AKKOYUNLU MİMARİSİNİN HARPUT'TAKİ İZİ: SARA HATUN CAMİ
Ali ÖZTÜRK/Harput kültürel yapı bakımından oldukça geniş bir alana sahiptir
Ali ÖZTÜRK/Harput kültürel yapı bakımından oldukça geniş bir alana sahiptir.
Harput'un her köşesinde tarihi bir yapıya rastlamak mümkündür. Farklı dönemlerde hüküm sürmüş beylikler ve devletler Harput'a birçok eser ve yapı kazandırmıştır. Bu yapı ve eserlerin bazıları günümüze kadar ulaşmış bazıları ise yapılar ise halen daha hizmet vermektedir. Bu yapıların birçoğu aslına uygun bir şekilde durmaktadır. Harput'a girildiği zaman tabir-i caiz ise buram buram tarih kokmasının nedeni de tarihi yapılardır. Her devlet yada beylik Harput'ta kendi mimari özelliklerine göre bir eser bırakmıştır.
Bu da şehir de farklı mimari özelliklere sahip birçok eserin olmasını sağlamıştır. Bu tarihi yapılardan bir tanesi de Sara Hatun Camidir. Elazığ'ın Harput Mahdigeresi'nde Sara Hatun Cami XV.yüzyılda Akkoyunlu Sultanı Uzun Hasan'ın annesi Sara Hatun tarafından ahşap bir mescit olarak yaptırmıştır. Bazı kaynaklarda ise bu mescidin yapım tarihi tam olarak 1465 yılı gösterilmektedir. Cami Sultan III.Murad döneminde Hacı Mustafa isimli bir kişi tarafından 1585 yılında onarılmıştır. Sultan Abdülmecid döneminde Harput Müftüsü Hacı Ahmet Efendi tarafından 1843 yılında yeni baştan yapılmış ve bugünkü halini almıştır. Bu onarımlar sonucunda yapı, özgün biçimini yitirmiştir. Cami planı kare olup, ibadet mekanının üzeri birbirlerine hafif sivri kemerlerle bağlanmış dört kalın sütun üzerine oturtulmuş bir kubbe ile örtülmüştür. Kubbe dışında kalan bölümlerin üzeri ise tonozlarla örtülüdür. Caminin önündeki son cemaat yerinin ortasında kubbe, yanlarında da çapraz tonoz örtülüdür. Mihrap beyaz kesme taştandır. Minberi de aynı şekilde beyaz taştan yapılmıştır. Caminin içerisinde ve ana kubbede geometrik ve bitkisel bezemeler görülmektedir. Kesme taş kaide üzerine oturtulan minare iki renkli kesme taştan yapılmıştır. Bu caminin yanında başka yapıların olup olmadığı bilinmemektedir. Günümüze sadece cami ve çeşme gelebilmiştir. Sara Hatun Cami günümüzde halen ibadethane olarak kullanılmaktadır. Sara Hatun Cami Elazığlı vatandaşların yoğunlukla ibadetini yaptığı camilerden birisidir. Bu gibi yapıların korunması da ilimiz açısından çok önemlidir. İlimizdeki tarihi yapıların turizm potansiyelinde büyük bir katkısı vardır. Kültürel yapılarımızın tanıtımını daha fazla ve farklı mecralarda yapmamız durumunda turizm potansiyeli açısından önemli bir katkısı olacaktır. Bu konuda Elazığlı yöneticilere ve vatandaşlara büyük bir iş düşmektedir.
Harput'un her köşesinde tarihi bir yapıya rastlamak mümkündür. Farklı dönemlerde hüküm sürmüş beylikler ve devletler Harput'a birçok eser ve yapı kazandırmıştır. Bu yapı ve eserlerin bazıları günümüze kadar ulaşmış bazıları ise yapılar ise halen daha hizmet vermektedir. Bu yapıların birçoğu aslına uygun bir şekilde durmaktadır. Harput'a girildiği zaman tabir-i caiz ise buram buram tarih kokmasının nedeni de tarihi yapılardır. Her devlet yada beylik Harput'ta kendi mimari özelliklerine göre bir eser bırakmıştır.
Bu da şehir de farklı mimari özelliklere sahip birçok eserin olmasını sağlamıştır. Bu tarihi yapılardan bir tanesi de Sara Hatun Camidir. Elazığ'ın Harput Mahdigeresi'nde Sara Hatun Cami XV.yüzyılda Akkoyunlu Sultanı Uzun Hasan'ın annesi Sara Hatun tarafından ahşap bir mescit olarak yaptırmıştır. Bazı kaynaklarda ise bu mescidin yapım tarihi tam olarak 1465 yılı gösterilmektedir. Cami Sultan III.Murad döneminde Hacı Mustafa isimli bir kişi tarafından 1585 yılında onarılmıştır. Sultan Abdülmecid döneminde Harput Müftüsü Hacı Ahmet Efendi tarafından 1843 yılında yeni baştan yapılmış ve bugünkü halini almıştır. Bu onarımlar sonucunda yapı, özgün biçimini yitirmiştir. Cami planı kare olup, ibadet mekanının üzeri birbirlerine hafif sivri kemerlerle bağlanmış dört kalın sütun üzerine oturtulmuş bir kubbe ile örtülmüştür. Kubbe dışında kalan bölümlerin üzeri ise tonozlarla örtülüdür. Caminin önündeki son cemaat yerinin ortasında kubbe, yanlarında da çapraz tonoz örtülüdür. Mihrap beyaz kesme taştandır. Minberi de aynı şekilde beyaz taştan yapılmıştır. Caminin içerisinde ve ana kubbede geometrik ve bitkisel bezemeler görülmektedir. Kesme taş kaide üzerine oturtulan minare iki renkli kesme taştan yapılmıştır. Bu caminin yanında başka yapıların olup olmadığı bilinmemektedir. Günümüze sadece cami ve çeşme gelebilmiştir. Sara Hatun Cami günümüzde halen ibadethane olarak kullanılmaktadır. Sara Hatun Cami Elazığlı vatandaşların yoğunlukla ibadetini yaptığı camilerden birisidir. Bu gibi yapıların korunması da ilimiz açısından çok önemlidir. İlimizdeki tarihi yapıların turizm potansiyelinde büyük bir katkısı vardır. Kültürel yapılarımızın tanıtımını daha fazla ve farklı mecralarda yapmamız durumunda turizm potansiyeli açısından önemli bir katkısı olacaktır. Bu konuda Elazığlı yöneticilere ve vatandaşlara büyük bir iş düşmektedir.