Elazığ'da Esnafa Kredi Darbesi

Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri, Hazine ve Maliye Bakanlığı kararıyla esnaf kefalet kredilerinin faiz oranlarında ciddi bir artışa gidildiğini duyurdu. Yeni faiz oranları, kredi kullanım tarihine göre değişiklik gösterirken hali hazırda kullanmış mevcut esnaf kredisine de yansıtıldı. Öte yandan artırılan faiz oranlarında deprem bölgesinin muaf tutulduğu öğrenildi.

YENİ FAİZ ORANLARI İKİ KATINI AŞTI

Artırılan faiz oranları sonrası Hazine destekli esnaf kredilerinde yapılan güncelleme ile 11.10.2022 - 09.07.2023 tarihleri arasında kullanılan kredilerin faiz oranı yüzde 7,5'ten yüzde 17'ye yükseltildi.

Benzer şekilde 04.01.2021 - 06.06.2021 tarihleri arasında kullanılan kredilerin faiz oranı yüzde 8,5'ten yüzde 18'e, 07.06.2021 - 10.10.2022 tarihleri arasında kullanılan kredilerin faiz oranı ise yüzde 9,5'ten yüzde 21'e çıkarıldı.

TARİHE GÖRE ARTIŞ

Öte yandan faiz oranlarındaki artış, daha eski tarihli kredilerde daha da belirginleşirken, 10.07.2023 - 06.09.2023 tarihleri arasında kullanılan kredilerin faiz oranı yüzde 12,5'ten yüzde 24'e, 07.09.2023 - 24.09.2023 tarihleri arasında kullanılan kredilerin faiz oranı ise yüzde 15'ten yüzde 24'e yükseltildi. 25.12.2023 - 31.03.2024 tarihleri arasında kullanılan krediler ise yüzde 25’ten yüzde 29’a çıkarıldı.

ELAZIĞ’DA DÜZENLEMEYE TEPKİ ÇIĞ GİBİ BÜYÜYOR

Hakimiyet Haber Merkezi, kredi faiz oranlarındaki artış sonrası konuyu esnaf oda başkanları ve kredi kullanan esnaflara sordu. Elazığ’ın son 4 yılda 3 büyük deprem yaşadığını, can kaybı olmasa da büyük bir yıkımla karşılaştıklarını belirten esnaf odası başkanları ve esnaflar, Elazığ’ın da bir an önce düzenlemeden muaf tutulması gerektiğini ifade ettiler. İşte karara gelen tepkiler:

KURNAZ; “SİYASETİN ELAZIĞ’A SAHİP ÇIKMASI LAZIM”

Harput Esnaf ve Sanatkârlar Kredi Kefalet Kooperatifi Başkanı Turan Kurnaz, Elazığ’ın Osmaniye’den çok daha fazla hasar aldığını ancak şehrimize muafiyet uygulanmadığını belirterek: “Faizler konusunda dünden beri Ankara’yla, Milletvekilleriyle istişare ediyorum. Elazığ  iki büyük deprem gören bir il. Netice itibariyle Osmaniye ilimizde 273 tane hasarlı bina var. Osmaniye faiz artışından muaf tutuldu ama Elazığ muaf olmadı. Bu konuyu Vekillerle de görüştüm. Açıkçası Elazığ esnafı şu an mağdur durumda. Sayın Vekiller Ankara heyetiyle görüşecekler. 7.5 faiz oranıyla kredi çeken esnafın faiz oranı 17 oldu. Dolayısıyla eski kredilere en az 9 buçuk puan eklendi. Bu yüzden esnafın ciddi anlamda mağdur olduğunu söyleyebilirim. Bu mağduriyeti siyasilerin gidermesi lazım. Elazığ’ı savunması gerekiyor, acilen önlem aldırması gerekiyor. Neticede Elazığ iki büyük deprem yaşadı. Siyasilerin iline sahip çıkması lazım.” açıklamasını yaptı.

