SEDEF HASTALIĞI BASİT BİR RAHATSIZLIKTAN ÖTEDİR
Bu konuda Deri ve zührevi hastalıkları uzmanı Dr
Bu konuda Deri ve zührevi hastalıkları uzmanı Dr.NEŞE GÖÇER GÜROK gazetemize açıklamalarda bulundu.
SEDEF HASTALIĞI NEDİR HOCAM ANLATIRMISINIZ?
Psoriasis de denen sedef, hastalığın bulunduğu yerde kızarıklık şeklinde kendini gösteren, zaman zaman ortaya çıkan, müzmin bir deri hastalığıdır. Derinin üst tabakasının kalınlaşıp, büyümesiyle sedef renginde kabuklanmalar görülür. Deri birkaç günde bir kendini yenilemeye başlar. Derinin üstünde ölü hücre tabakası artmıştır.
Vücudun bir çok bölgesinde belirtisi görülse de, sıklıkla dirsekler, dizler, saçlı deri, bel bölgesi ve tırnaklarda ortaya çıkar. Bazı hastalarda hafif, bazılarında şiddetli seyreder. Vücudun bir çok yerinde sedef şeklindeki kızarıklık ve kabuklanma görülebilir. Tedavi edilebilir bir sorundur.
Toplumun ortalama yüzde 2'sinde görülür. Bu durum hastalığın ne kadar sık görüldüğünü ortaya koyar. Genç yaşta ortaya çıkma ihtimali daha fazladır. Ailede bu hastalığın olması, sedef hastası olma eğilimini arttırır. Ayrıca sedef, mikropların neden olmadığı bir hastalık olduğundan, bulaşıcı değildir.
SEDEF NASIL BİR HASTALIKTIR?
Sedef (psoriasis)toplumun %2'sini ilgilendiren sık görülen bir deri hastalığıdır. Kadın ve erkeklerde eşit oranda ve her yaşta görülebilir, beklenmedik bir şekilde ortaya çıkıp kaybolabilir. Bulaşıcı bir hastalık değildir.
Belirtileri: Sedef bazen kaşıntılı olabilen üzeri beyaz kepeklerle kaplı kızarıklıklara neden olur. Bunlar; en sık saçlı deri, diz ve dirseklerde görülür. Tırnak tutulumuna bağlı olarak tırnaklarda çukurlanmalar, renk ve şekil değişikliği görülür. Eklemlerde tutulabilir, eklem hareketleri sertleşir ve ağrılı olur.
Sedefin değişik şekilleri vardır. Her sedef birbirinin aynısı değildir. Çocuklarda, yetişkinlerde, yaşılarda farkli özellikler gösterebilir. Çocuklarda kırmızı renkli, kepekli belirtiler vardır. Yetişkinlerde ise hastalığın bütün belirtileri görülür. Kabarıklıklar giderek genişler ve kabuklanmalar ortaya çıkar. Yaşlılarda daha büyük çapta belirtiler görülür. Deri kalınlaşmıştır.
Deride; sınırları belli, pembe renkli bir plak, yüzeyinde gümüş renginde kabarıklıklar ile karakterizedir. Bu oluşum, kurudur ve kazınırsa kanayan noktalar şeklindedir. Elinizi, derinize sürttüğünüzde toz gibi olur. Daha önce belirttiğimiz yerlerde sıklıkla görülür. Tırnak yüzeyinde küçük çukurlanmalar vardır ve tırnak, yatağından ayrılır. Kalınlaşan ya da kırılan tırnak değişiklikleri görülür. Hatta sararma mevcuttur. Tedavisi kolay değildir.
Ayrıca kasıklarda, koltuk altında, genital bölgede hastalığın belirtisi ortaya çıkabilir. Sedef hastalarında, eklem iltihaplanması görülme ihtimali az değildir. Bazılarında bu iltihaplanma, hareket kısıtlılığına yol açar. Dolayısıyla eklem ağrısı da hastanın şikayetleri arasındadır.
