ÇOCUKLARDA BADEMCİK VE GENİZ ETİ NE ZAMAN ALINMALI?
BAŞAK MERAL GÜNDÜZ/Elazığ Özel Doğu Anadolu Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları (KBB) Uzmanı Op. Dr. Mücahit Yıldız, Bademcikler (Tonsil) ve geniz eti (Adenoid)´nin vücudun bağışıklık sisteminde rol alan dokulardan olduğunu ancak bazı durumlarda vücutta bulunmalarının risk taşıdığını söyledi.
Özellikle çocukluklarda sık karşılaşılan bademcik ve geniz eti hastalıkları ile ilgili bilgiler veren Op. Mücahit Yıldız; “Bademcikler ve geniz eti yutak bölgesini çeviren lenf dokusu grubunun bir parçasını oluştururlar. Nefes alıp verirken ve yemeklerle vücudumuza giren zararlı maddeleri ilk karşılayan ve tepki veren birer bekçi konumundadırlar. Ancak, zamanla, genetik ve diğer faktörlerle birlikte bademcik ve geniz eti işlevlerini tam yerine getiremez ve artık vücuda zarar vermeye başlar. İşte bu dönemlerde dikkat edilmeli ve KBB uzmanlarına mutlaka muayene olunmalıdır” dedi.
Mücahit Yıldız, çocuklarda geniz eti ve bademcik sorunları ile ilgili olarak şunları söyledi: Ağzı açık uyuma, horlaması varsa, uykuda nefesi kesiliyorsa, konuşma bozukluğu ve yutma güçlüğü oluyorsa, alerjik yapısı varsa, sık ateşli boğaz enfeksiyon geçiriyorsa, çocukta uyku bozukluğuna bağlı dikkat eksikliği ve okul başarısızlığı başlamışsa, fiziksel olarak büyümede yaşıtlarına göre geride kalmışsa mutlaka bir KBB uzmanına muayene olunması gerekir” dedi. Ayrıca bademciklerin büyüklüğünde bariz asimetri ve fark varsa da operasyon tümör şüphesiyle önerilir.
Bademciklerin ameliyatla alınması için bazı belirtiler olduğunu ifade eden Yıldız, “ Solunum güçlüğü, yutma güçlüğü, konuşma bozukluğu, uyku bozuklukları ve horlamaya neden olacak kadar büyük bademcik varlığı. Son 1 yıl içerisinde 7 ve daha fazla; son 2 yıl içerisinde her yıl 5 ve daha fazla, son 3 yıl içerisinde her yıl 3 ve daha fazla tekrarlayan bademcik iltihabı geçirme, 3 ay ve üzerinde süren tırmalayıcı boğaz ağrısı ile birlikte kötü ağız kokusu görülmesi. Geniz etinin alınması gereken durumları da şu şekilde sıralayabiliriz: Burun solunumunun bozulması.
Ağızdan soluma, horlama ve uykuda solunum durması (apne) gibi solunum problemleri. Burun, geniz ve sinüslerin tekrarlayan veya müzminleşen iltihapları. İşitme azlığı ile birlikte sık geçirilen orta kulak iltihapları ( 6 ayda 3 kez veya senede 4 kez) ve orta kulakta sıvı birikmesi (seröz otit). Bu belirtiler varsa ve KBB uzmanı gerekli teşhisi koyduktan sonra ameliyat yapılabilir. Geniz eti ve bademcik ameliyatı aynı seansta yapılır. Bademcik ve geniz eti operasyonları nispeten riski az müdahalelerdir fakat her cerrahi müdahalenin belli riskleri vardır. Özellikle çocuk yaş grubunda bu operasyonlar daha sık uygulandığı için hem cerrahi, hem anestezi oldukça titiz yapılmalıdır.”
Mücahit Yıldız, geniz eti ve bademcik ameliyatı sonrasında dikkat edilmesi gereken durumlar hakkında ise şunları söyledi: Ameliyat sonrası size anlatılan gıda kısıtlamalarına uyulması gerekmektedir. Aksi halde kanama gerçekleşebilir. Sıvı ve yumuşak gıdalar tercih edilmelidir. Ameliyattan sonra doktorunuzun vereceği karara göre belli bir süre boğazı tahriş edecek acı, baharatlı, asitli veya sert yiyeceklerden kaçınılmalıdır. Alkol ve sigara kullanılmamalıdır. Ameliyat sonrası özellikle sıvı gıda alımına dikkat edilmeli ve yeterli miktarda sıvı alınmalıdır. Ameliyat sonrası 2 haftaya kadar özellikle yetişkinlerde ağrı olur ve hasta yeme- içme zorluğu çeker, ağrı kontrolü mutlaka sağlanarak yeme içme de ısrarlı olunmalıdır. Yoksa kanama riski artar. Genellikle 2 hafta sonunda büyük oranda yara iyileşmesi gerçekleşir ve hasta normal diyete başlayabilir.”