MACİT: “YANLIŞTAN DÖNÜLMELİ”

Ak Hazar Esnaf ve Kefalet Kooperatifi Başkanı Özer Macit ise yaptığı  açıklama da: “Bu güncellemeden Malatya, Kahramanmaraş, Adıyaman, Hatay, Osmaniye illerinin tamamı ile Gaziantep'in Nurdağı ve İslahiye ilçeleri muaf tutulmuştur.  Bu illerimizin muaf tutulmasında hiçbir sakınca yok. Fakat depremden sadece bu iller etkilenmedi ki.  Deprem bölgesi olarak 11 il sayılmıştı ve  biz bu 11 ilin tamamının şuanda depremden etkilenen iller kategorisinde değerlendirilmesinin devam etmesini istiyoruz. Elazığ özelinde konuyu değerlendirecek olursak,  herkesin bildiği üzere 24 Ocak 2020 Elazığ depremi ve 6 Şubat Kahramanmaraş merkezli depremler ilimize ciddi zararlar verdi ve hala o depremlerden kaynaklı hasar alan binalarımızın yıkımları devam ediyor. İstasyon Caddesi olarak halkımızın bildiği Bosna Hersek Bulvarı'nın eski halini bilenler ve şimdiki haline baktığımızda bu şehirde nasıl bir yıkım olduğu ve son 4 yıldır şehir halkı ile esnafın nasıl zorluklar çektiğini az çok anlayacaktır. Kredilerdeki faiz güncellemesi esnafımıza çok büyük darbe olur. Bu faiz artırımı 20 bin ile 80 bin arasında esnafımızın daha fazla para ödemesi demektir. Esnaf zaten can çekişiyor. Normal kredisini ödemek için zorlanırken bir de bu artırımdan sonra nasıl taksitlerini ödeyecek? Elazığ siyasilerinden bu konuda gerekli girişimlerde bulunmasını yapılan yanlıştan dönülmesini ve Elazığ'ın depremden etkilenen diğer iller gibi değerlendirmesini bekliyoruz" ifadelerini kullandı.

ALBAYRAK: “ESNAFIMIZ MAĞDUR”

Yapılan düzenlemenin esnafları mağdur ettiğini belirten Elazığ Esnaf ve Sanatkârlar Karma Oda Başkanı Hakan Albayrak: “Bugün bizim esnaflarımız mevcut faizleri ödemekte zorluk çekiyorken bu faiz artırımı esnaflara çok büyük bir zarar verecektir. Başta bunun bilinmesini istiyorum. Bu arkadaşlarımız neden 7.5 faizle kredi çekip yüzde 17 faiz şeklinde ödesin? Bunu vermek zorunda değiller. Bizim esnafımız mağdur. Bu uygulamanın yeniden gözden geçirilmesini istiyoruz. Altını çizerek yeniden söylüyorum: Elazığ iki depremi de ağır bir şekilde atlattı bu yüzden Elazığ’ın da, deprem bölgesindeki diğer illerimizin de muaf tutulması gerekiyor. Bununla beraber bilinmelidir ki, gerek Elazığ esnafı gerekse ülkemizdeki küçük yerel esnaflar, devletin zor durumda kaldığı her süreçte devletinin yanında olmuştur. Bu yüzden devletin de babalığını ortaya koyarak esnafın üzerindeki bu yükü kaldırması lazım. Bu kredi faiz artırımı ne STK’lar tarafından ne de esnafımız tarafından kabul ediliyor. Başta Cumhurbaşkanımız, Hazine ve Maliye Bakanımız ve yetkili bütün kurumların bu konuyu yeniden gözden geçirmesini talep ediyorum.” şeklinde konuştu.

ULAŞ: “HER SIKINTININ FATURASI ESNAFA KESİLEMEZ”

Elazığ Tuhafiyeciler ve Konfeksiyoncular Esnaf Odası Başkanı Mitat Ulaş ise ekonomide yaşanan her sıkıntının faturasının esnafa kesilmemesi gerektiğini belirttiği açıklamasında: “Herkesin bildiği gibi Kahramanmaraş depremlerinden etkilenen 6 il bu karardan muaf tutulmuştur. Bizler hem Elazığ’ın hem de deprem bölgesindeki diğer illerin de muaf tutulmasını istiyoruz. Bu konudaki taleplerimizi ilgili kurumlara ilettik. Kent Konseyi’nde de bu talebimizi gündeme getirerek başta Hazine ve Maliye Bakanımız, Ticaret Bakanımız ve TESKOMB Başkanından randevu talebinde bulunduk. Ancak ben şunu söylüyorum: Bugün ülkemizin her tarafında bütün kamu kurum ve kuruluşları arasında daralmaya gidildi. Tamam da kardeşim, siz ülke her sıkıntıya düştüğünde bunun faturasını esnafa kesemezsiniz! Esnaflar bir kere hiçbir makamın, hiç kimsenin günah keçisi değildir. O yüzden bu kararlar alınırken mutlaka başta Bakanlığımız tarafından muhatap alınarak değerlendirmesi yapılmalıydı. Ancak bize gelen bilgiye göre sadece TESKOMB Genel Başkanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve başka bir Bakanlık tarafından birer yetkilinin bir araya gelerek böyle bir karar alındığı yönünde. Bunu asla tasvip etmiyorum ve eleştiriyorum. Yahu kardeşim konuyla alakalı yetkililerin muhatap alınarak karar alınması gerekmez mi? Ancak biz bakıyoruz ki Elazığ deprem bölgesinde olmasına rağmen, iki depremi de ağır bir şekilde geçirip atlatmasına rağmen son dönemlerde hep çember dışı bırakılıyor.” ifadelerini kullandı. 