Guttat sedef hastalığı: Deride küçük, kırmızı ve kabuklu kabarıklıklar oluşur. Genelde çocuklara görülen bu durum zamanla kendiliğinden geçer. Boğaz iltihabından sonra görülmesi niçin çocuklara görüldüğünü açıklamaktadır.
Sedef hastalığının nedenleri: Sedef hastalığında deri hücrelerinin çoğalma döngüsü artmıştır ve normalde 3-4hafta iken bu hastalıkta 3-4 gün gibi kısa sürer. Bunun sebepleri halen tam olarak anlaşılamamıştır. Bazı kişiler özellikle ailesinde sedef hastalığı olanlar hastalığa daha yatkın olurlar. Sedef hastalığını boğaz enfeksiyonu, stres, deri hasarı gibi dış etkenler tetikleyebilir. Ancak çoğu hastada neden saptanmaz. Aşırı alkol alımı, sigara, bazı ilaçlar sedefi kötüleştirebilir.
SEDEF HASTALIĞININ SEBEPLERİ VE TETİKLEYİCİLERİ VAR MI?
Hastalığın, kesin olarak sebebi bilinmemekle beraber, beyaz kan hücrelerindeki bir anormdigerik sonucu gelişebildiği düşünülmektedir. İltihap oluşur ve deri dökülmeye başlar. Deride meydana gelen kesikler, kaşıma, aşırı güneş yanması sonucu ortaya çıkabilir. Mikrobik bir hastalık değildir ve açık bir yara şeklinde değildir. Diğer insanlara bulaşması, onların sağlığında herhangi bir sorun oluşturması söz konusu değildir.
Yaralanmalar, tramvalar, bazı hastalıklar (eklem romatizması, mikropların neden olduğu hastalıklar, boğaz enfeksiyonu) ve kanser gibi bazı hastalıklarda kullanılan, bağışıklık sistemini azaltan ilaçların kullanılmasıyla sedef riski artar. Özellikle streptokok türü bakterilerin yol açtığı infeksiyonlar sonucu ortaya çıkabilir.
Bunların dışında stres, önemli bir faktördür. Ani şoklar, psikolojik bozukluklar sedefin daha da şiddetlenmesine yol açar. Sedefin ortaya çıkmasında ya da şiddetlenmesinde bazı ilaçlar da rol oynamaktadır. Ayrıca kalsiyum azlığı, hormonal etkilerin sedefin oluşumunda etkili olduğu düşünülmektedir.
SEDEF HASTALIĞININ TÜRLERİ VAR MIDIR?
En sık görülen şekli kronik plak gibi psoriasisdir. Uzun süre kalıcı plaklar, dizler, dirsek gövde ve saçlıderi de daha sık olmak üzere her yerde görülebilir. Guttat psoriasis diğer bir şeklidir. En çok çocuklarda görülür ve grip ile tetiklenebilir. Guttat psoriasisdeki yamalar çok sayıda ve küçüktür. Eritrodermik psoriasis ise sedef plaklarının keskin sınırlarını kaybedip genişleyerek birleşmeleri sonucu oluşur. Tüm deri kızarıktır. Püstüler psoriasis ise iki şekilde görülür. Birincisi en sık görüleni avuç içi ve ayak tabanlarını tutar. Burada kızarık alanlarda sarı iltihaplı noktalar görülür. Daha yaygın olan diğer püstüler psoriasis tipinde ise derinin her yeri etkilenebilir ve çok daha ciddi bir hastalıktır.
KİMLERDE HANGİ YAŞ GRUPLARINDA DAHA SIK GÖRÜLÜR?
Her iki cinsi eşit oranda tutar fakat kadınlarda başlangıç yaşı daha erken olma eğilimindedir. Her yaşta görülebilmekle birlikte, hastalığın ortaya çıkışı 15–20 ve 55–60 yaşları arasında belirgin artışgöstermektedir.
SEDEF HASTALIĞI TANISI NASIL KONULUR?
