AHİ MUSA TÜRBESİ VE MESCİDİ

Ali ÖZTÜRK/Harput yıllar boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış bir kenttir.

Bu medeniyetlerin Harput’a kazandırdığı birçok değer vardır. Sosyal anlamda olsun kültür anlamında olsun tarihi yapı anlamında olsun birçok değer Harput’a bırakılmıştır. Bu özelliklerinden dolayı Harput adeta yaşayan bir tarihtir. Sosyal açıdan bakıldığı zaman Harput’ta birçok farklı din ve etnik köken bir arada yaşamış ve farklı meslek grupları da farklı işlerle uğraşmışlardır. Birbirleriyle büyük bir uyum içinde olmuşlardır. Meslek grupları Osmanlı devleti döneminde Ahilik teşkilatı adı altında bir yapılaşmaya gitmiştir.  Bu yapı dönemin en önemli sosyal yaşam gruplarından bir tanesidir. Birçok şehirde bu yapılaşmaya gidilmiş ve esnaflar bu yapı içerisinde bir statü kazanmışlardır. Harput’ta da bu yapı vardır.  Ahi Musa Türbesi ve Mescidi bu yapının Harput’ta ki en büyük örneğidir. Harput’ta bulunan tek Ahi yapısı olan ve Ahi örgütünün Harput’ta da varlığını göstermesi yönünden önemli olan mescidin kitabesinden, 1185’te yaptırıldığı anlaşılıyor. Mihrabı Yarım bir niş biçimindeki dörtgen planlı mescidin yanındaki kubbeli türbede, mescidi yaptıran Ahi Musa Hervi (Herdi) yatıyor. Gerek türbenin gerek mescidin duvarları yer yer kesme ve moloz taştan yapılmıştır. Dikdörtgen planlıdır. Moloz taşlarla örülü duvarların üst kısmı düz damlı ve topraktır. Türbe ve mescitten meydana gelen yapı çok yıkık durumdadır. Mescit kısmı dikdörtgen planlıdır. Ortada iki sivri kemer bulunmaktadır. Kıble tarafında dikdörtgen planlı türbe kısmı mevcuttur. Türbe mescitten sonra yapılmıştır. Duvarlarından anlaşılmaktadır. Şimdi kaybolan fakat evvelce kopyası alınan kitabesine göre 607 H. ( 1185 M.) tarihinde yaptırılmıştır. Ahiler tarihinde Fütuvvetname sahibi Harputlu Çobanoğlu'nun yaşadığı malumdur. Sultan IV. Murat (XVI. Yy.) devrine ait Mahkeme-i Şeriye sicil defterlerinde Ahi Musa Hervi olarak geçmektedir. Ahi yapısı olarak tek örnek olduğundan bu yapının onarılması çok mühim bir konudur. Harput’ta bu gibi önemli bir yapının varlığının olması ilimize turizm açısından çok büyük bir katkı sağlayacaktır. Ahi Musa Türbesi ve Mescidinin tanıtımının yapılması bu yönden önemli bir konudur. Eğer türbe ve mescit aslına uygun restore edilip onarılırsa ilimiz için büyük bir kazanç sağlanmış olacaktır. Ahi Musa Türbesi ve Mescidinin tanıtımın yapılması da çok önemli bir konudur. Ulusal ve uluslararası alanda ulaşılabilecek bütün medya organları üzerinden reklam ve tanıtım yapılması durumunda inşalar bilgilenecek ve gelecek ziyaretçi sayısı da artacaktır.