ÇOCUKLARDA OKUL FOBİSİ NASIL YENİLİR?
BAŞAK MERAL GÜNDÜZ/Elazığ Bahçeşehir Koleji Psikolojik Danışma ve Rehberlik öğretmeni Hülya ERCAN, çocuklarda okul fobisi oluşmaması için bazı uyarılarda bulundu.
Okul fobisinin birçok nedene bağlı olduğunu açıkladı.
Okul Fobisi Nedir?
Öncelikle fobi kişinin belirli durum, canlı-cansız varlık veya mekana yönelik olarak hissettiği ileri düzeydeki korku hali olarak tanımlanmaktadır. Şiddetli bir endişe nedeniyle çocuğun okula gitmek istememesi durumudur. Çocuk okulda güvende olmayacağını hissedebilir ve ayrılık anksiyetesi yaşayabilir. Çocukta aşırı kaygı ve stres durumları ortaya çıkabilir. Okul fobisi için tek bir neden belirtilemez. Çocuğun kişilik yapısı, ailenin yaklaşımı ve çevre ilişkisi gibi birçok faktör bulunmaktadır.
Okul Fobisi Belirtileri Nelerdir?
* Belirli oranda fiziksel belirtiler; karın ağrıları, bulantı – kusma hissi, iştahsızlık, keyifsizlik
* Enerji kaybı, isteksizlik
* Okulda ve evde nedensiz ağlama veya dikkat çekmeye yönelik davranışlar sergileyebilir
* Evden ayrılmada güçlük
* Aşırı gergin ve huzursuz olma durumu
* Alıngan ve sinirli olma
* Okul sorumluluklarından kaçınma
* Anneye sıkıca yapışma, tepinme, kahvaltı yapmama
Okul Fobisi Nedenleri Nelerdir?
* Ayrılık Anksiyetesi: Evden ya da birinci bağlanma figüründen ayrılmaya bağlı olarak oluşan aşırı korku yaşama durumudur.
* Yeni Deneyimlerle Baş Etme: Okul kurallarını öğrenme, çevreye uyum sağlama ve kişisel disiplini geliştirme gibi birçok faktörle karşı karşıya kalabilir.
* Gerçekçi Olmayan Yüksek Beklentiler: Yetişkinlerin beklentileriyle mücadele etmek, bazı çocuklarda strese yol açan başlıca etkendir. Daha çok, mükemmeliyetçi ebeveyn tutumu sonucu oluşmaktadır.
* Güvende Hissetmeme: Çocuk güveni ailede kazanır. Aile ortamı sağlıksız olan çocuk hiçbir zaman güvende hissetmez. Güvensizlik sonucu da özgüven eksikliği meydana gelir. Sonucunda çocuk korkular geliştirir
* Kendini Yalnız Hissetme: Çocuğun alışkın olmadığı bir ortama girmesi sonucunda ortaya çıkmaktadır.
Okul Fobisinin Bir Süresi Var Mıdır?
Belli bir zaman aralığı söylemek mümkün değildir. Bu süreçte önemli olan anne ve babanın öğretmenle gerçekleştirmiş olduğu işbirliği çok önemlidir. Önemli olan bu sürecin sağlıklı bir şekilde atlatılmasıdır.
Akut ve Kronik Okul Fobisi Nedir?
Okul fobisi tepkileri ilk görülmeye başladığı andan itibaren şiddetli bir takım belirtiler ortaya çıkar. Akut okul fobisi olan çocuklar evde kaldıkları sürece mutludurlar. Arkadaş ilişkilerinde ve sosyal faaliyetlerde etkin katılım sağlar. Akut okul korkusu ilköğretimden liseye kadar her yaştan, her kültürde görülebilir.
Kronik okul korkusu ise zamanla oluşur. Kronik okul korkusu, akut okul korkusunun tam tersine bir takım uyum problemlerini içerir. Kronik okul korkusu olan çocuklar sadece okuldan değil, aynı zamanda önceden zevk aldıkları faaliyetlerden de uzaklaşmaya başlarlar.
Okul Fobisi Görülen Çocukların Ortak Özellikleri Nelerdir?
Ebeveynleri aşırı koruyucu ailelerden oluşmaktadır. Attıkları her adımda anne-babanın onayını beklerler. Tek başlarına bir şey yapmak istemezler. Uslu, uyumlu ve anneye aşırı bağımlılıkları vardır. Anneden ayrılma korkusu yaşarlar. İsteklerinin anında karşılanmasını isterler, karşılanmadığında huzursuzluk yaratıp ağlayabilen yapıdadırlar.
Okul Fobisi İçin Alınacak Önlemler Nelerdir?
* Okul çalışanlarından yardım isteyin
* Çocuğunuza özgüven kazandırın
* Okulun amacını açıklayın
* Empati kurmaya çalışın
* Çocuğunuza karşı her konuda kararlı davranın
Okul Fobisi İle Karşı Karşıya Kalan Ailelere Önerileriniz Nelerdir?
Çocuklar okula gitmek istemedikleri için cezalandırılmamalı, suçlanmamalı ve okula gitmesinin gerekliliği konusunda net bir tavır sergilenmelidir. Çocuğunuzu korkuları hakkında konuşmaya teşvik edin. Okulda acil bir durum olduğunda çocuklarla kimin ilgileneceğini ve korkuları olduğunda okulda kimlerle konuşabileceği hakkında bilgi veriniz.
Okula gitmeden önce uzun vedalaşmalardan kaçınılmalıdır.Okul fobisi olan çocuklar okula katılımı aşamalı olarak gerçekleştirilmelidir. Çocuk okula başlamadan önce okul ve öğretmenler hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Okulda olduğu zamanlardaki ayrılığın geçici bir durum olduğu açıklanmalıdır...
Çocuğu okula başlayacak olan aileler için ivedi önerim, okulu çocuklarınızın gözünde dev haline getirmemeniz ve çocuğunuzu çok büyük törenlerle okula göndermeye kalkmamanızdır.