Tanı konması için öncelikle bir cilt hastalıkları uzmanına muayene olmanız gerekir. Yapılan fiziki muayene ile hastalık teşhis edilebilir. Hastalığın nadir de olsa tanısı konması güçleşebilir. Bu durumda deriden parça alınarak yapılan tetkikler sonucu tanı konur. Genelde kan testi yapılmaz.
Hastalığın şiddeti, seyri, yerleştiği yer hastalığın tipi ve uygulanacak tedavini şekli için fikir verir. Uygun tedaviyle kontrol altına alınsa da kronik bir hastalıktır ve hastanın yaşamını etkiler.
SEDEF HASTALIĞI BULAŞICI BİR HASTALIK MIDIR?
Bulaşıcı bir hastalık değildir ancak genetik (ailesel) geçiş olabilir.Sedef Hastalığı genetik bir cilt problemidir. Halk arasında bulaşıcı bir hastalık olarak bilinen sedef hastalığı, aslında kişinin tamamen kendi cilt problemidir ve başka insanlara bulaşmaz. Sedef Hastalığı, kişinin kendi vücudunda sedef hastalığının görüldüğü alanların dışındaki alanlara bile sıçraması veya bulaşması oldukça zordur. Mikrobik bir hastalık değildir ve açık bir yara şeklinde görülmez. Sedef Hastalığı bulaşıcı değildir ve diğer insanların sağlığında herhangi bir sorun oluşturmaz.
KRONİK BİR HASTALIK MIDIR?
Evet, iyileşme ve alevlenmelerle seyreden kronik bir hastalıktır.
SEDEFİN KESİN BİR TEDAVİSİ VAR MIDIR?
Psoriasis, depresyon ve kronik akciğer hastalığında sonra ruhsal etkileri en fazla olan üçüncü hastalık, konjestif kalp yetmezliğinden sonra da fiziksel etkileri en fazla olan ikinci hastalıktır. Tedavi seçiminde hastanın yaşı, cinsiyeti, genel durumu, psoriasisin yaygınlığı, süresi, tipi, daha önce uygulanan tedaviler, sosyo-ekonomik durumu, psişik durum, eşlik eden hastalıklar göz önüne alınmalıdır.
Tedavi yöntemleri: Topikal tedavi, fototerapi ve sistemik tedaviler olarak üç grup altında incelenebilir.
Sedef hastalığının tedavisinde köklü çözüm getirip hastalığı ortadan kaldıracak bir yöntem ve olanak yoktur. Fakat var olan belirtiler tedavi edilir ve yenilerin çıkmasını önlemek için gereken önlemler yeterince alınırsa, uzun süre lezyonsuz dönemler sağlanabilir.
Tedavide amaç en az yan etki ile olabilecek en iyi iyileşmeleri elde etmek ve iyilik halini uzun süre sürdürebilmektir. Hastalığın, her hastaya uyabilen tedavi şekilleri yoktur ve her hasta için uygun olan tedavi şeklini hekim belirler.
SEDEF HASTALIĞI BİTKİSEL TEDAVİYE CEVAP VERİR Mİ?
Sedef kronik bir hastalıktır yani uzun yıllar devam eder. Bitkisel tedavi adı altında bir çok maddeler piyasada bulunmaktadır. Bunların hiçbirisinin bilimsel bir geçerliliği bulunmamaktadır. Sadece geçici bir iyileşme görülebilir. Hastaların daha bilimsel ve kontrollü tedavi almaları gereklidir. Düzenli ve dikkatli takipleri önemlidir.
SEDEFİ OLANLAR CİLT BAKIMINDA NELERE DİKKAT ETMELİDİR?
Sedef hastalarının uygun bir cilt bakımına ihtiyaçları vardır. Sedefli hastaların cilt hücrelerinin bölünmeleri normale göre daha hızlıdır. Bu vücudun etkilenen bölgelerinde kepeklerle kaplı kızarıklıklara yol açar. Kullanılacak kozmetiklerin katkı maddesi az ve bileşiminin fizyolojik olması gereklidir. Ayrıca cildin barier fonksiyonunu desteklemesi şarttır. Gereksiz kozmetikten uzak durulmalıdır. Ancak banyoda kullanılan sabun ve şampuanların dermotolog tarafından önerilen özel ürünler olmasına dikkat edilmelidir.
