KÜLTÜR MİRASI HASTEK KALESİ
Ali ÖZTÜRK/Elazığ ili doğu ve batı yönünde çok önemli bir konumdadır. Önemli bir ticaret yolu olan ipek yolu Elazığ üzerinde de geçmektedir. Bu durumda Elazığ'ı önemli noktaya getirerek büyük devletlerin akınına uğramasına sebep olmuştur. Birçok devlet Anadolu topraklarını ele geçirmek için çeşitli dönemlerde Anadolu'ya akınlar yapmışlar ve burada bulunan devletlerle büyük savaşlar içine girmişlerdir. Bu durum bölgede savunma amaçlı yapıların oluşmasını sağlamıştır. Kale gibi savunma amaçlı yapılan tarihi yapılar ilimiz sınırları içinde bulunmaktadır. Ağın ilçesinde bulunan Hastek Kalesi bu yapıya örnektir. Tarihi bir kale olan Hastek Kalesinin Roma yada Bizans devletleri döneminde yapıldığı tahmin edilmektedir.
TÜRKMEN AKINLARINA KARŞI YAPILMIŞ KALE
Yenipayam köyü sınırları içerisinde olup, bugünkü Keban Baraj gölü'ne dik inen kayalıklar üzerinde alttan itibaren kat kat oyularak sığınak stilinde, dışarıya kapalı oyma mağaralardan oluşmuştur. Kalenin büyük emeklerle meydane getirilmiş olduğu, hizmet verdiği çağlarda her türlü gereksinimi karşılayacak durumda olduğu salon görünümündeki geniş kullanım yerleri, odalar, depolar ve benzeri sığınakların koridorlarla birbirine bağlanması, kayaya oyulmuş gizli merdivenler, havalandırma ve ışık alma, ya da düşmana karşı savunma yeri olarak kullanılan mazgal delikleri ve pencerelerden anlaşılmaktadır. Mağara şeklindeki bu sığınakların tümüne bakıldığında bir kale görüntüsü oluşturduğu ve dik inen kayalıklar üzerinde yapılması ile de tamamen savunma amaçlı olduğu anlaşılmaktadır. Kalenin 1018 yıllarında Türkmen akınlarına karşı yapıldığı düşünülmektedir. Hastek Kalesi'nin, Kapadokya'daki yer altı kentleri gibi Hristiyanlığın yayılma dönemlerinde Romalılar, yada Bizanslılar tarafından yapıldığı ileri sürülmektedir. Günümüzde bu kaleyi ancak göl üzerinden kayıkla gezmek mümkündür
TÜRKMEN AKINLARINA KARŞI YAPILMIŞ KALE
Yenipayam köyü sınırları içerisinde olup, bugünkü Keban Baraj gölü'ne dik inen kayalıklar üzerinde alttan itibaren kat kat oyularak sığınak stilinde, dışarıya kapalı oyma mağaralardan oluşmuştur. Kalenin büyük emeklerle meydane getirilmiş olduğu, hizmet verdiği çağlarda her türlü gereksinimi karşılayacak durumda olduğu salon görünümündeki geniş kullanım yerleri, odalar, depolar ve benzeri sığınakların koridorlarla birbirine bağlanması, kayaya oyulmuş gizli merdivenler, havalandırma ve ışık alma, ya da düşmana karşı savunma yeri olarak kullanılan mazgal delikleri ve pencerelerden anlaşılmaktadır. Mağara şeklindeki bu sığınakların tümüne bakıldığında bir kale görüntüsü oluşturduğu ve dik inen kayalıklar üzerinde yapılması ile de tamamen savunma amaçlı olduğu anlaşılmaktadır. Kalenin 1018 yıllarında Türkmen akınlarına karşı yapıldığı düşünülmektedir. Hastek Kalesi'nin, Kapadokya'daki yer altı kentleri gibi Hristiyanlığın yayılma dönemlerinde Romalılar, yada Bizanslılar tarafından yapıldığı ileri sürülmektedir. Günümüzde bu kaleyi ancak göl üzerinden kayıkla gezmek mümkündür