ALACAKAYA'NIN TARİHİ YÜZÜ: GEVDAŞ KALESİ
Ali ÖZTÜRK /Tarihi ve turistik eser ve yapılar Elazığ da büyük bir yer kaplamaktadır. Bu yapılar Elazığ için büyük bir önem arz etmektedir. Alacakaya ilçesi de bünyesinde birçok tarihi yapı bulundurmaktadır.
Alacakaya için çok önemli olan bu tarihi yapılar yeterince tanıtımı yapılmadığı için pek fazla tanımamaktadırlar. Turistik ve tarihi açıdan önemi olan yapıların hem görsel hem de yazılı medya da tanıtımının yapılması Alacakaya için çok önemlidir. Bu şekilde ilçe tarihi turizme açılarak ekonomik anlamda da kazanç elde etmiş olacaktır. Alacakaya’nın birçok tarihi yapısı gün yüzüne çıkmamıştır. Bu sebepten dolayı tarihi yapıların değerleri de anlaşılmamaktadır. Gevdaş Kalesi de bu yapılardan bir tanesidir. Osmanlı devleti döneminden kalma olan Gevdaş Kalesi tarihin daha iyi öğrenilmesinde de çok büyük bir değerdir.
Brüt Kesme Tekniği Kullanılmış
Elazığ Alacakaya İlçesi Erimli Beldesi, Yalnızdamlar Bağın (Hermiti) stabilize yolunun yaklaşık 5. Km’sinde ve kuzey yanındadır. Kaya kale yukarıda kayaları brüt kesme tekniğiyle yapılmış, kırma-kesme görünümünde çeşitli patika yollar, kaya platform ve odalar (üzerleri açık), en tepede yaklaşık 5.5x7.2 m kaya görünümlü harç kalıntısından başka bir şey kalmamış yapı izleri, doğu üst gövdede bir yerde harçlı taş sur duvarı kalıntıları görülmektedir. Buranın kilise olduğu söylenmektedir. İlginç olan patika yolun kayalar üzerinde yoldan başlayarak tepeye kadar çeşitli kollar halinde kesmece işlenmiş olmasıdır. En ilgi çekici kaya mimari batıda, üzeri açık doğal kaya kapı gibi bir alandan geçilerek girilen Urartu mimari işçiliğini anımsatan bir maden galerisidir. Kaya kale gövde hizasında ağzı yaklaşık 3x4 m boyutunda karesel, gövdesi yaklaşık 4 m genişlikte spiral kıvrılarak 30 m devam edip toprak kaplı silme ve merdiven oyuntuları vardır. Toprak doluyken define amaçlı kazılmıştır. Yerlerde kırık taş parçaları bulunmaktadır. Kral Kızı Kale adı da verilen bu kaya kale gövdesinde batıda izlenen hayvanlar için stabilize, kaya kesme tekniğinde yapılan yol da bu maden galeri ağzıyla birleşmektedir. Bu yolda kimi büyük kaya bloklarda üstü açık kapı formlu kesilerek düzeltilmiştir. Kaya kale gövde üstü güneydoğuda yaklaşık 35 cm çap ve aynı derinlikte ters koni külah formlu bir kaya çanak oyulmuş olduğu da görülmektedir. Kalenin doğu eteğinde muhtemelen son Osmanlı bina kalıntıları vardır.