SEDEF HASTALIĞI NEDİR HOCAM ANLATIRMISINIZ?
Psoriasis de denen sedef, hastalığın bulunduğu yerde kızarıklık şeklinde kendini gösteren, zaman zaman ortaya çıkan, müzmin bir deri hastalığıdır. Derinin üst tabakasının kalınlaşıp, büyümesiyle sedef renginde kabuklanmalar görülür. Deri birkaç günde bir kendini yenilemeye başlar. Derinin üstünde ölü hücre tabakası artmıştır.
Vücudun bir çok bölgesinde belirtisi görülse de, sıklıkla dirsekler, dizler, saçlı deri, bel bölgesi ve tırnaklarda ortaya çıkar. Bazı hastalarda hafif, bazılarında şiddetli seyreder. Vücudun bir çok yerinde sedef şeklindeki kızarıklık ve kabuklanma görülebilir. Tedavi edilebilir bir sorundur.
Toplumun ortalama yüzde 2'sinde görülür. Bu durum hastalığın ne kadar sık görüldüğünü ortaya koyar. Genç yaşta ortaya çıkma ihtimali daha fazladır. Ailede bu hastalığın olması, sedef hastası olma eğilimini arttırır. Ayrıca sedef, mikropların neden olmadığı bir hastalık olduğundan, bulaşıcı değildir.
SEDEF NASIL BİR HASTALIKTIR?
Sedef (psoriasis)toplumun %2'sini ilgilendiren sık görülen bir deri hastalığıdır. Kadın ve erkeklerde eşit oranda ve her yaşta görülebilir, beklenmedik bir şekilde ortaya çıkıp kaybolabilir. Bulaşıcı bir hastalık değildir.
Belirtileri: Sedef bazen kaşıntılı olabilen üzeri beyaz kepeklerle kaplı kızarıklıklara neden olur. Bunlar; en sık saçlı deri, diz ve dirseklerde görülür. Tırnak tutulumuna bağlı olarak tırnaklarda çukurlanmalar, renk ve şekil değişikliği görülür. Eklemlerde tutulabilir, eklem hareketleri sertleşir ve ağrılı olur.
Sedefin değişik şekilleri vardır. Her sedef birbirinin aynısı değildir. Çocuklarda, yetişkinlerde, yaşılarda farkli özellikler gösterebilir. Çocuklarda kırmızı renkli, kepekli belirtiler vardır. Yetişkinlerde ise hastalığın bütün belirtileri görülür. Kabarıklıklar giderek genişler ve kabuklanmalar ortaya çıkar. Yaşlılarda daha büyük çapta belirtiler görülür. Deri kalınlaşmıştır.
Deride; sınırları belli, pembe renkli bir plak, yüzeyinde gümüş renginde kabarıklıklar ile karakterizedir. Bu oluşum, kurudur ve kazınırsa kanayan noktalar şeklindedir. Elinizi, derinize sürttüğünüzde toz gibi olur. Daha önce belirttiğimiz yerlerde sıklıkla görülür. Tırnak yüzeyinde küçük çukurlanmalar vardır ve tırnak, yatağından ayrılır. Kalınlaşan ya da kırılan tırnak değişiklikleri görülür. Hatta sararma mevcuttur. Tedavisi kolay değildir.
Ayrıca kasıklarda, koltuk altında, genital bölgede hastalığın belirtisi ortaya çıkabilir. Sedef hastalarında, eklem iltihaplanması görülme ihtimali az değildir. Bazılarında bu iltihaplanma, hareket kısıtlılığına yol açar. Dolayısıyla eklem ağrısı da hastanın şikayetleri arasındadır.
Guttat sedef hastalığı: Deride küçük, kırmızı ve kabuklu kabarıklıklar oluşur. Genelde çocuklara görülen bu durum zamanla kendiliğinden geçer. Boğaz iltihabından sonra görülmesi niçin çocuklara görüldüğünü açıklamaktadır.