HAVABULUT: “ESNAFA YÜKLENEN FAİZ KARARINDAN DÖNÜLMELİ”

Elazığ Elektronikçiler, Fotoğrafçılar ve Saatçiler Esnaf Odası Başkanı Mehmet Havabulut ise konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı: “Türkiye’nin temel taşı olan esnaf ve sanatkârımızın zor günler geçirdiği şu dönemlerde esnaf kefalet kooperatiflerinden hazine destekli düşük faizli kredilerinin güncelleme yapılarak faiz artışına gidilmesi esnaflarımızın çekmiş olduğu kredilerin yükselmesine sebep olmuştur. 2 deprem yaşamış, iş merkezleri ve  işyerleri yıkılmış, ayakta durmakta zorlanan esnaflarımız toparlanamazken bu yapılan faiz artışı kabul edilemez. Ağır hasarları halen daha üzerinde bulunan esnafımıza faiz yükü bazı illerde kapsam dışı bırakılmışken Elazığ’ın da bu kapsama dahil edilmesi gerekmektedir. Şehrimizin milletvekillerinden bu konunun çözümü için yardımlarını bekliyor, esnaf ve sanatkarlarımız adına çağrıda bulunuyorum. Esnafı yaşat ki devlet yaşasın.”

EVSEN: "BU DÜZENLEME ÖLDÜRÜCÜ BİR DARBEDİR"

Konuyla ilgili gazetemize açıklamalarda bulunan Elazığ Kahveciler ve Kıraathaneciler Odası Başkanı Ferhat Evsen, şok düzenlemeye tepki göstererek şu değerlendirmeyi yaptı:

“Esnafımız bugün aldığı bir haberle büyük bir moral bozukluğu yaşadı. Son yıllarda büyük depremler yaşayan Elazığ’da gerçekten önemli destekler verildi. Esnaf da bu can suyunu kullandı ancak bugün alınan bir kararla krediler güncel faiz oranlarına göre düzenlendi. 6 şehir bu düzenlemeden muaf tutuldu ancak Elazığ dahil edilmedi. Depremi yaşayan 6 ille beraber Elazığ’ın da bu kapsama alınmasını istiyoruz. Bu düzenleme Elazığ’da esnafın ruhuna Fatiha okumak demektir. Esnaf bu şekilde ayakta duramaz. Siyasilerimize sesleniyoruz, Elazığ’da esnaf bugün sahipsiz kalmıştır. İnşallah bu haksızlığın önüne geçilir. Elazığ büyük depremler yaşadı bir de faiz depremi yaşamak istemiyoruz. Elazığ esnafı tüm yetkililerden bu müjdeyi bekliyoruz. Depremler nedeniyle Elazığ’da 38 bin konut, 4-5 bin işyeri yıkıldı. Can kaybı olmaması depremi yaşamadığımız anlamına gelmez. Bu faiz düzenlemesi öldürücü bir darbedir. Yetkililerden gerekli müjdeyi bekliyoruz.

