5 Doğru ve 5 Yanlışı ile EYT

EYT ile ilgili son dakika gelişmeleri yakından takip edilmeye devam ediyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, tek bir formül üzerinde durulduğunu ve EYT yasası için Aralık ayının işaretlendiğini ifade etti. Ancak kamuoyunda başta EYT'nin kapsamıyla ilgili olmak üzere çok sayıda yanlış bilgi dolaşıyor. İşte EYT ile ilgili yanlış bilinen 5 konu...

YANLIŞ: 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olan herkes EYT kapsamında emekli olacak.

DOĞRU: EYT kapsamı içine giren sigortalıların 8 Eylül 1999 öncesinde ilk defa uzun vadeli sigorta kollarından çalışmaya başlamış ve prim ödemiş olmaları gerekiyor. EYT'lilerin 'lilerin hepsinin hemen emekli olmaları da mümkün değil. SSK'lılar için işe giriş tarihine göre 5000 ile 5975 arası prim gününü, kadın ise 20, erkek için 25 yılı tamamlamak gerekiyor.

EYT'li kadınların tamamı 20 yıllık sigortalılık süresini doldurmuş durumda. Erkekler için 25 yıllık süre ise 2022'ye göre 1997 yılı ve öncesinde sigortalı olanlar için tamamlanmış durumda. EYT'li erkeklerin tamamı 8 Eylül 2024 tarihinde 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracak.

Farklı kurumlarda çalışanlar açısında da farklı prim şartları gerekiyor. Prim gün sayısını ve çalışma yılını doldurup sadece yaşa takılanlar şu anda EYT düzenlemesi kapsamında görünüyor. Primi ya da yılı tamamlanmamış olanlar için ise borçlanma, kademeli emeklilik, kısmi emeklilik gibi formüller gelebilir, burada bir netlik yok.

YANLIŞ: Staj sigortası EYT'li yapar.

DOĞRU: Staj, emeklilik hesaplanırken sigorta başlangıcı kabul edilmiyor. Eğer 8 Eylül 1999 öncesinde staj yapmış ama daha sonra çalışmaya başlanılmışsa sigortalı EYT kapsamında sayılmıyor. Ancak staj başlangıcı sayılıp borçlanma hakkı verilirse bu kapsamdakiler yararlanabilecek.

YANLIŞ: Askerlik borçlanma girişini 8 Eylül 1999 öncesine çekenler EYT kapsamında sayılır.

DOĞRU: Askerlik sigortadan önce yapılmışsa borçlanılan gün kadar işe giriş tarihini geri çekiyor ve emeklilik bu tarihten hesaplanıyor. 8 Eylül 1999 sonrasında işe girenler, askerlik borçlanmasıyla emeklilik yaşını geriye çekebiliyor ancak EYT'li sayılmıyor.

EYT'liler, 8 Eylül 1999 öncesinde yaş şartı olmadan işe başlayıp sonradan yaş şartına takılan sigortalılardır.

Ancak askerlik borçlanması konusunda talepleri var. Düzenlemede yer alıp almayacağı çalışma sonucunda belli olacak.

YANLIŞ: EYT'de 18 yaş öncesi sigorta geçerli değil.

DOĞRU: Geçmiş yıllarda 18 yaş öncesi uzun vadeli sigorta kolları kapsamında çalışmış ve pirim ödemiş çok sayıda sigortalı bulunuyor. Fiili çalışma varsa primler emeklilik hesabında kullanılıyor ve başlangıç da sayılıyor. Ancak burada karıştırılan yıl şartı. SSK kapsamında kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl bekleme süresi 18 yaşın dolduğu tarihten itibaren başlıyor.

YANLIŞ: EYT'de 3600 günü olan kadın 50, erkek 55 yaşında emekli olur.

DOĞRU: 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olmuş, 3600 prim gününü tamamlayan, 15 yılı (bu süre geçti) ve kadınlar için 50, erkekler için 55 yaş şartını dolduranların kısmi emeklilik hakkı var. Ancak bu şartların tamamlandığı tarihi göre kadınlarda 58'e, erkeklerde 60'a varan yaş şartı bulunuyor. Ayrıca 3600 gün formülü SSK'lılar için geçerli olup Bağ-Kur'lularda 5400 prim günü gerekiyor. EYT kapsamında bu yaş şartlarının esnetilerek kadınlarda 50'ye erkeklerde 55'e çekilmesi beklentisi bulunuyor.