Naci Görür Onu Yanlış Anlamış!
Elazığ'da günlerdir konuşulan deprem teorisinin mimarı, Prof. Dr. Naci Görür'e sorduğu soruyla akıllara durgunluk veren fikrin sahibi Müteahhit Ethem Gülbay ile konuştuk.
Gülbay, Naci Görür'ün sorusunu yanlış anladığını, aslında bahsettiği yıkılmayan binaların fay hattının tam üzerinde değil, en az 10 km ilerisinde bulunduğunu aktarırken Elazığ ile alakalı önemli bilgiler verdi.
Önce soruyu ve Naci Görür'ün cevabını hatırlayalım:
Ethem Gülbay: "Ben müteahhit olarak bu fay hattı üzerinde onlarca bina yaptım. 1975 deprem yönetmeliğine göre yaptığım binaların hiçbirinde yıkılma ve çatlama olmadı...
Şimdi bu S dalgaları sudan geçmiyor diyorlar. Ben mesela Malatya'da Karakaya Barajı'nın doğu yakasında yaptığım tesislerin hiçbirinde çatlama vb. bir şey yaşanmadı. Fakat feribota bindim, karşıya geçtiğimde Battalgazi yerle bir olmuştu. Bu doğru olabilir mi? Elazığ'ı barajlar mı koruyor?"
Ardından Naci Görür, "Fay üstünde çok sayıda ev yaptığını söyledin, sakın yapma. Sakın yapma. O fay zannettiğin doğru değildir. Yoksa o evler duman olurdu, bunun başka bir nedeni vardır. İyi yapmışım de, sağlam yapmışım de kabul." Demiş ve bu cevap salonda kahkahalarla karşılanmıştı.
Ethem Gülbay Elazığ kamuoyu tarafından yanlış anlaşıldığını belirtti.
“NACİ HOCA OLAYI TERS ANLADI”
Gülbay, "Orta Doğu Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği mezunuyum. 53 yıldır Elazığ'da mühendislik hizmetleri ve binalar yapıyorum. Geçen gün Naci Hocayla da öyle bir konuşmamız oldu. Naci Hoca olayı ters anladı. Halbuki, Muş, Bingöl, Elazığ ve Malatya. Bunların hepsi fay hattı üzerinde. Ben onu söylemek istedim, o da zannetti ki tam fayın üzerinde. Halbuki fayın genişliği 30 km olan bir şerittir. Onun için Elazığ da Malatya da fay hattı üzerinde. Elazığ'daki Doğu Anadolu fayı Sivrice Gölü'nün ortasından geçiyor. Yani fay hattı üzerinde yapıyorum dediğim zaman o fayın tam üzerinde yapmış olmuyorum. Sağında da solunda da 10 km ötede binalar yapıyorum, onların yıkılmadığını, 1975 Deprem yönetmeliğinin önemli bir yönetmelik olduğunu, ona uyulursa binalarda herhangi bir hasar oluşmayacağını söylemek istemiştim. Ama yanlış anlaşıldım. Fay hatları üzerinde yaptığımı zannettiler.” Dedi.
ELAZIĞ'I BARAJLAR MI KORUYOR?
Çalıştayda sorduğu soruya yeterli cevabı alamadığını, ve bu konuların bilimsel açıdan incelenmesi gerektiğini söyledi. Deprem döneminde şahit olduğu, depremin belli bölgelerde şiddetinin düştüğünü ve yıkımların farklı düzeyde olduğunu aktaran Gülbay, “Orada önemli bir soru sordum ve yeterli cevap alamadım. Deprem 4 dalga üzerinden gelir. Bunların en yıkıcı olanı ikinci derecede gelen S Dalgalarıdır. Hatta buna kesme(shear) dalgası da denir. Bunlar suyu geçemiyor bildiğim kadarıyla. Hatta Karakaya Barajı'nın Doğu kıyılarında sulama tesisleri yaptım, depremden sonra ne durumda olduğunu merak edip gidip baktım. Ne borular yerinden oynamış ne de en ufak bir hasar almış. Her şey yerli yerinde duruyor. Ondan sonra kalktım feribotla Malatya Battalgazi'ye geçtim, orada cehennem gibi bir durum gördüm. Her taraf darma dağın olmuştu. Yıkımlar çok korkunçtu. Bu konuyu yabancı bir uzmana da sordum ve hakikaten S Dalgaları geçmiyor. Belki de Elazığ'ı bu etrafındaki sular koruyor. Bu teorimin incelenmesi gerekiyor.” Diyerek incelenmesi gerektiğini düşündüğü teoriden bahsetti.
“YIKIMLAR ÇOK AĞIR GİDİYOR”
Aynı zamanda Elazığ'daki yıkım sorunu hakkında konuşan, alınması gereken tedbirlerden ve yıkımların oldukça yavaş ilerlediğinden bahseden Gülbay, “Elazığ'da aşağı yukarı 17 bin bina yıkılacak. Daha bunun 8 bin kadarını yıkabilmişler. 25 bin daireye tekabül ediyor. Yıkımlar çok ağır gidiyor. Ayrıca yıkımlarda çıkan asbest tozunu önlemek için her yıkımın başına bir arazöz konulması lazım. Maalesef onu yasal olarak mecbur etmiyorlar. Bu da büyük bir eksiklik.” Diyerek Elazığ'ın büyük sorununa dikkat çekti.
“ELAZIĞ 1'İNCİ DERECE DEPREM BÖLGESİ DEĞİL, 2'NCİ DERECE DEPREM BÖLGESİ ELAZIĞ HALKI RAHAT ETSİN”
Ethem Gülbay, Elazığ'ın birinci derecede tehlikeli bir bölgede olmadığını, büyük yıkımla sonuçlanacak deprem beklenmediğini belirterek, ”Elazığ'ı büyük bir deprem beklemiyor. Öncelikle sular koruyor. Ayrıca Elazığ'ı yıkacak büyük bir deprem getirecek olan fay hattı Palu-Sivrice arasında 80 km'lik olan fay hattıdır. Şansımıza bu fay da sürünüyor. Her sene yarım cm ya da bir cm kadar kendiliğinden kayıyor. Bunu kontrol etmek için Devlet Demiryolları'na gidip Fırat Nehri kıyısındaki raylarda bozulma oluyor mu, diye sordum. Evet oluyor dediler. Her sene o raylarda düzeltme yapıyorlarmış. Yani Elazığ 1'inci derece deprem bölgesi değil, 2'nci derece deprem bölgesi. Elazığ halkı rahat etsin.” Dedi.