Bölgede Klarnet Kullanan Tek Şehir Elazığ

Özel Röportaj: Elazığ Musiki Konservatuvar Derneği Başkanı Hakan Çağlar ile Elazığ ve Harput Musikisi üzerine bir röportaj gerçekleştirdik. Başkan Hakan Çağlar Elazığ'ın musiki kültürüne dair önemli bilgiler verdi. Çağlar aynı zamanda Elazığ'ın göz bebeği klarnetin, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri içerisinde sadece Elazığ musikisinde kullanıldığını söyledi.

Bölgede Klarnet Kullanan Tek Şehir Elazığ
TAKİP ET Google News ile Takip Et

Hakimiyet Gazetesi olarak Elazığ Musiki Kültürünü gündemde tutmaya devam ediyoruz. Bu kapsamda Elazığ Musiki Konservatuvar Derneği Başkanı Hakan Çağlar ile Elazığ ve Harput Musikisi üzerine bir röportaj gerçekleştirdik. Başkan Çağlar, gazetemize özel açıklamalarında, Elazığ’ın bölgesine kültür ve sanatı yayan bir olduğunu belirterek Elazığ musikisinin, Türk musikisinin makamındaki usullerinin aynısını devam ettirdiğini söyledi. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde klarneti kullanan tek ilin Elazığ olduğunu belirten Başkan Çağlar, klarnet kültürüne ait kaçırılmayacak bilgileri de gazetemize açıkladı. Elazığ’ın musikisinin yeteri kadar tanıtılmadığından dert yanan Başkan Çağlar, ““Maalesef çalışma yapılmıyor, yapılan çalışmalar gruplaşarak yapıldığı için pasifize oluyor. Oysaki Elazığ da müzik günleri açılsa, panayırlar düzenlense, musiki üzerine yarışlar yapılsa, özel albümler çıkarılsa bunlar musikimizin daha da tanınmasına vesile olur” dedi. 

İşte zevkle okuyacağınız o röportaj….

Sayın Başkanım, Elazığ; köklü kültürü, önemli bir sanatsal tarihi birikimi ile musiki anlamında Türkiye’de önemli şehirlerden bir olarak bizlerin de gururudur. Siz Elazığ’ın musiki kültürü hakkında neler söyleyeceksiniz?

“Elazığ kültür açısından son derece önemli bir kentlerimizdendir. Bölgeye ciddi bir kültür ve sanatı yayan bir oldu. Bunun temeli Elazığ il musiki cemiyetinin kurulmasıyla başladı. Musiki cemiyeti 1971’ de müzik cemiyeti olarak ilk halk eğitimde kuruldu. İlk başkanı diş doktoru metin Kurtoğlu’dur. Naci Sönmez’in önceliğinde hazırlanmıştır. 1996’ da Bakanlar kurulu kararıyla ve cumhurbaşkanımızın onayıyla Elazığ kamu yararına bir dernekler statüsüne girdi. Türkiye’de 2 tane teşkilattan birisiyiz. Türkiye’nin her yerinde musiki cemiyeti olarak bilinir. Böyle bilinmesinden dolayı son derece oldukça mutluyuz, derneğimiz bu yönüyle de bölgeye ve Türkiye’ye güzel hizmetler vermektedir.
Elazığ musikisi Harput musikisinin bir devamıdır. Harput’un göç nedeniyle boşaltılmasından dolayı mezrası olan Elazığ’a taşındıktan sonra o kültür aynen devam ettirilmiştir. Mahalli musiki olarak bilinen musiki tarzımız aslında Türk musikisinin makamındaki usullerinin aynısını devam ettirmektedir. Harput musikisi gazeller nedimden  alınmıştır. Musikimizde genellikle olaylar üzerine ağıtlar yakılmıştır. Örneğin: Mamoş türküsü, telgrafçı Akif, yemen türküsü olaylarında etkisinde kalınarak yazılmış ve benimsenmiştir, günümüze kadar gelmiştir.”

Sayın Çağlar, Harput Musikisi de ülkemizde önemli bir yer tutmaktadır. Bizlere ve okurlarımıza Harput Musikisi hakkında neler söylersiniz?