Sedef hastalığının nedenleri: Sedef hastalığında deri hücrelerinin çoğalma döngüsü artmıştır ve normalde 3-4hafta iken bu hastalıkta 3-4 gün gibi kısa sürer. Bunun sebepleri halen tam olarak anlaşılamamıştır. Bazı kişiler özellikle ailesinde sedef hastalığı olanlar hastalığa daha yatkın olurlar. Sedef hastalığını boğaz enfeksiyonu, stres, deri hasarı gibi dış etkenler tetikleyebilir. Ancak çoğu hastada neden saptanmaz. Aşırı alkol alımı, sigara, bazı ilaçlar sedefi kötüleştirebilir.
SEDEF HASTALIĞININ SEBEPLERİ VE TETİKLEYİCİLERİ VAR MI?
Hastalığın, kesin olarak sebebi bilinmemekle beraber, beyaz kan hücrelerindeki bir anormdigerik sonucu gelişebildiği düşünülmektedir. İltihap oluşur ve deri dökülmeye başlar. Deride meydana gelen kesikler, kaşıma, aşırı güneş yanması sonucu ortaya çıkabilir. Mikrobik bir hastalık değildir ve açık bir yara şeklinde değildir. Diğer insanlara bulaşması, onların sağlığında herhangi bir sorun oluşturması söz konusu değildir.
Yaralanmalar, tramvalar, bazı hastalıklar (eklem romatizması, mikropların neden olduğu hastalıklar, boğaz enfeksiyonu) ve kanser gibi bazı hastalıklarda kullanılan, bağışıklık sistemini azaltan ilaçların kullanılmasıyla sedef riski artar. Özellikle streptokok türü bakterilerin yol açtığı infeksiyonlar sonucu ortaya çıkabilir.
Bunların dışında stres, önemli bir faktördür. Ani şoklar, psikolojik bozukluklar sedefin daha da şiddetlenmesine yol açar. Sedefin ortaya çıkmasında ya da şiddetlenmesinde bazı ilaçlar da rol oynamaktadır. Ayrıca kalsiyum azlığı, hormonal etkilerin sedefin oluşumunda etkili olduğu düşünülmektedir.
SEDEF HASTALIĞININ TÜRLERİ VAR MIDIR?
En sık görülen şekli kronik plak gibi psoriasisdir. Uzun süre kalıcı plaklar, dizler, dirsek gövde ve saçlıderi de daha sık olmak üzere her yerde görülebilir. Guttat psoriasis diğer bir şeklidir. En çok çocuklarda görülür ve grip ile tetiklenebilir. Guttat psoriasisdeki yamalar çok sayıda ve küçüktür. Eritrodermik psoriasis ise sedef plaklarının keskin sınırlarını kaybedip genişleyerek birleşmeleri sonucu oluşur. Tüm deri kızarıktır. Püstüler psoriasis ise iki şekilde görülür. Birincisi en sık görüleni avuç içi ve ayak tabanlarını tutar. Burada kızarık alanlarda sarı iltihaplı noktalar görülür. Daha yaygın olan diğer püstüler psoriasis tipinde ise derinin her yeri etkilenebilir ve çok daha ciddi bir hastalıktır.
KİMLERDE HANGİ YAŞ GRUPLARINDA DAHA SIK GÖRÜLÜR?
Her iki cinsi eşit oranda tutar fakat kadınlarda başlangıç yaşı daha erken olma eğilimindedir. Her yaşta görülebilmekle birlikte, hastalığın ortaya çıkışı 15–20 ve 55–60 yaşları arasında belirgin artışgöstermektedir.
SEDEF HASTALIĞI TANISI NASIL KONULUR?
Tanı konması için öncelikle bir cilt hastalıkları uzmanına muayene olmanız gerekir. Yapılan fiziki muayene ile hastalık teşhis edilebilir. Hastalığın nadir de olsa tanısı konması güçleşebilir. Bu durumda deriden parça alınarak yapılan tetkikler sonucu tanı konur. Genelde kan testi yapılmaz.
