

“MAHALLELERİMİZ YOK OLMANIN EŞİĞİNDE”

Bizler mi seçmiş olduğumuz milletvekilleri mi sorunu tam manasıyla bakanlıklara anlatamadı bilemiyoruz ancak 15 Temmuz tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan genelgeye göre 7.7 Maraş depremi dışındakiler kentsel dönüşüm kapsamındaki hibe ve faizsiz kredi desteğinden faydalanamayacak. Bizim açımızdan şehrin en büyük sorunu olan bu sorunun çözüm karşısında irade gösterilmesi gerekiyordu. Sadece Elazığ'da bu iradede gösterilemedi ve mahallelerimiz yok olmanın eşiğinde kaderine terk edildi. Gözünüz aydın Elazığ!

MALİYETLER YÜKSEK

Uzmanalar ise yerinde dönüşüm için yapılan bu yasa değişikliklerini önemli ve etkili bulmakla birlikte artan maliyetler ve nitelikli iş gücünün ağırlık olarak TOKİ’nin deprem bölgesinde yürüttüğü inşa çalışmalarında bulunması nedeniyle müteahhitlerin işinin kolay olmayacağını, dönüşüm hızlı bir şekilde yapılamayacağını ve önceliğin ekonomik değeri yüksek yerlere verileceğini bu nedenle ekonomik değeri düşük alanlarda vatandaşların mağduriyet yaşayabileceğini belirtiyor.