KREDİ KULLANAN ESNAFTAN SERT TEPKİ

Elazığ’ın muaf tutulmadığı düzenlemeyle ilgili görüşlerini aldığımız ve Hazine Destekli bu kredileri kullanan esnaflar da karara sert tepki gösterdi. En büyük beklenti bir an önce Elazığ’ın bu düzenlemeden muaf tutulması yönünde. İşte esnafların görüşleri:

“ESNAFI BİTİRME KREDİSİ”

Kahvehane İşletmecisi Seyhan Ertarğın; “Çarşı merkezde 10 yıllık bir esnafım, zaten deprem pandemi ve enflasyona yenik düştük. Bende bu yaşananlardan sonra esnaf kredisi çektim. Çektiğim kredinin geçen yılkı oranıyla bu yılkı oranlar farklı bir boyutta.Bu esnafa destek paketi adı altında bize kredi verdiler. Verilen bu kredi esnaf destek kredisi değil. Esnafı bitirtme kredisiymiş demek. Sayın Cumhurbaşkanımızdan bir an önce bu konuda  yardım bekliyoruz.” dedi.

“OYUN İÇERİSİNDE KURAL DEĞİŞTİRİLMEZ”

Esnaf Fırat Dinç ise yaptığı açıklamada: “Ben yaklaşık 2 yıldır kredi kullanmışım. Bizler esnaflar olarak bu konuda çok mağduruz. Elazığ depremi, pandemi ve Kahramanmaraş depremlerini yaşadık. Biz bu krediyi kullandığımız dönemde bankalardan da kullanabilirdik. Bizler evimizi kooperatife ipotek ettik, kooperatife devletimize güvendik kredimizi kullandık. Oyun içerisinde kural değiştirilmez. Biz sabah bir baktık ki yüzde 25 ödemelerimiz artmış. Bu yapılan büyük bir haksızlık.  Benim 3 ayda bir 28 bin liralık olan ödemem 36 bin liraya yükseldi. Benim yaklaşık 15 taksitim var. Bu olmayacak bir hesap ben krediyi bankadan kullanmış olsaydım banka bana bunu yapamayacak, sabit ödemem olacaktı. Ben zaten evimi ipotek vermişim, siz bunu yükseltecekseniz madem ben bunu bankadan kullanırdım, niye geldim senden kullandım. Gidip özel bir bankadan ya da devletin bankasından kullanmış olsaydım bu böyle olmazdı. Bizim güvenimiz kalmadı. Biz esnaflar olarak zaten mağduruz, bu konuda bizim moralimizi çok bozdu. Biz yetkililerden bir sonuç bekliyoruz.  “Sahipsiz Elazığ” cümlesini de kullanmak istemiyoruz, kullandığımız zamanda diyorlar ki neden bu şekilde konuşuyorsunuz, bizde diyoruz ki kullandırmayın sahip çıkın o zaman.  Bildiğim kadarıyla Ak Parti Elazığ Milletvekili Ejder Açıkkapı bu kredi komisyonun içerisinde.  6 tane vilayeti bu işlere müdahil etmeyip Elazığ’ı eklemişler. Ya biz Elazığ olarak daha fazla yıprandık, illa ölmemiz mi gerekiyor? Yani yaşanan depremde 1-2 bin kişi ölseydi, o zaman mı tatmin olacaklardı. Rabbim bizi korudu evlerimiz dükkânlarımız zarar gördü ama ölüm olmadı. Hükümetten, yetkililerden, Elazığ bürokratlardan beklentilerimiz bunlar. Ben daha yeni bir hesaplama yaptım, yaklaşık 1 milyon ödeme esnaftan çıktı. Bildiğim kadarıyla Elazığ esnafının çoğu kooperatif kredisi kullanmış, her birine  yaklaşık 10 bin liradan ödeme yaptırsa 1 milyon gibi bir para ortaya çıkıyor.” sözleriyle tepki gösterdi. 

“ELAZIĞ’DA BU DÜZENLEMEDEN MUAF OLMALI”

Esnaf Rıdvan Yavuz  ise açıklamasında: “Biz Elazığ esnafı olarak 2020 Elazığ depremini yaşadık. Daha sonra Kahramanmaraş depremleriyle sarsıldık. Artan maliyetler, kira giderleri ve kötüye giden enflasyon karşısında adeta bir çöküş yaşadık. Pandemi döneminde de çok büyük sorunlar yaşadık. Neden Elazığ hiçbir zaman deprem yaşayan iller arasında yer almadı? Bizleri hep dışarıda bıraktılar. Bizler de Kahramanmaraş depremlerinden etkilenen diğer 6 il gibi bu karardan muaf tutulmak istiyoruz.” ifadelerine yer verdi.