“Geçmiş dönemdeki büyük sanatçı üstat diyeceğimiz kişiler var. Onların kaydedilmiş seslerini bol bol dinleyerek Harput musikimizi korumuş ve günümüze kadar getirmiş oluruz. Bizim çalgıcı olarak nitelendirdiğimiz ekmek parası için çalgıcılık yapan kişilerin emeği inkar edilemez. Onlar musikimizi düğünler, özel günlerde çaldıkları nameler ile bize bir katkı sağladığının farkında bile değillerdi. Sadece ekmek parası uğruna görevlerini yapıyorlardı. Oysaki onlar birer canlı arşivdi, Harput Musikisinin bugüne kadar gelmesinde yaptıkları etkinliklerin, hizmetlerin pahası biçilmez.”

Yaptığımız araştırmalara göre Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde klarnet kullanılan tek ilin Elazığ olduğu bilgisine ulaştık, sizler bu konu hakkında neler söylersiniz? 

“Klarnetten önce bizde sipsi denilen kartal kanadından yapılmış tek perdelik ve tek oktavlık çalgı aletinin çalındığı söylenir. Daha sonraları zurna benimsenmiş davul ile birlikte uyum sağlayan bir enstrüman olarak icra edilmiş. Daha sonraları klarnetin musikimize girmesiyle benimsenmiş uzun havalara yol gösterici taksim yapıcı ve gür sesiyle klarnet benimsenmiş ve tercih edilmiştir. Saz topluluğunda da başta gelen bir enstrüman olarak bilinir. Klarnet halk evindeki eğitimler sayesindeki birçok kişi klarnetçi olmuştur. Bugünkü öğretmen evinin bulunduğu yer halk evi olarak geçiyordu. Çoğu kişi oradan öğrenmiştir klarnet çalmayı. Askere giderek askerliğini bando bölüklerinde geçirenler yeni bir enstrüman olan klarneti öğrenmişler ve terhis olduktan sonra Elazığ’a gelen birçok klarnetçi onu meslek haline getirmiş, öğrendiği notalar ile para kazanma yollarının arayışı içine girmiş ve böylelikle klarnet çalgı takımının lider durumuna gelmiş bulunmakta.”

Sizce hem ilimizde hem de ülkemizde Elazığ ve Harput musikisi hak ettiği değeri görüyor mu?

“Türkiye genelinde Harput musikisinin çok sevildiği sayıldığı bir musiki türüdür. Harput musikisi Türk musiki enstrüman icra edildiği için geleneksel olarak radyolar Harput musikisini türkü formunda saymamış. Türk sanat musikisinin nağmelerine uymuyor olduğu için radyoya girememiştir. Daha sonraları kabullenmişlerdir. Türk halk musikisinde ün yapmış Urfalı sanatçımız Mehmet Özbek, ‘Elazığ musikinin Kâbe’sidir’ cümlesini kullanmıştır ve bu da Elazığ musikisinin ne kadar kutsal ve saygılı olduğunu kanıtlamıştır. İlimizde ise Harput musikisini okuyan çok sanatçımız var o bakımdan zengindir Elazığ.”

Sizce ilimizi musiki anlamında tanıtmak için yeteri kadar çalışma yapılıyor mu, daha fazlası için neler yapılabilir? 

“Maalesef çalışma yapılmıyor, yapılan çalışmalar gruplaşarak yapıldığı için pasifize oluyor. Oysa ki Elazığ’da müzik günleri açılsa, panayırlar düzenlense, musiki üzerine yarışmalar yapılsa, özel albümler çıkarılsa bunlar musikimizin daha da tanınmasına vesile olur.” 

Başkanım, son olarak okuyucularımız için neler söylersiniz?

“Derneğimizin 50. yılını kutlamış oluyoruz. 30 Eylül 2021 tarihinde derneğimiz 50. Yılına girdi. Derneğimizden iş sahibi olan insanlarımız çoktur. Benim de yaşantımda çok önemli bir yeri vardır. Bir başkan olarak bu hizmetleri yeterli seviyeden daha da üst seviyeye çıkarmaya çalışacağım.”