MS HASTALARI COVID-19 SÜRECİNDE TEDAVİLERİNE DEVAM ETMELİ
Başak MERAL GÜNDÜZ/Covid-19 sürecinde MS hastaları neler yapmalı, nelerden uzak durmalı ? sorusuna Nöroloji Uzmanı Emrah Özden cevap verdi.
Özden,'MS hastalarımız bu süreçte tedavilerine devam etmeli, doktorları aksini söylemediği sürece ilaçlarını kullanmalılar. Sağlıklı beslenmeli ve düzenli egzersizlerine devam etmeliler. Herkes için geçerli bir kural olan maskeyi takmalılar, sosyal mesafeye dikkat etmeliler ve ellerini sık sık yıkamalılar' diye konuştu.
BESLENMEYE DİKKAT ETMELİYİZ
MS hastalarına önerilerde bulunan Özden 'MS hastalığı ile ilgili birçok yanlış bilgi var. MS'in bulaşıcı olduğu söyleniyor. Bu doğru değil. Stresten kaynaklandığı söyleniyor ama stres hayatın içerisinde her zaman var. Stressiz hayat mümkün değil, biz hastalarımızdan hayatlarını değiştirmelerini istemiyoruz. Hastalarımıza 'Hayatta hedefiniz ne ise onun peşinde koşmaya devam edin' diyoruz. Güneşe çıkılmaması lazım deniliyor oysa tam tersi D vitamini almak için güneş görmek gerekiyor. Burada güneşle ısıyı ayırt etmek gerekiyor. Isı MS hastalarında bazen yalancı atakların tekrar hissedilmesine sebep olabiliyor. Hastaya 'Güneşlenin ama süresine dikkat edin diyoruz.'dedi.
KOVİD-19 NEDENİYLE ATAK GEÇİREN MS'Lİ HASTA YOK
Hastalarının aklına takılan her durumda mutlaka doktorlarına danışmaları gerektiğini vurgulayan Emrah ÖZDEN 'Türkiye'de Kovid-19 pozitif MS hastaları var ancak bugüne dek Kovid-19 nedeniyle atak geçiren hastamız yok. Bu dönemde gerekmedikçe ilaçlarını kesmiyor, değiştirmiyoruz. Tüm dünyada olduğu gibi bu hastalar kayda geçiriliyor, deneyimler doğrultusunda kılavuzlar hazırlanıyor ve sık sık güncelleniyor. Salgın sonu döneme ulaşmayı bütün dünyada olduğu gibi biz de umutla bekliyoruz.' diye konuştu.
MS HASTALARI AKTİF OLARAK ÇALIŞABİLİRLER
MS hastalığı hakkında bilgi veren Nöroloji Uzmanı Emrah Özden 'MS hastalığı bazı durumlarda, koruyucu tedaviler altında olmak şartıyla, hayatı çok da etkilemeyen sessiz bir hastalık olarak kalabilir. Ancak ağır atakları olan hastalar, yaşam şekillerini buna göre belirleyerek aktif olarak çalışmaya ve yaşamaya devam edebilir' dedi.
D VİTAMİNİ ÇOK ÖNEMLİ
Nöroloji Uzmanı Emrah Özden,bütün bağışıklık sistemi hastalıklarında D vitamininin normal ya da normalin hafifçe üstünde olması, ağırlıklı Akdeniz diyeti önerilen MS hastalarının B12 vitamin düzeyi ve demir düzeylerinin normal değerlerde tutulması için haftada 2 gün kırmızı etin de diyetlerine eklenmesi gerektiğini belirtti.
Özden'Sigara kullanımının MS ataklarını arttırdığını ve hastalık ilerlemesine yol açtığını belirterek, özellikle akciğeri tutan koronavirüs enfeksiyonu nedeniyle sigaranın mutlaka bırakılması gerektiğini sözlerine ekledi.
Emrah Özden'MS hastalarına mevsim geçişlerinde hava sıcaklıklarındaki değişime dikkat etmelerini öneriyoruz. Soğuk havalardan sıcak havalara geçiş dönemi olan bahar ayları MS hastalarının yaşadıkları belirtileri artırabilir. Özellikle sıcak, nemli, basık ve bunaltıcı havalarda dışarı çıkacaklarsa havanın serinlediği saatler tercih etmelidir. Güneşin etkili olduğu zamanlarda güneş ışığına doğrudan maruz kalınmamalı, şapka ve gözlük kullanılmalı ve bol sıvı tüketilmelidir. MS hastalarının beyin dokularındaki yapısal değişikliklerle farklı hava düzenleri ve mevsimler karşılaştırıldığında, hastalığın şiddetinin bahar ve yaz aylarında arttığı belirlendi'dedi.
