Doğal Klima Buzluk Mağarası

 Yaz aylarında yüksek sıcaklıklarda bile içi çok serin olan buzluk mağarasının bu özelliği gelen ziyaretçilerin ilgisini çekiyor. Eski zamanlarda halk burayı adeta bir buzdolabı şeklinde kullanması da mağaranın ilginç özelliklerinden bir tanesidir. Yazın daha erken bozulacak olan et peynir vb. ürünler burada saklanırmış bu gelenek günümüzde kadar azalsa da halen daha Harput’ta devam etmektedir. Mağaranın jeomorfolojik özelliklerinden dolayı yazın en sıcak aylarında bile içinde buz tabakaları oluşmaktadır. Bir diğer özelliği ise mağara çıkışının çok fazla bir mesafe sonra bitmesidir.

Buzluk mağarasının derinliği 150-200 metre arasındadır. Dünyada bu çeşit mağaraların sayısı azdır. Buzluk mağarası da dünyada bu çeşit 45 mağaradan bir tanesidir. Buzluk mağarası üzerindeki çöküntü dolini doğu ve batı yönünde 110 m. boyunda, 50 genişliğinde elips şeklindedir. Dolin mağaraya düşen yağışları bünyesinde topladığı için mağaranın su deposu görevini görmektedir. Mağaranın giriş kısmında eyvan diye tabir edilen balkon kısmı vardır. Bu kısım 10 veya 15 kişinin bir arada oturmasını sağlayacak kapasiteye sahiptir. Bu kısımdan sonra aydınlatma yapılan merdivenlerden bu tabakalarının oluşturduğu birinci kısma inilmektedir. Mağarada oluşan yer altı hava akımından dolayı içine girildiği zaman üşünecek derecede bir soğukluk oluşmaktadır.  Eski yıllarda insanlar mağaradan çıkardıkları buz kalıplarını hayvan sırtında Harput’a getirip bunları satarak para kazanıyorlardı. Kış aylarında ise tam tersi bir durum olmakta mağaranın içinde buz oluşmamakta ve sıcak bir hava oluşmaktadır. Yöre halkı tarafından mağarada oluşan buzların hastalıkların tedavisinde kullanıldığı söylenmektedir. Buzluk mağarasının oluşum tarihinin Harput’un kuruluş tarihinden bile daha eski olduğu bilinmektedir. Buzluk kayalıklarından kuzey yönüne bakıldığı zaman Keban baraj gölünün masmavi suları ve Pertek ilçesinin yeşilliği birbirine karışmasıyla müthiş bir görüntü ortaya çıkmaktadır. Yaz aylarında sıcaklığı eksi 10 dereceye kadar düşen buzluk mağarasına yeterli önem verilirse kentimizin en fazla turist çeken yerlerinden biri olacağı şüphesiz bir durumdur.