Elazığ'da nadir görülen bu hastalıkta dikkat edilmesi gerekenleri uzmanı anlattı
Bakteri, virüs ve parazitlerden oluşan, kulağa basit bir soğuk algınlığı gibi gelen Menenjit Hastalığını Elazığlı Uzman Doktor Orhan Başaran anlattı.
Kulak, burun ve ağız yoluyla vücuda giren, kana karışıp beyne ulaşan ve vücudun işlevlerini yerine getirmemesine neden olan menenjit hastalığı…
Peki menenjit nedir, belirtileri nelerdir, hangi yaş aralıklarında görülür hepsini ve daha fazlasını uzmanlığını Fırat Üniversitesi'nde yapan Elazığlı hemşehrimiz Uzman Doktor Orhan Başaran anlattı. İşte detaylar…
MENENJİT NEDİR?
Menenjit hastalığı; Bakteri, virüs ve parazitlerden oluşan bir grup enfeksiyon hastalığıdır. Kulak, ağız ve burun yoluyla vücuda girer. Kana karışıp beyne ulaşır, beyin zarları ve omurilik zarlarının iltihaplanmasına sebep olmasından dolayı oluşan beyin zarı iltihabıdır.
MENENJİT HANGİ YAŞ ARALIKLARINDA GÖRÜLÜR?
Yeni doğan, 2 yaş altı, 15-26 yaş aralığında ve 60 yaş üzerinde olan vatandaşlar için risk oluşturur ama her yaş grubunda görülebilir. Ancak en çok çocuk yaş grubunda görülür.
MENENJİTİN ÖLÜM ORANI NEDİR?
Ölüm oranı çok düşüktür. Bağışıklık güçlendirici aşıların yüzde 95-100 arası koruyuculuğu vardır. Dolayısıyla aşı, menenjit hastalığından koruyor. Yüzde 5 civarı bağışıklık durumuna göre hastalarda oluşan durum da değişkenlik gösterebilir. Ölüm oranı hastanın direncine bağlı. Risk faktörüne bağlı olarak etkili oluyor.
MENENJİT HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Menenjit hastalığının belirtileri yeni doğan, 2 yaş aralığı ve erişkin olmak üzere değişkenlik gösterir.
Yeni doğan ve bir aylık altı bebeklerde daha çok emmeme, bıngıldaklarda şişkinlik, huzursuzluk, tiz sesle ağlama, bazen havale geçirme belirtileri vardır.
2 yaş aralığı bebeklerde ise daha çok ateş, kusma, beslenememe, tetik pozisyonuna girme, başı arkaya doğru atıp karnı yukarıya doğru çekme ve havale geçirme şeklindeki durumlar menenjit belirtisi olarak görülür.
Erişkinlerde; yüksek ateş, şiddetli baş ağrısı, bilinç bulanıklığı, ense sertliği gibi durumlar klinik olarak en çok öne çıkan tablolardır. Kusma, ışıktan kaçma gibi durumlar da söz konusudur.
HANGİ DURUMLARDA KALICI HASARDAN BAHSEDİLEBİLİR?
Özellikle tedavisi olmayan viral menenjitler daha hafif seyreder ama en çok görülen menenjit tipleridir. Bakteriyel menenjitler daha az görülür. Ancak acil müdahale gerektiren ve hastaneye yatırılması gereken hastalardır. Yan etki bırakanlar daha çok bakteriyel menenjitten oluşan durumlardır.
En çok epilepsi, bilinç bulanıklığı, felç, görme ve işitme kaybına da neden oluyor. Hatta hastayı ölüme kadar götürebiliyor.
KESİN BİR TEDAVİSİ VAR MI?
Bakteriyel menenjitin tedavisi vardır, viral olanların ise semptomatik tedavileri vardır. Bakteriyel menenjitin tedavileri hastanelerde yapılır.
BU İKİ TÜRÜ NASIL AYIRABİLİRİZ?
Menenjit teşhisini koymak için fizik muayene şart. Yeni doğan, süt çocuğu ve erişkinlerdeki belirtileri farklılıklar gösterir. Laboratuvar destekli kan tetkikleri, belden sıvı alarak menenjitin türünü belirleyebiliriz. Tomografi ve MR çekilerek beyindeki hasarı tespit edebiliriz. Bütün bu tahlillerden sonra teşhis koyulur, ardından tedavi o türe göre yapılıp başarılı sonuçlar elde edebiliriz. Nadir olarak az önce saydığım komplikasyonlar da yaşanabilir.
Komplikasyonlardan en sık görülen ise görme ve duyma yetisinin kaybolmasıdır. Bunlar beyin zarlarının beyin üzerinde oluşan ödem ve sinirlerin hasarına bağlı olarak yaşanabiliyor. Bunların tamamı bu nörolojik etkilenmeye bağlı olarak oluşan sonuçlardır. Oluşan nörolojik değerler genelde kalıcı oluyor.
MENENJİTTEN KORUNMA YOLLARI NELERDİR?
Özellikle yeni doğanlar, çocuklar, bağışıklık sistemi zayıf olanlar, 60 yaş üstü vatandaşlar risk grubundadır. En çok kalabalık yerlerde bulaşır. Bunlar kışlalar, yurtlar, okullar vs.
Öksürük, hapşırma, öpüşme ve ortak kullanılan kaşık, çatal gibi gereçlerle bulaşabilir. Menenjitten korunmak için ilk şartımız aşılanmalar. Bunlar 2'nci, 4'üncü ve 6'ncı aylarda yapılan 18'inci aylarda da raporlu yapılan Sağlık Bakanlığı'nın önerdiği beşli karma aşılardır. Bunların içinde menenjite sebep olan iki tane ajan vardır. En çok karşılaştığımız 3 bakteriyel ajandan ikisi bunlardır. Bunlara karşı bağışıklık sistemini geliştiriyor. Yüzde 95-100 arasında korunma sağlıyor.