Hastalığın şiddeti, seyri, yerleştiği yer hastalığın tipi ve uygulanacak tedavini şekli için fikir verir. Uygun tedaviyle kontrol altına alınsa da kronik bir hastalıktır ve hastanın yaşamını etkiler.
SEDEF HASTALIĞI BULAŞICI BİR HASTALIK MIDIR?
Bulaşıcı bir hastalık değildir ancak genetik (ailesel) geçiş olabilir.Sedef Hastalığı genetik bir cilt problemidir. Halk arasında bulaşıcı bir hastalık olarak bilinen sedef hastalığı, aslında kişinin tamamen kendi cilt problemidir ve başka insanlara bulaşmaz. Sedef Hastalığı, kişinin kendi vücudunda sedef hastalığının görüldüğü alanların dışındaki alanlara bile sıçraması veya bulaşması oldukça zordur. Mikrobik bir hastalık değildir ve açık bir yara şeklinde görülmez. Sedef Hastalığı bulaşıcı değildir ve diğer insanların sağlığında herhangi bir sorun oluşturmaz.
KRONİK BİR HASTALIK MIDIR?
Evet, iyileşme ve alevlenmelerle seyreden kronik bir hastalıktır.
SEDEFİN KESİN BİR TEDAVİSİ VAR MIDIR?
Psoriasis, depresyon ve kronik akciğer hastalığında sonra ruhsal etkileri en fazla olan üçüncü hastalık, konjestif kalp yetmezliğinden sonra da fiziksel etkileri en fazla olan ikinci hastalıktır. Tedavi seçiminde hastanın yaşı, cinsiyeti, genel durumu, psoriasisin yaygınlığı, süresi, tipi, daha önce uygulanan tedaviler, sosyo-ekonomik durumu, psişik durum, eşlik eden hastalıklar göz önüne alınmalıdır.
Tedavi yöntemleri: Topikal tedavi, fototerapi ve sistemik tedaviler olarak üç grup altında incelenebilir.
Sedef hastalığının tedavisinde köklü çözüm getirip hastalığı ortadan kaldıracak bir yöntem ve olanak yoktur. Fakat var olan belirtiler tedavi edilir ve yenilerin çıkmasını önlemek için gereken önlemler yeterince alınırsa, uzun süre lezyonsuz dönemler sağlanabilir.
Tedavide amaç en az yan etki ile olabilecek en iyi iyileşmeleri elde etmek ve iyilik halini uzun süre sürdürebilmektir. Hastalığın, her hastaya uyabilen tedavi şekilleri yoktur ve her hasta için uygun olan tedavi şeklini hekim belirler.
SEDEF HASTALIĞI BİTKİSEL TEDAVİYE CEVAP VERİR Mİ?
Sedef kronik bir hastalıktır yani uzun yıllar devam eder. Bitkisel tedavi adı altında bir çok maddeler piyasada bulunmaktadır. Bunların hiçbirisinin bilimsel bir geçerliliği bulunmamaktadır. Sadece geçici bir iyileşme görülebilir. Hastaların daha bilimsel ve kontrollü tedavi almaları gereklidir. Düzenli ve dikkatli takipleri önemlidir.
SEDEFİ OLANLAR CİLT BAKIMINDA NELERE DİKKAT ETMELİDİR?
Sedef hastalarının uygun bir cilt bakımına ihtiyaçları vardır. Sedefli hastaların cilt hücrelerinin bölünmeleri normale göre daha hızlıdır. Bu vücudun etkilenen bölgelerinde kepeklerle kaplı kızarıklıklara yol açar. Kullanılacak kozmetiklerin katkı maddesi az ve bileşiminin fizyolojik olması gereklidir. Ayrıca cildin barier fonksiyonunu desteklemesi şarttır. Gereksiz kozmetikten uzak durulmalıdır. Ancak banyoda kullanılan sabun ve şampuanların dermotolog tarafından önerilen özel ürünler olmasına dikkat edilmelidir.