BESLENMEYE DİKKAT ETMELİYİZ
MS hastalarına önerilerde bulunan Özden 'MS hastalığı ile ilgili birçok yanlış bilgi var. MS'in bulaşıcı olduğu söyleniyor. Bu doğru değil. Stresten kaynaklandığı söyleniyor ama stres hayatın içerisinde her zaman var. Stressiz hayat mümkün değil, biz hastalarımızdan hayatlarını değiştirmelerini istemiyoruz. Hastalarımıza 'Hayatta hedefiniz ne ise onun peşinde koşmaya devam edin' diyoruz. Güneşe çıkılmaması lazım deniliyor oysa tam tersi D vitamini almak için güneş görmek gerekiyor. Burada güneşle ısıyı ayırt etmek gerekiyor. Isı MS hastalarında bazen yalancı atakların tekrar hissedilmesine sebep olabiliyor. Hastaya 'Güneşlenin ama süresine dikkat edin diyoruz.'dedi.
KOVİD-19 NEDENİYLE ATAK GEÇİREN MS'Lİ HASTA YOK
Hastalarının aklına takılan her durumda mutlaka doktorlarına danışmaları gerektiğini vurgulayan Emrah ÖZDEN 'Türkiye'de Kovid-19 pozitif MS hastaları var ancak bugüne dek Kovid-19 nedeniyle atak geçiren hastamız yok. Bu dönemde gerekmedikçe ilaçlarını kesmiyor, değiştirmiyoruz. Tüm dünyada olduğu gibi bu hastalar kayda geçiriliyor, deneyimler doğrultusunda kılavuzlar hazırlanıyor ve sık sık güncelleniyor. Salgın sonu döneme ulaşmayı bütün dünyada olduğu gibi biz de umutla bekliyoruz.' diye konuştu.
MS HASTALARI AKTİF OLARAK ÇALIŞABİLİRLER
MS hastalığı hakkında bilgi veren Nöroloji Uzmanı Emrah Özden 'MS hastalığı bazı durumlarda, koruyucu tedaviler altında olmak şartıyla, hayatı çok da etkilemeyen sessiz bir hastalık olarak kalabilir. Ancak ağır atakları olan hastalar, yaşam şekillerini buna göre belirleyerek aktif olarak çalışmaya ve yaşamaya devam edebilir' dedi.
D VİTAMİNİ ÇOK ÖNEMLİ
Nöroloji Uzmanı Emrah Özden,bütün bağışıklık sistemi hastalıklarında D vitamininin normal ya da normalin hafifçe üstünde olması, ağırlıklı Akdeniz diyeti önerilen MS hastalarının B12 vitamin düzeyi ve demir düzeylerinin normal değerlerde tutulması için haftada 2 gün kırmızı etin de diyetlerine eklenmesi gerektiğini belirtti.
Özden'Sigara kullanımının MS ataklarını arttırdığını ve hastalık ilerlemesine yol açtığını belirterek, özellikle akciğeri tutan koronavirüs enfeksiyonu nedeniyle sigaranın mutlaka bırakılması gerektiğini sözlerine ekledi.
Emrah Özden'MS hastalarına mevsim geçişlerinde hava sıcaklıklarındaki değişime dikkat etmelerini öneriyoruz. Soğuk havalardan sıcak havalara geçiş dönemi olan bahar ayları MS hastalarının yaşadıkları belirtileri artırabilir. Özellikle sıcak, nemli, basık ve bunaltıcı havalarda dışarı çıkacaklarsa havanın serinlediği saatler tercih etmelidir. Güneşin etkili olduğu zamanlarda güneş ışığına doğrudan maruz kalınmamalı, şapka ve gözlük kullanılmalı ve bol sıvı tüketilmelidir. MS hastalarının beyin dokularındaki yapısal değişikliklerle farklı hava düzenleri ve mevsimler karşılaştırıldığında, hastalığın şiddetinin bahar ve yaz aylarında arttığı belirlendi'dedi.