İşte sağlıklı bir tercih süreci için yapılması gerekenler...
Kübra KABUKÇU/Marmara Eğitim Kurumları Okul Psikolojik Danışmanları Şeyma KAYA, Utku CAN, Hilal Melike DURAN, sağlıklı bir tercih süreci için yapılması gerekenleri gazetemize anlattı.
5 Ağustos'ta başlayan tercih süreci 20 Ağustos'a kadar devam edecek. Peki başarılı bir tercih süreci yürütmek ve hayatımız boyunca sürdüreceğimiz mesleğin ilk kapısını aralamak için neler yapmalıyız? Merak ettiğiniz tüm soruları sizler için sorduk.
İşte Sağlıklı bir tercih süreci için yapılması gerekenler:
Üniversite tercihleri başladı. Öğrenciler tercihlerini nasıl yapmalı?
Evet tercih dönemimiz başladı ve 20 Ağustos'a kadar devam edecek. Nasıl tercih yapacağımız oldukça önemli bir konu. İlk olarak öğrenciler tercihlerini yaparken Lisans programları için puandan ziyade başarı sıralamasına dikkat etmeliler. Ve tercihe başlamadan önce YÖK Atlas'taki ve Kılavuzdaki veriler dikkatlice incelemeliler. İstenilen programlarda kontenjan değişikliği olmuş olması muhtemel. Bunlar özenle belirlenmeli.
Öğrencilerin 24 Tercih yapma hakları bulunmakta. Tercihleri yaparken ilk altı tercih öğrencinin sahip olduğu başarı sıralamasından 25 bin – 30 bin arası üst başarı sıralamasından yazılabilir. Burası gelebilme ihtimali olan sürpriz yerlerdir.
Sonraki 13 tercihin yerleşmesinin muhtemel olduğu yerlerden oluşmalıdır. Kendi başarı sıralamasının 10 bin altında ve 10 bin üstünde yer alabilir. Örneğin 100 bin başarı sıralamasında olan bir öğrenci 85 bin ile 115 bin sıralamalarının olduğu bölümleri tercihe yazabilir.
Son 5 tercih ise güvenli yerlerden oluşan tercihleri yazılmalı. Yani öğrencinin başarı sıralamasından daha düşük olan bölümler tercih edilmeli. Örneğin yine 100 bin başarı sıralamasında olan bir öğrenci 150-160 binden alan bölümleri yazabilir.
Tercih listesi aslında birçok faktörden oluşmakta. Bunun kolaylaştıracak şey öğrencinin istediği bölümlerin kafasında netleşmiş olması olacaktır.
Öğrenciler tercih edecekleri bölüme nasıl karar vermeli?
Hangi bölüm daha iyi sorusu aslında kişiden kişiye değişmektedir. Bir öğrenci için iyi olan bir bölüm bir başka öğrenci için en kötü bölüm olabilir. Öğrenciler hangi bölümün iyi olduğuna sadece o bölümlerin puanlarına ve sıralamasına bakarak karar veriyor. O bölüm kendisine uygun mu? Öyle bir bölümü okuyabilir mi, okuduktan sonra bir ömür o meslekte devam edebilir mi? Bunlar düşünmesi gereken öncelikli sorular olmalı. Bir bölümün puanı iyi olabilir ancak o alanda bireyin ilgisi ve yeteneği olmadığı takdirde o bölüm birey için en kötü bölüm olabilir. Bu yüzden tercih yapmadan önce bireyin kendisine sormasını istediğim birkaç soru var:
Gelecekte neleri yapmak istiyorum?
Sahip olduğum özellikler neler?
Nasıl bir iş ortamında çalışmak istiyorum?
İlgilerim neler?
Yeteneklerim neler?
Bugüne kadar hangi ortamlarda başarılı, hangi ortamlarda başarısız oldum?
Yetenek ve ilgimin uyuştuğu bölümler neler?
Bana uyan bölümler içerisinde ben hangilerine yerleşebilirim?
Tabii bunlar tercihimizi yaparken bizler için yeterli olmayacaktır. Okumak istediğimiz bölümlere karar verdikten sonra yapmamız gereken bir diğer şey okuyacağımız üniversiteyi seçmek. Üniversite konusunda bazen yeterli araştırma yapmadığımız için o üniversiteye gittiğimizde büyük hayal kırıklıkları yaşayabiliyoruz. Bunu önlemek adına üniversiteler çok iyi araştırılmalı. Gidip görebilme imkanımız varsa gidilmeli yoksa o üniversitede okuyanlara merak edilenler sorulmalı. Ne kadar çok tanırsak o kadar az hayal kırıklığına uğrarız.
Tercih listemiz bizim istek listemiz olmalı. Kazandığınız takdirde gitmek istemeyeceğiniz bölümleri kesinlikle tercih listenize yazmamalısınız. Bir sonraki sene sınava girdiğinizde diploma notu katkısının düşeceğini unutmayın. Ve tercih listesi sıralamalarınızı en çok istenenden en az istenene doğru sıralayın. Önceliğimiz puan değil sizin isteğiniz.
Tercihlerin sağlıklı olması için nasıl bir yol izlenmeli?
Tercihleri yaparken uzman görüşü ve desteği almak oldukça önemli. Bu destek profesyonel olmalı. Özellikle günümüzde öğrencilerin bilgisizliğinden yararlanman ve tercih dönemini kötüye kullanan kişiler ne yazık ki bulunmakta. Bu yüzden yardım ve destek alacakları kişiyi iyi bir şekilde seçmeleri gerekiyor.
Tercih danışmanlığı basit gibi görünen ama aslında profesyonelce yürütülmesi gereken bir iş. Ve sanıldığının aksine herkesin yapabileceği bir iş değil. Bu işi yapacak olan kişinin hem üniversiteleri hem bölümleri hem de karşıdaki tercihinin yaptığı insanı çok iyi tanıyabilmesi ve analiz edebilmesi gerekmektedir. Çünkü tercih danışmanı aslında o insanın hayatını etkileyecek bir duruma katkı sağlayacak. Bunun bilincinde olması oldukça önemli. Bu yüzden tercih danışmanı özellikle öğrenciyi tanıyan veya tanıyabilecek biri olmalı. Unutmayalım ki tercih sonucunda yerleşip okuyacağımız bölüm; bizim hayatımızın her yönünü, her anını etkileyecek. Seçtiğimiz bölüm yaşayacağımız yeri, yapacağımız etkinlikleri, arkadaş seçimini bunun gibi birçok faktörü belirleyecektir. Bu anlamda özellikle mesleki rehberlik alanında kendini geliştirmiş bir uzman olması bu alandaki tecrübesini her öğrenciye göre özelleştirerek uygulaması işin önemli bir parçasıdır.