Orcik neden bu kadar özel? Elazığlıların yüzyıllardır sakladığı tarif ortaya çıktı!
Elazığ'da orcik geleneği (cevizli sucuk), bölgenin tarihi ve kültürel zenginliklerinden biridir. Orcik geleneğinin, yaklaşık olarak 500-600 yıllık bir geçmişe sahip olduğu iddia ediliyor. İşte Orcik geleneği ile ilgili bilinmeyenler…
Elazığ, zengin kültürel mirası ve eşsiz lezzetleriyle Türkiye’nin en dikkat çekici illerinden biri olarak bilinir. Bu lezzetlerin başında ise “orcik” adı verilen geleneksel tatlı gelir. Yüzyıllardır süregelen bir gelenek olan orcik, hem Elazığ halkının sofralarını süslüyor hem de şehrin dışına taşan bir marka değeri taşıyor.
Orcik, aslında ceviz ve üzümün eşsiz uyumunu temsil eden bir tatlıdır. Yapımı oldukça zahmetli olsa da ortaya çıkan lezzet, bu zahmeti fazlasıyla karşılıyor. Üzüm şırasından elde edilen pekmez, odun ateşinde kaynatılarak hazırlanır. Daha sonra, cevizler iplere dizilir ve bu şıra ile kaplanarak kurutulur. Bu işlem birkaç kez tekrarlanarak orciklere yoğun bir lezzet kazandırılır. Elazığ’da bu geleneksel tatlıya halk arasında “cevizli sucuk” ya da “şire” de denir.
ORCİK GELENEĞİNİN ÖNEMİ NEDİR?
Orcik, Elazığ’da sadece bir tatlı değil, aynı zamanda bir kültürel mirasın temsilcisidir. Özellikle bağ bozumu döneminde orcik yapımı, aileleri bir araya getirir ve sosyal bir etkinlik haline dönüşür. Geleneksel yöntemlerle yapılan orcik, bölge halkının emeğini ve dayanışmasını yansıtıyor. Ayrıca, orcik yapımı sırasında kullanılan doğal malzemeler, tatlının sağlıklı bir atıştırmalık olarak tercih edilmesini sağlar.
Elazığ’da orcik, yalnızca evlerde değil, aynı zamanda yerel pazarlarda ve festivallerde de sıkça karşımıza çıkıyor. Özellikle şehir dışından gelen ziyaretçiler, bu eşsiz tatlıyı deneyimlemek ve hediye olarak götürmek için büyük bir ilgi gösteriyor.
Son yıllarda orcik, modern paketleme teknikleriyle Türkiye’nin dört bir yanına hatta yurt dışına gönderiliyor. Bu sayede, hem Elazığ ekonomisine katkı sağlanmakta hem de şehrin kültürel mirası tanıtılıyor.
PEKİ ORCİK YAPIMINA HANGİ MALZEMELER KULLANILIYOR?
1 kg dut pestili (taze ve yumuşak olmalı)
500 gr ceviz içi (bütün veya yarım)
1 yemek kaşığı nişasta
Su (pestili yumuşatmak için)
NASIL YAPILIR?
DUT PESTİLİNİN HAZIRLANMASI:
Pestilleri tek tek ayırın.
Hafif nemli bir bezle silin.
Çok sert ise üzerine hafifçe su serpiştirip 10-15 dakika bekletin.
Yumuşayan pestilleri nişastayla hafifçe pudralayın.
CEVİZLERİN HAZIRLANMASI:
Cevizleri seçin, kırık ve çürük olanları ayırın.
Mümkünse bütün ceviz içlerini tercih edin.
Cevizleri temiz bir bezle silin.
ORCİĞİN SARILMASI:
Pestili yaklaşık 10x15 cm boyutlarında parçalara ayırın.
Her bir parçayı elinizle hafifçe esnetin.
Pestili avucunuzda düzleştirin.
Ortasına bir bütün ceviz içi yerleştirin.
Pestili cevizin etrafına sarın.
Uçlarını hafifçe bastırarak kapatın.
Bu işlemi tüm malzeme bitene kadar tekrarlayın.
SON İŞLEMLER:
Hazırlanan orcikleri tek sıra halinde dizin.
Hafif nemli bir bez altında 1-2 saat dinlendirin.
Ardından kuru bir ortamda saklayın.
PÜF NOKTALARI NELER?
Pestil ne çok sert ne çok yumuşak olmalı
Cevizler taze ve bütün olmalı
Sarma işlemi sırasında pestil yırtılmamalı
Çok sıkı sarılmamalı, ceviz hafifçe hissedilmeli
Serin ve kuru yerde saklanmalı
Yaklaşık hazırlama süresi: 2-3 saat
Porsiyon: Bu ölçülerle yaklaşık 40-50 adet orcik elde edilir.
Not: Bu geleneksel tarif, evde yapım için uyarlanmıştır. Usta ellerinde yapılan orcik için daha farklı teknikler kullanılabilir.